Sự nghiêm khắc cần thiết

ANTĐ - Việc Bộ Công Thương tước hoàn toàn quyền nhập khẩu xăng và dầu diesel 0,5S trong năm 2012 đối với Công ty xăng dầu hàng hải Việt Nam vì lý do đã bỏ thị trường lúc khó khăn thể hiện sự nghiêm khắc cần thiết của cơ quan quản lý để ngăn chặn hành vi coi thường quy định của doanh nghiệp. 

Nó cũng thể hiện sự quyết đoán của Bộ này khi không sợ thị trường sẽ rối loạn bởi thiếu nguồn cung từ một doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu. Nếu chỉ “giơ cao đánh khẽ”, phạt hành chính vài trăm triệu đồng, doanh nghiệp dễ “nhờn”. Và một doanh nghiệp có thể qua mặt được cơ quan quản lý Nhà nước, thì sẽ có thêm nhiều doanh nghiệp khác lách luật để kiếm lời.

Có chuyên gia kinh tế cho rằng, không ít doanh nghiệp đầu mối, đại lý thích kiểu điều hành giá xăng dầu theo cơ chế hiện nay, dù họ luôn “đòi hỏi” phải thực hiện cơ chế thị trường một cách đầy đủ theo Nghị định 84/2009/NĐ-CP về cơ chế điều hành mặt hàng này. Doanh nghiệp có thể vin vào cớ bị lỗ để nhập không đủ hạn mức, tạm ngưng cung cấp xăng dầu cho người tiêu dùng, gây nhiễu loạn thị trường. Nếu gay gắt, doanh nghiệp bị Bộ phạt hành chính vài chục hoặc vài trăm triệu đồng. Bù lại, việc găm hàng chờ tăng giá có thể đem lại lợi nhuận hàng tỷ đồng. Bởi vậy, chỉ có tước quyền nhập khẩu mới chặn đứng động cơ không lành mạnh của doanh nghiệp.

Lâu nay, việc nhập khẩu xăng dầu của Việt Nam vẫn chỉ được giao cho hơn chục doanh nghiệp đầu mối. Trong mắt nhiều người dân, họ là “con cưng” của cơ quan quản lý, có vai trò quan trọng bởi họ có tiềm lực tài chính, họ có thế mạnh là nắm nguồn hàng, đôi khi gây sức ép trở lại cơ quan quản lý để có thể bán hoặc không bán hàng cho người dân. Nhiều nhà đầu tư khác muốn tham gia nhập khẩu xăng dầu lại chưa đủ điều kiện. Nếu “cấm” họ nhập khẩu có thể ảnh hưởng đến nguồn cung mặt hàng này trong nước.

Tuy nhiên, suy nghĩ này chưa hoàn toàn đúng. Quyền lợi của doanh nghiệp này lớn, nhưng song hành với nó thì trách nhiệm của họ cũng không nhỏ. Họ sẽ bị xử phạt nếu không thực hiện đúng quy định của Nhà nước. Và theo quy luật tất yếu, những doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả sẽ bị đào thải, thị trường xăng dầu sẽ có thêm những nhà cung cấp mới có trách nhiệm hơn với người tiêu dùng.