- Lợi dụng danh nghĩa công ty để lừa đảo xuất khẩu lao động đi nước ngoài
- Tháng 8-2017: Gần 1 vạn lao động Việt Nam XKLĐ
Những doanh nghiệp có tỷ lệ thực tập sinh bỏ trốn cao sẽ không được tiếp tục tham gia chương trình
Theo thống kê của Bộ LĐ-TB&XH, hiện số người Việt Nam đang cư trú tại Nhật Bản là khoảng 260.000 người, đứng thứ ba trong số các nước có nhiều công dân cư trú tại Nhật. Tính theo tư cách cư trú thì số thực tập sinh và lưu học sinh tăng nhanh. So với năm 2010 thì số lưu học sinh tăng 14 lần và thực tập sinh tăng 16 lần. Từ năm 2016, Việt Nam cũng trờ thành quốc gia có số lượng thực tập sinh kỹ năng đứng đầu tại Nhật Bản.
Đánh giá về chương trình thực tập sinh đi học tập, làm việc tại Nhật Bản, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp cho rằng, chương trình không chỉ góp phần giải quyết vấn đề thiếu hụt việc làm tại Nhật Bản mà còn đem lại cơ hội lớn cho lực lượng lao động trẻ của Việt Nam, giúp họ nâng cao thu nhập và đặc biệt là học hỏi kỹ năng để phát triển sự nghiệp, lan tỏa về năng suất lao động khi về nước.
Dù vậy, tỷ lệ thực tập sinh bỏ hợp đồng, cư trú bất hợp pháp vẫn ở mức cao. Tỷ lệ thực tập sinh, du học sinh Việt Nam phạm tội cao hơn Trung Quốc, Hàn Quốc buộc Chính phủ Nhật yêu cầu Việt Nam rà soát, chấn chỉnh để các thực tập sinh tuân thủ luật pháp, không vi phạm những quy định của nước sở tại.
Theo các chuyên gia lao động, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng trên là do vấn đề tiền lương. Người lao động bỏ trốn với hi vọng tìm được nơi làm việc lương cao hơn, bên cạnh đó là gánh nặng về mức phí khi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản. Để được sang Nhật làm việc, người lao động phải bỏ ra số tiền lớn. Hầu như người lao động không tự túc được chi phí này mà phải vay ngân hàng hoặc vay lãi bên ngoài.
Vì vậy nhiều lao động sẽ nghĩ rằng khi sang được Nhật Bản, bằng mọi giá kiếm đủ tiền nhanh nhất trả nợ, họ quyết định bỏ trốn ra ngoài ngay trong khi đang trong thời hạn hợp đồng.
Để giảm gánh nặng tài chính dẫn đến bỏ hợp đồng, Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết cơ quan này đã thông báo cho các doanh nghiệp tham gia Chương trình đưa thực tập sinh sang Nhật Bản thu tiền đặt cọc của thực tập sinh sẽ phải trả lại. Từ tháng 11-2017, Bộ LĐ-TB&XH Việt Nam và Bộ Lao động, Y tế và Phúc lợi Nhật Bản ký Bản ghi nhớ hợp tác về chế độ thực tập sinh kỹ năng (MOC) thì các doanh nghiệp không được phép thu tiền đặt cọc.
Theo Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ LĐ-TB&XH chấn chỉnh lại tất cả các doanh nghiệp phái cử để đảm bảo các thực tập sinh có thể sang làm việc tại Nhật Bản trong điều kiện tốt nhất. Cho nên, Bộ LĐ-TB&XH dự kiến sẽ ngừng hợp tác, không cho các doanh nghiệp, nghiệp đoàn có tỉ lệ thực tập sinh bỏ trốn cao tham gia chương trình này.
