- Các hãng thuốc lá Canada bị phạt khoản tiền kỷ lục
- Nigeria: Hoãn xét xử vụ kiện các công ty thuốc lá
- Nigeria kiện các hãng thuốc lá 40 triệu USD
Báo động số người hút thuốc lá tại châu Phi gia tăng
Tờ Guardian (Anh) ngày 12-7 công bố kết quả một cuộc điều tra cho thấy, các công ty thuốc lá đa quốc gia đã dùng nhiều chiêu trò dọa dẫm với các nước châu Phi để ép họ phải xóa hoặc nới lỏng các biện pháp bảo vệ người dân khỏi thuốc lá. Dẫn đầu trong “danh sách đen” những “cá mập” thuốc lá bị điều tra là Hãng thuốc lá British American Tobacco (BAT) có trụ sở tại Anh. BAT hiện là một trong các nhà sản xuất thuốc lá lớn nhất toàn cầu với các nhãn hiệu nổi tiếng như: 555 State Express, Kent, Craven A…
Một trong những trò bẩn mà các công ty thuốc lá thường sử dụng là đe dọa. 3 lá thư của Tập đoàn BAT gửi cho Chính phủ các nước Uganda, Namibia, Togo, Gabon, Cộng hòa Dân chủ Congo, Ethiopia và Burkina Faso mà Guardian tiếp cận được có nội dung cáo buộc các quốc gia châu Phi này vi phạm luật pháp, thỏa thuận giao thương quốc tế và cảnh báo sẽ làm tổn hại đến nền kinh tế nếu áp dụng các chính sách hạn chế hút thuốc lá.
Trong trường hợp dọa dẫm không “xi nhê”, các “cá mập” thuốc lá lại giở những chiêu trò khác như việc BAT soạn văn bản tố đạo luật kiểm soát thuốc lá của Uganda là “không phù hợp và vi phạm Hiến pháp”, thậm chí đưa ra những đòi hỏi phi lý như trường hợp BAT “năm lần bảy lượt” yêu cầu tòa án ở Kenya hủy bỏ quy định chống hút thuốc và cho rằng kế hoạch đánh thuế cao đối với thuốc lá của Chính phủ Kenya là hết sức phi lý…
Không phải ngẫu nhiên mà các tập đoàn thuốc lá lớn trên thế giới lại tìm cách chơi trò bẩn tại châu Phi khi mà phong trào chống loại sản phẩm độc hại này lên cao trên thế giới. Số liệu Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố nhân Ngày Thế giới không thuốc lá (31-5) cho thấy những tác hại ghê gớm của thuốc lá với sức khỏe con người, môi trường và kinh tế - xã hội.
Thuốc lá là nguyên nhân khiến 7 triệu người tử vong mỗi năm và con số này tiếp tục tăng trong thời gian tới, đưa tổng cộng nạn nhân của thuốc lá lên tới hơn 1 tỷ người trong thế kỷ này. Thuốc lá còn khiến các gia đình và Chính phủ các nước tổn thất hơn 1.400 tỷ USD mỗi năm, tương đương mức thiệt hại 2% GDP toàn cầu, cho các chi phí y tế và mất khả năng lao động.
Chính vì thấy rõ những tác hại lớn của thuốc lá, cộng đồng thế giới ngày càng siết chặt hơn các biện pháp hạn chế thứ sản phẩm gây nghiện và gây chết người này. Những quy định khắt khe sau khi Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của WHO có hiệu lực từ năm 2005, tỷ lệ người hút thuốc lá trên thế giới đã giảm 2,5%, từ 24,7% xuống còn 22,2% trong một thập kỷ qua. Giảm mạnh nhất là tại khu vực Bắc Âu và Nam Mỹ, nơi các Chính phủ áp dụng nhiều biện pháp chống hút thuốc lá khiến tỷ lệ người hút thuốc giảm lần lượt là 7,1% và 6,8% trong giai đoạn 2005-2015.
Tuy nhiên, chỉ duy nhất châu Phi là ngược dòng khi tỷ lệ người hút thuốc là không những không giảm mà còn tăng với tỷ lệ 3,4% tại các nước Tây Phi, 12,6% tại các nước Trung Phi và 4,6% tại một số nước Bắc Phi. Bên cạnh, nguyên nhân chính là do việc áp dụng các biện pháp kiểm soát còn lỏng lẻo, thậm chí chưa có ở một số khu vực, có phần “đóng góp” không nhỏ từ các trò bẩn mà các công ty thuốc lá đa quốc gia đối với châu lục nghèo khó nhất thế giới hiện nay.
Các chuyên gia lo ngại, không chặn được đà tăng đáng báo động hiện nay, số người hút thuốc lá tại châu Phi sẽ tăng từ khoảng 77 triệu người hiện nay lên 572 triệu người vào cuối thế kỷ này.
