- Thế giới "ứng xử" thế nào với xe công nghệ?
- Taxi truyền thống bắt tay ra mắt G7 Taxi, cạnh tranh xe công nghệ
- Dự thảo Nghị định kinh doanh vận tải: Chuyên gia lo triệt tiêu cái mới thay vì khuyến khích
Sẽ có thêm nhiều loại hình dịch vụ kết nối
Tại buổi tọa đàm “Kinh tế chia sẻ: Mô hình xe công nghệ và những vướng mắc cần tháo gỡ” do Báo Đại biểu nhân dân tổ chức chiều qua, 19-11, nhiều đại biểu Quốc hội cũng như chuyên gia kinh tế, luật pháp đều cho rằng, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 nếu không có những doanh nghiệp nền tảng như Grab, Go-Viet thì cũng sẽ có doanh nghiệp khác nhảy vào.
Do đó, thay vì cấm quản, nhốt vào khung thì nên tạo một môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các doanh nghiệp phát triển. Bởi không thể sử dụng tư duy cấm cản trong bối cảnh kinh tế hiện nay.
Sớm định danh cho những doanh nghiệp nền tảng công nghệ như Grab để có cách ứng xử cho phù hợp
Phó trưởng đoàn ĐBQH TP Hải Phòng Bùi Thanh Tùng phân tích, kinh tế chia sẻ là mô hình kinh doanh mới, khai thác các yếu tố tài nguyên sẵn có của người dùng đầu cuối, kết hợp với nền tảng công nghệ. Loại hình kinh tế chia sẻ không chỉ trong lĩnh vực vận tải mà còn cả trong lĩnh vực thuê bất động sản, kết nối đặt khách sạn…
“Thời gian tới sẽ có nhiều loại hình dịch vụ khác ứng dụng công nghệ để vận hành trên các hãng di động, đặc biệt là điện thoại thông minh (smartphone). Các dịch vụ này càng ngày lan tỏa và chúng ta không thể ngăn cản. Đó là thực tế khách quan”- ông Tùng nhấn mạnh.
Cùng chung quan điểm này, chuyên gia Nguyễn Như Phát, nguyên Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật cho rằng, thực tế đã khác, chúng ta không thể có tư tưởng tẩy chay cái mới vì không biết, không quản lý được.
“Công nghệ phát triển như vũ bão, không thể nói chuyện cấm hay không cấm khi doanh nghiệp không vi phạm pháp luật. Những mô hình kinh doanh nền tảng như Grab là rất mới, không chỉ mới so với Việt Nam mà ngay cả thế giới cũng còn bỡ ngỡ, nhưng mới thì ta phải tìm hiểu, học hỏi để quản lý”- ông Nguyễn Như Phát bày tỏ.
Bỏ tư duy cấm cản
Dù Bộ GTVT đã trình Chính phủ Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 86/2014/NĐ-CP về kinh doanh vận tải và dù đây là Dự thảo Nghị định lần thứ 6 song chưa nhận được sự đồng tình của các bên liên quan.
Theo các chuyên gia, điều cốt yếu là phải định danh được những doanh nghiệp nền tảng như Grab hay Go-Viet… thì mới có thể quy định để quản lý được.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu phân tích, những doanh nghiệp như Grab không thể định danh là Công ty vận tải.
“Họ cung ứng một công nghệ để cho tài xế sử dụng công nghệ này để kết nối với hành khách, đón khách. Bản thân những doanh nghiệp như Grab không sở hữu xe cũng như sở hữu lao động. Lái xe Grab không phải nhân viên của Grab, vì vậy không thể xem họ là công ty vận tải, chỉ có thể xem là doanh nghiệp công nghệ, làm nhiệm vụ môi giới”- chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cho hay.
Luật sư Nguyễn Chiến, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội cũng cho rằng, trên thực tế, người dân không di chuyển bằng phương tiện này thì sẽ sử dụng phương tiện khác, vì là nhu cầu thực không thể kìm hãm.
“Chúng ta không nên đeo đá thêm cho doanh nghiệp. Chúng ta đang xóa bỏ điều kiện kinh doanh, tiêu chí bất hợp lý để doanh nghiệp phát triển. Chúng ta nên xây dựng luật theo hướng, làm thế nào để taxi truyền thống hoạt động tự do hơn, bớt rào cản. Không thể cấm cản xe công nghệ!
Vấn đề đặt ra là nên tạo hành lang pháp lý chuẩn mực hơn, thông thoáng hơn, phù hợp hơn để làm sao đi vào cuộc sống, giúp các doanh nghiệp thực hiện kết nối, phục vụ lợi ích của người dân, xã hội”- luật sư Nguyễn Chiến nhìn nhận.
Đề xuất của Viện KSND TP.HCM không phù hợp
Cũng liên quan đến vấn đề định danh xe công nghệ, tại phiên tòa xét xử vụ kiện giữa Vinasun taxi và Grab, đại diện Viện KSND TP.HCM đã kiến nghị xử lý Grab như taxi truyền thống. Song, các chuyên gia cho rằng, không phù hợp với phạm vi vụ kiện cũng như quyền của Viện KSND.
Ông Ngô Vĩnh Bạch Dương, Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật bày tỏ, Vinasun taxi có quyền khởi kiện doanh nghiệp được cho là gây thiệt hại cho hoạt động kinh doanh của mình, đây là hành động văn minh.
Tuy nhiên, Luật Cạnh tranh đã có, đã quy định về hành vi liên quan đến việc khuyến mại có hợp pháp hay không thuộc thẩm quyền Luật Cạnh tranh. Tòa án không có chức năng giải thích pháp luật chính thức.
Bởi vậy, về trình tự, vụ kiện chỉ được lôi ra tòa nếu như đã có quyết định xử lý về cạnh tranh không lạnh mạnh. Còn đối kiến nghị của Viện KSND TP.HCM là không hợp lý, vì bản thân Vinasun không đưa ra yêu cầu này trong phạm vi vụ kiện, bản thân Viện SND cũng không có quyền này.
Hơn nữa, việc giám định thiệt hại cũng cần phải thực hiện lại một cách khách quan, đầy đủ hơn. “Một đơn vị giám định thiệt hại được tài trợ bởi nguyên đơn và cũng chưa được tòa án công nhận thì bản thân bản giám định này cần phải xem xét lại một cách độc lập, tính toán khách quan và có căn cứ, cơ sở thực tiễn hơn”- ông Ngô Vĩnh Bạch Dương đề xuất.
