Hưởng thụ thực sự

ANTĐ - Nhà triết học lỗi lạc của Hy Lạp cổ đại Socrates lúc còn dạy học ở thành phố Athens chính là thầy của Platon, cũng là nhà triết học nổi tiếng sau này.

Platon xuất thân từ một gia đình quý tộc danh giá nên kiêu ngạo còn Socrates chỉ là con của một người thợ điêu khắc, vì thế Platon mặc dù phục về kiến thức nhưng vẫn hơi coi thường việc xuất thân của thầy dạy mình.

Một lần Platon hỏi thầy: “Thưa thầy! Thầy có nhiều học trò, khoản học phí thu được không nhỏ, tại sao thầy luôn luôn tiết kiệm? Tiền nhiều chết cũng không thể mang theo  được, tại sao thầy không chi dùng để hưởng thụ khi còn sống trên đời?”. Socrates cười hỏi lại: “Sao trò biết thầy không hưởng thụ cuộc sống?”. Platon đáp lại ngay: “Tiền thầy thu được toàn đưa cho mẹ thầy cầm, trò biết mẹ của thầy toàn cất tiền vào gầm giường và để thầy ăn cháo lúa mạch, trái sung, uống nước lá đun và mặc quần áo bằng vải thô. Nếu không phải thầy trí tuệ hơn người, trò nghĩ toàn bộ thành Athens cũng không có ai coi trọng thầy”.

Socrates vẫn cười: “Cảm ơn sự quan tâm của trò nhưng thầy thấy rằng mình đang rất hạnh phúc với cuộc sống như thế, việc tiết kiệm tiền mang lại cho thầy niềm vui, thầy thấy rằng mình đang hưởng thụ cuộc sống rồi”. Platon mỉa mai: “Uống nước lá làm sao so được với uống rượu ngon, như thế mà là hưởng thụ”. Socrates trả lời: “Thầy tiết kiệm tiền là để thực hiện một ý tưởng lớn”.

Socrates chỉ tay ra bãi cỏ trước mặt nói tiếp: “Platon, nếu như ở kia có thể xây cất một ngôi trường lớn cho học trò khắp nơi muốn học đều được đi học, xung quanh trường trồng nhiều cây xanh để sau giờ học, thầy trò cùng ngồi dưới tán cây nghỉ ngơi thì thật là tuyệt vời phải không?”.

Như bừng tỉnh khi nghe thầy giáo nói và tự cảm thấy xấu hổ trước tấm lòng bao la của thầy mình, Platon cúi đầu: “Trò đã hiểu thưa thầy, thầy không dùng tiền để hưởng thụ kiếp nhân sinh mà là để cho những điều lớn lao hơn, mang đến hạnh phúc cho nhiều người”.

Socrates cười đáp: “Tiền là để hoàn thành các mục tiêu của đời người và quá trình làm cho các mục tiêu ấy thành hiện thực chính là quá trình hưởng thụ niềm vui. Nếu chúng ta chỉ biết dùng tiền để hưởng thụ những thứ mình thích thì đó chỉ là niềm vui của ngày hôm nay, chẳng để lại được gì cho tương lai, đó chỉ là tồn tại chứ không phải thực sự sống”.

Và Socrates đã mở trường đại học đầu tiên của Athens, đó chính là trường Akkad Homes, sau này là Học viện Academy nổi tiếng của Hy Lạp. Platon cũng để lại cho đời cuốn “Hy vọng của quốc gia” vô cùng hữu ích…