"Mẹ tôi chửi kẻ trộm"- bài thơ gây choáng váng.. vì sự trong sáng

• "Se sẽ chứ "- loạt hoạt động tưởng nhớ Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh trên toàn quốc
• Nhiều hoạt động kỷ niệm 20 năm ngày mất cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
• "Câu chuyện của tôi": Nhật ký của một "chiến binh" mắc ung thư ở tuổi 22

Tác giả Tòng Văn Hân đoạt giải B cuộc thi với 3 bài thơ: Mẹ tôi chửi kẻ trộm, Nhà dưới nhà trên và Làm rể. Trong đó, Mẹ tôi chửi kẻ trộm nhận được nhiều "gạch đá" hơn cả. Dư luận trong giới văn chương và mạng xã hội "sôi" lên về chất lượng bài thơ.

Đa số ý kiến đều cho rằng đó không phải là thơ bởi cách thể hiện gần như văn nói không có vần điệu. Bài thơ cũng cho thấy cách kể chuyện của tác giả rất trong sáng và ngây ngô.

Nhà phê bình văn học Lê Thiếu Nhơn trên trang cá nhân đã viết: "Ý tưởng "phúc đức tại mẫu" rất được. Người mẹ có tấm lòng rộng lớn thì người con sẽ gặp nhiều báo đáp may mắn. Tuy nhiên, tác giả viết quá vụng về, nên phơi bày sự ngây ngô. "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" được chọn đăng trên báo, đã là một sự châm chước. Còn trao giải cho "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" thì hơi xem thường độc giả và xem thường thi ca".

Cũng theo nhà phê bình Lê Thiếu Nhơn, Giải B trao cho "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" không phải lỗi của tác giả Tòng Văn Hân, mà là lỗi của Ban chung khảo. Bây giờ, dư luận đã phản ứng gay gắt như vậy, thì những người cầm cân nảy mực cần có phản hồi thật thiện chí, hoặc chứng minh mạch lạc giá trị thi ca của "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" hoặc thừa nhận đã nhầm lẫn về giá trị của "Mẹ tôi chửi kẻ trộm".

Ban chung khảo cuộc thi thơ gồm nhà thơ Hữu Thỉnh (Chủ tịch Hội đồng Chung khảo), Trần Đăng Khoa, Nguyễn Bình Phương, Khuất Quang Thụy và Nguyễn Đức Mậu.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam và nhà thơ Hữu Thỉnh, nguyên Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội Đồng Chung khảo trao Giải Nhì cho các tác giả.

Trước sự "sôi sục" của những người yêu thơ, Chủ tịch Hội đồng Chung khảo cuộc thi-nhà thơ Hữu Thỉnh vẫn bảo vệ quan điểm khi cho rằng "thơ của Tòng Văn Hân rất được".

"Lẽ thường, khi chửi kẻ trộm người ta sẽ nguyền rủa kẻ trộm gặp những tai ương, còn "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" lại mong cho kẻ trộm đủ ăn, giàu có, tử tế lên để không phải đi ăn trộm nữa. Tư tưởng đó nhân văn vô cùng, tâm hồn rất cao thượng, độ lượng. Lấy ân báo oán thì oán giảm đi, lấy oán báo oán thì oán chồng chất. Đấy là đạo lý rất hay của dân tộc mình", ông Hữu Thỉnh giải thích.

Về việc một số người cho rằng hai bài thơ đó về mặt chữ nghĩa "ngây ngô", không có vần điệu, ông Thỉnh nói "thì thế mới giải Nhì chứ không phải giải Nhất", và đó là giọng thơ của một người dân tộc sống ở miền núi, rất chân chất chứ không phải "kiểu mơn trớn chữ nghĩa" như các nhà thơ giỏi chữ Việt ở miền xuôi.

Còn tác giả Tòng Văn Hân cho biết, anh làm thơ với mong muốn góp phần nhỏ bé của mình quảng bá hình ảnh tươi đẹp trong không gian sống của người Thái nói riêng, của người miền núi trên địa phương nói chung đến với đông đảo bạn đọc. Người Thái có quan niệm con người có rất nhiều hồn vía gắn với từng chi tiết trên cơ thể như chân tay, mắt mũi… Miệng cũng có hồn vía, nên người ta không nói những từ tục tĩu bởi nói tục sẽ làm cho hồn vía miệng của mình bị ô uế.

Trong cơn thịnh nộ của không ít người vì cho rằng, bài thơ "Mẹ tôi chửi kẻ trộm" được trao giải cao nhất cuộc thi là một sự xúc phạm với văn chương, lại có những ý kiến cho rằng, những câu thơ trong sáng, không một chút màu mè, kỹ thuật xử lý câu từ lại mang đến cảm giác nhẹ nhõm, yêu đời khi đọc một bài thơ đáng lý phải đầy cảm xúc phẫn nộ, bức xúc thường thấy trong đời sống.

Nhà văn Khuất Quang Thụy, Tổng Biên tập báo Văn Nghệ, Trưởng ban tổ chức giải thơ khẳng định, Ban tổ chức "rất trong sáng", còn văn chương thì người yêu người ghét, người này hài lòng người kia không là chuyện bình thường.