Chiều 31-12, Văn phòng Chủ tịch nước đã họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về các Luật, Pháp lệnh đã được Quốc hội, UBTVQH thông qua trong đó có Luật Dẫn độ.
Trình bày tại buổi họp báo về Luật Dẫn độ, Thượng tướng Lê Quốc Hùng, Uỷ viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh, Luật gồm 4 chương, 45 điều với nhiều nội dung mới quan trọng.
Luật quy định Bộ Công an là Cơ quan trung ương về dẫn độ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và quy định vai trò, nhiệm vụ của Cơ quan trung ương về dẫn độ, trong đó có trách nhiệm lập yêu cầu dẫn độ.
Luật nêu rõ hơn về điều kiện và trình tự, thủ tục áp dụng nguyên tắc có đi có lại trong dẫn độ, trong đó Bộ Công an được giao chủ trì xem xét việc áp dụng nguyên tắc có đi có lại.
Luật bổ sung quy định về thông báo liên quan đến hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ, bao gồm thông báo không áp dụng hình phạt tử hình hoặc không thi hành hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ. Các thông báo này được đưa ra trên cơ sở không trái với nguyên tắc pháp luật Việt Nam và phù hợp với tội danh bị nêu trong yêu cầu dẫn độ.
Luật phân định rõ trình tự, thủ tục, thẩm quyền, trách nhiệm lập và gửi yêu cầu dẫn độ của Việt Nam đi nước ngoài và trình tự, thủ tục, thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan Việt Nam trong việc tiếp nhận, xem xét, giải quyết yêu cầu dẫn độ của nước ngoài gửi đến Việt Nam.
Cụ thể, về yêu cầu dẫn độ của Việt Nam gửi đi nước ngoài, Luật bổ sung cơ quan của Việt Nam có thẩm quyền lập yêu cầu dẫn độ bao gồm: Bộ Công an, cơ quan quản lý thi hành án hình sự, cơ quan thi hành án hình sự.
Bên cạnh đó, Luật bổ sung quy định về xử lý trường hợp nước ngoài từ chối yêu cầu dẫn độ của Việt Nam. Theo đó, đối với vụ án có người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ Việt Nam mà người đó đã trốn ra nước ngoài nhưng nước ngoài từ chối yêu cầu dẫn độ của Việt Nam thì cơ quan lập yêu cầu dẫn độ chuyển hồ sơ vụ án đến Viện kiểm sát nhân dân tối cao để yêu cầu nước nơi người phạm tội đang có mặt hoặc nước người phạm tội mang quốc tịch tiếp tục truy cứu trách nhiệm hình sự.
Về yêu cầu dẫn độ của nước ngoài gửi đến Việt Nam, Luật quy định Tòa án nhân dân khu vực nơi người bị yêu cầu dẫn độ đang cư trú, đang bị tạm giữ, đang bị tạm giam, đang chấp hành án phạt tù hoặc đang ở trong cơ sở lưu trú trên địa bàn đó xem xét, quyết định dẫn độ hoặc từ chối dẫn độ.
Đặc biệt, Luật bổ sung quy định cụ thể thẩm quyền, cơ sở lưu trú được giữ người trong trường hợp khẩn cấp trước khi có yêu cầu dẫn độ; Bổ sung quy định về dẫn độ đơn giản; nâng thời hạn bàn giao người bị dẫn độ là 30 ngày kể từ ngày quyết định thi hành quyết định dẫn độ có hiệu lực…
Luật bổ sung một số trường hợp bắt buộc phải từ chối dẫn độ như yêu cầu dẫn độ không phù hợp với nguyên tắc dẫn độ, tội phạm bị yêu cầu dẫn độ không đáp ứng quy định; bổ sung trường hợp có thể từ chối yêu cầu dẫn độ.
Đặc biệt, Luật còn bổ sung quy định về xử lý trường hợp Việt Nam từ chối dẫn độ người nước ngoài cho nước ngoài. Theo đó, trường hợp Việt Nam từ chối dẫn độ người nước ngoài cho nước ngoài, nếu nước ngoài có yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người đó, Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét, có thể áp dụng quy định tương tự như áp dụng đối với công dân Việt Nam.
