Cần nắm rõ quy định pháp luật khi sử dụng thiết bị bay không người lái

ANTD.VN - Thời gian gần đây, cơ quan chức năng liên tục phát hiện và xử lý những vụ việc dùng thiết bị bay không người lái (Flycam) để ghi hình ở một hoặc  vài vị trí nào đó bị cấm theo quy định pháp luật. 

Nhằm hiểu rõ hơn về thiết bị không người lái đang được sử dụng tràn lan như hiện nay, phóng viên Báo ANTĐ đã có cuộc tiếp xúc, trao đổi với đại diện Phòng Bảo vệ Chính trị 5 - CATP Hà Nội. Đại diện đơn vị này cho biết, thiết bị bay không người lái, hay còn gọi là Flycam thực tế là một loại thiết bị nhỏ gọn, siêu nhẹ được điều khiển từ xa và có thể bay lên không trung để hỗ trợ hoặc thực hiện một số công việc theo ý muốn của người điều khiển.

Cần nắm rõ quy định pháp luật khi sử dụng thiết bị bay không người lái ảnh 1CATP Hà Nội đang kiến nghị và áp dụng chế tài đối với vi phạm trong sử dụng thiết bị bay không người lái

Những vụ việc đáng tiếc…

Nói rõ hơn về thực trạng sử dụng Flycam hiện nay trên địa bàn Thủ đô, đại diện Phòng Bảo vệ Chính trị 5 - CATP Hà Nội cho biết, công năng chủ yếu của thiết bị bay siêu nhẹ là ghi hình (chụp ảnh hoặc quay video) đối với một hoặc một số vị trí nào đó theo ý muốn của người sử dụng. Về mặt thiết bị cũng như mục đích sử dụng đơn giản như vậy, song theo đại diện Phòng Bảo vệ Chính trị 5, việc đó rất dễ phạm vào các quy định của pháp luật liên quan đến bảo đảm an toàn tuyệt đối về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. 

Đơn cử như vụ việc xảy ra lúc 14h30 ngày 11-11-2017, tại khu vực đường Lạc Long Quân, quận Tây Hồ. Thời điểm ấy, CAP Phú Thượng, quận Tây Hồ phát hiện một Flycam ghi hình trái phép tại vùng cấm, sau khi bay khoảng 3 phút. Đây là thời điểm đoàn xe của nguyên thủ quốc gia thăm Hà Nội sẽ đi qua địa bàn, do đó công tác an ninh được đảm bảo hết sức nghiêm ngặt. Tiến hành xác minh, cơ quan chức năng xác định thiết bị bay không người lái trên là của anh Nguyễn Hữu Dũng   (SN 1998), ở TP Nam Định, tỉnh Nam Định, cộng tác viên của một tờ báo tại Hà Nội. Dũng sử dụng Flycam ghi hình về tình hình trật tự an toàn giao thông trên đường Lạc Long Quân, từ độ cao 20m. Sử dụng thiết bị chuyên dụng này, Dũng chưa được cấp giấy phép của cơ quan có thẩm quyền và Flycam không rõ nguồn gốc, xuất xứ. 

Về việc sở hữu thiết bị bay siêu nhẹ này, chủ nhân Flycam khai báo  mua với giá 25,5 triệu đồng, thông qua một trang web trên mạng internet. Với hành vi nêu trên, Dũng đã bị cơ quan chức năng đề nghị xử phạt vi phạm hành chính, mức phạt được quy định tại Khoản 1, Điều 13 - Nghị định 36/2008/NĐ-CP và điểm G, Khoản 2, Điều 5, Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ với lỗi không làm thủ tục xin phép bay trước khi tổ chức hoạt động bay; mức phạt từ 500.000-1.000.000 đồng, đồng thời tịch thu phương tiện.

