Hội tụ đủ "thiên thời, địa lợi, nhân hòa" để Việt Nam xây dựng chính quyền đô thị

ANTD.VN - Thẳng thắn chỉ ra thực trạng tổ chức, hoạt động của chính quyền tại cả 3 cấp ở Thủ đô  đang bộc lộ một số bất hợp lý, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng nhấn mạnh, đây đã là thời điểm chín muồi để xây dựng chính quyền đô thị.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng phát biểu tại hội nghị

Sáng nay, 3-5, Thành ủy Hà Nội phối hợp với Bộ Nội vụ đã tổ chức hội thảo “cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế về tổ chức và hoạt động của chính quyền đô thị” nhằm xin ý kiến các nhà khoa học, nhà quản lý, chuyên gia, từ đó đề xuất giải pháp xây dựng mô hình tổ chức chính quyền đô thị phù hợp với đặc điểm của Thủ đô.

Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Hà Nội Vũ Đức Bảo cho biết, hiện tại, ở nước ta nói chung, chính quyền ở các đô thị được tổ chức theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015. Song đặc điểm, tính chất của một đô thị đặc biệt như Hà Nội đòi hỏi phải có thể chế tổ chức và hoạt động của chính quyền đô thị phù hợp, không thể áp dụng chung một khuôn khổ như đô thị khác hay khu vực nông thôn.

Với riêng Hà Nội, bên cạnh nhưng tiến bộ đáng ghi nhận suốt thời gian qua, công tác quản lý nhà nước của chính quyền Thủ đô Hà Nội cũng đang bộc lộ những thiếu sót, yếu kém nhất định, làm hạn chế sự phát triển nhanh chóng, năng động của thành phố.

Phân tích rõ hơn về vấn đề này, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng cũng nhấn mạnh, thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền tại các cấp của Thủ đô Hà Nội còn một số hạn chế, bất hợp lý về phân định nhiệm vụ, quyền hạn; cơ cấu tổ chức bộ máy; và phương thức hoạt động, cơ chế điều hành, chính sách phân cấp quản lý trên một số lĩnh vực.

Thực tế, một số lĩnh vực như phát triển nhà ở, xây dựng công trình dịch vụ đô thị, quản lý trật tự đô thị, quản lý dân cư, bảo vệ môi trường… luôn là những vấn đề nóng của thành phố. Hay ở một số cấp đô thị, việc tổ chức cung cấp các dịch vụ công vẫn còn nhiều lúng túng, bị động, chất lượng thấp, chi phí cao, thời gian chậm…

Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm kiện toàn, nâng cao chất lượng tổ chức, hoạt động của chính quyền đô thị. Đặc biệt, tại Kết luận số 22-KL/TW ngày 07/11/2017 của Bộ Chính trị đã đồng ý để Hà Nội được triển khai thí điểm quản lý theo mô hình chính quyền đô thị trong khu vực các quận; tiếp tục củng cố chính quyền nông thôn theo quy định của pháp luật.

“Như vậy, với vai trò rất quan trọng của Thủ đô trong sự phát triển đất nước, cùng ảnh hưởng của mô hình chính quyền điện tử và cuộc cách mạng 4.0 đang lan rộng hiện nay, đã và đang dẫn đến những thay đổi mạnh mẽ trong phương thức quản lý; đòi hỏi phải quản lý theo mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại các quận, thị xã của thành phố Hà Nội cho phù hợp” – bà Ngô Thị Thanh Hằng nêu rõ.

PGS.TS Lê Minh Thông phân tích sự cần thiết phải xây dựng chính quyền đô thị

Đồng quan điểm, tại hội thảo, các nhà khoa học, các chuyên gia, các nhà quản lý đều nhất trí cho rằng, đây là thời điểm đã hội tụ đủ “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để xây dựng mô hình chính quyền đô thị tại Việt Nam cũng như để Hà Nội thiết kế và thí điểm triển khai chính quyền đô thị cấp quận nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước tại các quận, thị xã theo hướng phát triển nhanh, bền vững.

“Thiên thời, địa lợi, nhân hòa” được các đại biểu chỉ ra gồm: cơ sở pháp lý đã có đầy đủ; kết luận 22 của Bộ Chính trị là căn cứ cực kỳ quan trọng; thuận lợi nữa là thực tiễn thời gian qua chúng ta cũng đã và đang triển khai tổ chức lại bộ máy Nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả…

PGS.TS Lê Minh Thông, Trợ lý Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, xây dựng chính quyền đô thị là câu chuyện không có gì mới mà đã được bàn bạc từ rất nhiều năm nay.

“Đặc biệt, qua thí điểm mô hình bỏ HĐND cấp quận, phường ở một số địa phương trong 8 năm vừa qua đã giúp chúng ta rút ra được rất nhiều bài học kinh nghiệm. Chúng ta cũng có nhiều bài học từ mô hình của các nước trên thế giới, rất nhiều nước đã thành công. Vì thế, về cơ sở lý luận hay thực tiễn là rất rõ ràng, không có gì phải lăn tăn, vấn đề là chúng ta phải quyết tâm để làm” – PGS.TS Lê Minh Thông nói.

Góp ý sâu hơn về việc thiết kế mô hình chính quyền đô thị tại Thủ đô Hà Nội, ông Lê Minh Thông cho rằng, khi thiết kế mô hình này cần phải phù hợp với xu hướng phát triển và quản lý của thế hệ mới, cụ thể là phải gắn với xã hội số, đô thị thông minh, đồng thời cũng phải gắn với kinh tế thị trường và đảm bảo an ninh quốc phòng, an sinh xã hội. Đặc biệt, với chính quyền đô thị, có 2 vấn đề quản lý cần quan tâm là dân cư và tính thống nhất của hạ tầng kỹ thuật.

TS Dương Thị Thanh Mai, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Pháp lý – Bộ Tư pháp lưu ý, khi xây dựng và thí điểm mô hình chính quyền đô thị cần làm rõ và đề cao vai trò của nhân dân trong mô hình chính quyền đô thị đó, mối quan hệ giữa nhân dân với chính quyền đô thị ra sao?

Trong khi đó, PGS.TS Lương Thanh Cường, Phó Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia góp ý, đã thí điểm mô hình chính quyền đô thị thì cần có tư duy thay đổi mạnh mẽ, nhất là phải có dự báo về xu hướng thay đổi trong nhiều năm tới để tránh tình trạng vừa thí điểm xong lại phải điều chỉnh cho phù hợp thực tiễn…