Hơn 1.800 mắt camera AI đã thay đổi tâm lý người tham gia giao thông tại Thủ đô như thế nào?

Che dán biển số vì lo "phạt nguội"

Tại ngã tư Nguyễn Xiển - Nguyễn Trãi (Thanh Xuân), vào khung giờ cao điểm buổi sáng, lưu lượng phương tiện đông nhưng không xảy ra tình trạng ùn tắc kéo dài. Người điều khiển ô tô, xe máy nghiêm túc chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu, dừng chờ đúng vạch sơn, không còn cảnh chen lấn, vượt lên trước vạch dừng như trước kia. Dòng phương tiện di chuyển trật tự, nền nếp hơn rõ rệt.

Theo đánh giá của lực lượng Cảnh sát giao thông, việc hệ thống camera AI đi vào hoạt động đã tác động trực tiếp đến tâm lý và hành vi của người tham gia giao thông. Những vi phạm phổ biến trước đây như vượt đèn đỏ, lấn làn, dừng đỗ sai quy định đã giảm mạnh. Nhiều người dân cho biết, việc “biết có camera giám sát” khiến họ chủ động điều chỉnh hành vi, tuân thủ luật lệ nghiêm túc hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh những chuyển biến tích cực, lực lượng chức năng vẫn ghi nhận một bộ phận nhỏ người tham gia giao thông cố tình tìm cách né tránh xử phạt, trong đó đáng chú ý là hành vi che lấp biển kiểm soát phương tiện.

Trong ca công tác sáng 15-12, tổ công tác của Đội Cảnh sát giao thông đường bộ số 7 (Phòng CSGT - Công an thành phố Hà Nội) đã phát hiện, xử lý nhiều trường hợp vi phạm Luật Trật tự, an toàn giao thông như đi xe máy lên vỉa hè, sử dụng điện thoại khi đang điều khiển phương tiện và đặc biệt là che biển kiểm soát.

Điển hình là trường hợp ông T.Đ.C. (SN 1967, trú tại Hà Nội) điều khiển xe máy mang biển kiểm soát 30XX-6589, bị phát hiện dùng khẩu trang che kín biển số phía sau. Làm việc với lực lượng chức năng, ông C. trình bày rằng do dừng xe trên vỉa hè để ăn sáng nên cho rằng có người “nghịch”, treo khẩu trang vào biển số phương tiện.

Tuy nhiên, qua kiểm tra, tổ công tác xác định hành vi che lấp biển kiểm soát là vi phạm pháp luật, không phụ thuộc vào lý do chủ quan của người điều khiển phương tiện. Lực lượng CSGT đã lập biên bản xử phạt ông C. với lỗi điều khiển xe máy bị che lấp biển kiểm soát. Với vi phạm này, ông C. bị phạt 5 triệu đồng và bị trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe theo quy định.

Cùng lỗi vi phạm, anh P.V.H. (SN 1998, trú tại Ninh Bình) điều khiển xe máy có biển số bị trầy xước, che lấp một phần. Anh H. giải thích rằng do đặc thù công việc thường xuyên chở thang đi làm nên vô tình làm ảnh hưởng đến biển số xe.

“Tôi chủ quan, nghĩ rằng không sao. Sau lần bị xử phạt 5 triệu đồng và trừ 4 điểm trên giấy phép lái xe này, tôi thực sự rút ra bài học và sẽ không để tái diễn”, anh H. chia sẻ.

Thống kê trong ca làm việc, tổ CSGT đã lập biên bản xử phạt 5 trường hợp người điều khiển xe máy che dán biển số. Dù mỗi người có cách phân trần khác nhau, song đa số đều thừa nhận nguyên nhân sâu xa xuất phát từ tâm lý lo ngại bị xử phạt “nguội” qua hệ thống camera AI.

Trao đổi với phóng viên An ninh Thủ đô, Chỉ huy Đội CSGT đường bộ số 7 cho biết, từ khi hệ thống camera AI đi vào hoạt động, tình trạng ùn tắc tại nhiều nút giao trên địa bàn đã giảm đáng kể, ý thức chấp hành pháp luật của người dân được nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên, việc một số người cố tình che, dán, làm mờ biển kiểm soát cho thấy vẫn còn tâm lý đối phó.

“Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng, thể hiện ý thức kém và sẽ bị xử lý nghiêm. Trong thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý cả trực tiếp và qua hệ thống giám sát tự động, kiên quyết không để các hành vi né tránh làm giảm hiệu quả của hệ thống”, đại diện đơn vị nhấn mạnh.

Xu thế tất yếu

Từ ngày 13-12-2025, hơn 1.800 camera AI tại Hà Nội chính thức vận hành. Hệ thống có khả năng nhận diện chính xác hành vi vi phạm, ghi nhận hình ảnh rõ nét, đồng thời phân tích mật độ phương tiện để điều chỉnh chu kỳ đèn tín hiệu phù hợp với tình hình giao thông thực tế. Việc ứng dụng công nghệ hiện đại được xem là bước tiến quan trọng trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông của Thủ đô.

Nhiều người dân bày tỏ sự đồng tình, ủng hộ chủ trương này. Anh Nguyễn Văn M. (Thanh Xuân) cho biết: “Thời gian đầu tôi cũng có cảm giác áp lực khi lái xe, vì sợ chỉ cần sơ suất nhỏ là bị ghi nhận. Nhưng khi quen rồi thì thấy rất hợp lý. Đi đúng luật thì chẳng có gì phải lo”.

Cùng quan điểm, chị Lê Thị H. (Hoàng Mai) chia sẻ: “Trước đây, có camera hay không thì nhiều người vẫn cố vượt đèn đỏ, nhất là giờ cao điểm. Từ khi camera AI hoạt động, ai cũng chấp hành hơn, giao thông trật tự hơn hẳn”.

Theo anh Trần Quốc T. (Hà Đông), việc xử phạt qua camera là công bằng, minh bạch: “Camera ghi lại rõ ràng, đúng - sai rất khó chối. Như vậy sẽ hạn chế được tình trạng cãi vã hay xin xỏ. Tôi hoàn toàn ủng hộ”.

Cũng có nhiều trường hợp người dân thể hiện sự đồng tình bởi những hiệu quả mà camera AI mang lại. Chị Thùy Minh (phường Nghĩa Đô) chia sẻ: "Cao điểm thì đa phần các nút giao đều tắc, nhưng có những điểm như ngã tư Nguyễn Văn Huyên - Nguyễn Khánh Toàn, trước đây một nhịp đèn đỏ có khi lên tới 157 giây, chờ rất sốt ruột.

Tuy nhiên, tôi đã chứng kiến đèn xanh sau khi đếm ngược về 0 lại tiếp tục tăng một nhịp xanh nữa. Có lẽ camera đã nhận diện được lưu lượng phương tiện cao hơn chiều còn lại, nên tự điều chỉnh. Hoạt động thông minh, khiến người tham gia giao thông cảm thấy dường như có sự công bằng hơn và vui vẻ chấp hành".

Nhiều ý kiến cho rằng, trong giai đoạn đầu triển khai, tâm lý lo ngại, chưa quen là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, về lâu dài, khi việc chấp hành luật giao thông trở thành thói quen, hệ thống camera AI sẽ góp phần xây dựng văn hóa giao thông văn minh, hiện đại.

Thực tế cho thấy, những hành vi cố tình đối phó như che biển kiểm soát không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đi ngược lại lợi ích chung của cộng đồng. Việc xử lý nghiêm các trường hợp này là cần thiết nhằm bảo đảm tính răn đe, giữ vững hiệu quả của hệ thống giám sát.

Triển khai camera AI là xu thế tất yếu trong quá trình hiện đại hóa công tác quản lý đô thị. Tuy nhiên, yếu tố quyết định vẫn là ý thức tự giác của mỗi người tham gia giao thông. Khi pháp luật được tôn trọng và chấp hành nghiêm túc, mục tiêu giảm tai nạn, giảm ùn tắc, xây dựng Thủ đô an toàn, văn minh sẽ từng bước trở thành hiện thực.