Tương tự, chiều 29-10-2017, Ban chỉ huy quân sự quận Tây Hồ cũng phát hiện phương tiện bay không người lái ghi hình trái phép tại khu vực Tòa nhà 713, phố Lạc Long quân, quận Tây Hồ. Người sử dụng Flycam này là 2 người nước ngoài mang quốc tịch Anh và Mexico. Thiết bị bay không người lái của 2 người nước ngoài cũng có tính năng tương tự như của anh Nguyễn Hữu Dũng và việc sử dụng Flycam chỉ mang tính giải trí. Tuy nhiên, do chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép nên hoạt động bay của 2 người nước ngoài này cũng bị xử lý theo quy định của pháp luật Việt Nam… 

Một vụ việc khác, chiều 21-3-2017, trường Tiểu học Nguyễn Trung Trực, quận Ba Đình, Hà Nội cũng phát hiện và thu giữ một Flycam nằm chỏng chơ tại sân trường. Qua xác minh cho thấy, thiết bị bay không người lái đó là của 2 cá nhân thực hiện việc quay phim, chụp ảnh làm kỷ yếu cho học sinh lớp 9, trường THCS Nguyễn Công Trứ bị trục trặc kỹ thuật và rơi xuống sân trường Tiểu học Nguyễn Trung Trực. Do không được cấp phép hoạt động bay ở khu vực này, 2 cá nhân liên quan đã bị xử lý theo quy định của luật pháp. 

Rất dễ bị kẻ xấu lợi dụng

Bàn về việc sử dụng Flycam hiện nay trên địa bàn Thủ đô, đại diện Phòng Bảo vệ Chính trị 5 - CATP Hà Nội cho biết, ngoài những vụ việc điển hình như trên thì trong thời gian qua, lực lượng chức năng của Hà Nội còn phát hiện và xử lý khá nhiều trường hợp tương tự. Nguyên nhân là vì thời gian gần đây, thú chơi Flycam của người dân đang phát triển mạnh và việc mua bán, trao đổi loại thiết bị bay không người lái đang diễn ra khá sôi động. Trong khi đó, phần lớn người sở hữu, sử dụng loại thiết bị này không nắm được quy định của pháp luật về loại phương tiện, kỹ thuật còn khá mới mẻ này.

Cũng theo đại diện Phòng Bảo vệ Chính trị 5, hiện các hoạt động bay không người lái trên lãnh thổ Việt Nam đang được điều chỉnh bởi các Nghị định 36/2008/NĐ-CP, Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ và  Quyết định 159/QĐ-BQP. Đó là các quy định về vận hành, sử dụng thiết bị bay không người lái; chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm và khu vực cấm bay trên địa bàn Thủ đô. 

Qua các vụ vi phạm về sử dụng Flycam hiện nay, có thể thấy ngoài việc đa số người dân đều chưa nắm được quy định của pháp luật thì còn có những nguyên nhân khác. Đó là công tác quản lý, giám sát và xử phạt hành vi vi phạm còn chồng chéo; thiếu sự phối kết hợp chặt chẽ và đặc biệt là chế tài còn chưa bảo đảm tính răn đe. Cũng chính vì thế mà nhiều cơ quan liên quan hiện nay, trong đó có CATP Hà Nội đang kiến nghị cần sửa đổi quy định và thậm chí là nên áp dụng chế tài về hình sự đối với một số hành vi vi phạm trong sử dụng thiết bị bay không người lái.

Lý giải rõ hơn về sự cần thiết phải nâng cao nhận thức của người dân cũng như tăng nặng chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm trong hoạt động bay không người lái, đại diện Phòng Bảo vệ Chính trị 5 - CATP Hà Nội cho rằng, trước bối cảnh tình hình ANCT - TTATXH trên thế giới hiện nay, thì kẻ xấu rất dễ lợi dụng loại thiết bị hiện đại này để thực hiện những mục đích bất minh. 

Một khi phần lớn người dân và những người có thú chơi Flycam nhận thức rõ, chấp hành tốt quy định của pháp luật thì sẽ hạn chế đến mức thấp nhất việc kẻ xấu lợi dụng hoạt động của thiết bị bay không người lái. Về phía CATP Hà Nội, ngay từ năm 2015 đơn vị đã có Công văn số 4630/CATP-PA67 yêu cầu Công an các quận, huyện trên toàn địa bàn Thủ đô phải tăng cường quản lý phương tiện bay siêu nhẹ và điều khiển tự động. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh biện pháp tuyên truyền, giáo dục để mọi người dân đều nắm bắt và hiểu rõ quy định của pháp luật về Flycam.