Hợp nhất cơ quan thu BHXH: Tinh gọn hay phình to bộ máy?

ANTD.VN - Đề xuất hợp nhất cơ quan thu bảo hiểm xã hội (BHXH) khó khả thi bởi quy trình hoàn toàn khác nhau và chưa thể đánh giá được việc làm này sẽ làm đơn giản hay phức tạp thêm vấn đề.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Tờ trình xây dựng Luật Quản lý thuế (sửa đổi), trong đó có nội dung về đề xuất phương án cơ quan Thuế sẽ thực hiện đồng thời thu thuế và thu tiền đóng BHXH bắt buộc của chủ sử dụng lao động.

Bộ Tài chính lý giải, việc đề xuất cơ quan thuế quản lý cả thu thuế và BHXH bắt buộc nhằm cắt giảm bộ máy và đơn giản hóa thủ tục hành chính, phù hợp xu thế hội nhập. Cụ thể, đơn vị sử dụng lao động chỉ phải khai, nộp thuế và BHXH cùng 1 tờ khai và tại một cơ quan thay vì ở 2 nơi như hiện nay. Đồng thời, cơ quan thuế cũng thêm chức năng thanh kiểm tra cả thuế và BHXH tại doanh nghiệp, từ đó giảm thiểu các cuộc thanh kiểm tra. Ngoài ra, việc hợp nhất trên cũng giúp giảm bộ máy. Đơn vị đề xuất dẫn chứng, hết năm 2016, thuế đang quản lý gần 600.000 đơn vị sử dụng lao động, nhưng cơ quan BHXH chỉ quản lý hơn 300.000 đơn vị. Cùng đó, hiện cả nước có khoảng 54 triệu lao động, nhưng chỉ hơn 13 triệu lao động tham gia đóng BHXH.

Có nhiều điểm khác biệt trong quản lý thu BHXH của 2 ngành

Tuy nhiên, theo BHXH Việt Nam có rất nhiều điểm khác biệt trong quản lý thu BHXH mà ngành thuế không thể thực hiện được. Ngoài thu BHXH bắt buộc, ngành bảo hiểm vẫn phải thu bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm thất nghiệp, thu khu vực sự nghiệp công lập; cấp sổ, thẻ bảo hiểm, giải quyết chế độ hưu trí, ốm đau, thai sản… Trong khi đó, theo đề xuất, thuế chỉ quản lý thu BHXH bắt buộc tại doanh nghiệp.

Theo ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, hiện đa số cơ quan thuế ở các nước cũng chỉ thu hộ BHXH, không phải hợp nhất 2 bộ phận của 2 cơ quan (thuế và BHXH). Ngoài ra, nếu chỉ hợp nhất bộ phận thu BHXH bắt buộc về thuế, cơ quan BHXH vẫn phải duy trì bộ máy thu các khoản bảo hiểm ngoài phần chuyển giao sang thuế. Theo đề xuất của Bộ Tài chính ngành Thuế và BHXH cùng có bộ phận thu BHXH của riêng mình. Như vậy, chẳng những không tiết kiệm, còn lãng phí hơn, bộ máy cồng kềnh hơn.