Nhạc sỹ Nguyễn Thiện Đạo:

Làm thật chứ không “thể nghiệm”

ANTĐ - Nàng Kiều sẽ trực tiếp đối thoại với người đã sinh ra nàng-thi nhân Nguyễn Du hay việc cả nàng, Nguyễn Du và Từ Hải sẽ cùng bay đến một nơi phiêu du... chỉ là một trong những cách xử lý nghệ thuật được nhạc sỹ Nguyễn Thiện Đạo đưa vào vở ballet-opera “Định mệnh bất chợt” nhằm chuyển tải toàn bộ tư tưởng của “Truyện Kiều”.

Đưa Rock vào… nhạc kịch

- PV: Nhạc sỹ khẳng định vở “Định mệnh bất chợt” không phải là một tác phẩm thể nghiệm?

- Nếu dùng chữ “thể nghiệm”, khán giả sẽ hiểu “anh thích viết sao thì anh viết vậy”. Trong khi đó, tác phẩm này tôi khẳng định không mang tính thể nghiệm mà tìm một phong cách dựa trên nền âm nhạc bác học mới để sáng tác. Sau thời gian dài ấp ủ, tôi quyết định tác phẩm không đơn thuần chỉ có ballet, opera mà sẽ là một tác phẩm nghệ thuật tổng hợp với múa, ngâm thơ truyền thống, giao hưởng, hợp xướng… Tôi nghĩ, nếu phổ thơ truyện Kiều như bình thường thì khó bởi thơ của Nguyễn Du là đỉnh cao chói lọi của văn học Việt Nam và khó có hình thức nào có thể vượt qua được.

- Nghe nói, nhạc sỹ còn đưa cả Rock vào trong tác phẩm?       

- Thoạt nghe, việc đưa Rock để chuyển thể ý tưởng của tác phẩm “Truyện Kiều”, nhiều người sẽ sốc. Nhưng thực ra, tôi chỉ dùng Rock trong… 2 phút thôi (cười). Rock được tôi dùng để diễn tả lúc Kiều tiếp khách làng chơi mà các thể loại âm nhạc bác học và truyền thống không thể thay thế. Tôi đã mất nhiều thời gian để suy nghĩ chứ không phải đưa vào để cho lạ, cho… hiện đại.

- Ông sẽ dẫn dắt khán giả đi qua bao “đoạn đường” để tới được nội dung chính của “Truyện Kiều”?

- Tôi cần dùng tới 11 chương mới thể hiện được gần như trọn vẹn truyện Kiều. Nhưng thời lượng lại chỉ diễn ra vỏn vẹn 90 phút. Tôi đang cố gắng bố trí nghỉ giữa quãng để khán giả được giải lao thư giãn và tiếp tục theo dõi bi kịch nhưng tâm lý thưởng thức của người Việt Nam dường như vẫn quen với việc theo dõi vở diễn từ đầu tới cuối. Vì thế, tôi cũng đang cân nhắc việc này.

-  Nhạc sỹ có được “trải thảm đỏ” khi bắt tay vào dàn dựng vở nhạc kịch này?

- Về Việt Nam, tôi may mắn có một miếng đất, một căn nhà chứ không phải căn hộ, linh hồn tôi được nối liền với đất mẹ. Vì thế, cho dù có gặp nhiều khó khăn, tôi đều cố gắng vượt qua để cống hiến cho nước nhà. Với tác phẩm này, tôi khá “thuận buồm xuôi gió” ngay từ khi nhen nhóm ý tưởng. NSND Nguyễn Công Nhạc đã gợi ý tôi làm vở ballet dựa trên truyện Kiều. Và khi tôi chính thức chuyển thể truyện Kiều thành một tác phẩm nghệ thuật tổng hợp thì lại nhận được sự giúp đỡ của NSND Phạm Anh Phương - Giám đốc Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam. Có thể nói, tác phẩm tuy chưa được ra mắt nhưng đã được “trải thảm đỏ” khá lộng lẫy cùng với sự quan tâm đặc biệt của báo giới. 

Biết chấp nhận thất bại

- PV: Nhạc sỹ thường được khán giả nhớ tới những tác phẩm nghệ thuật rất hoành tráng. Có phải ông làm gì cũng phải lớn lao mới… thích?

- Nó là quy luật bù trừ thôi. Trời sinh ra tôi có hình thể thấp bé nên tôi khao khát những gì to lớn, đồ sộ. Về Việt Nam, tôi đã thực hiện được nhiều tác phẩm tạm được coi là to lớn và tôi hoàn toàn hài lòng về điều này. Nhưng tất nhiên, cái gì cũng có 2 mặt của nó. Khi càng khao khát chinh phục những tác phẩm lớn lao, con người càng dễ vấp ngã. Nhưng không vì thế mà tôi né tránh. Điều quan trọng là thành tâm cống hiến cho âm nhạc Việt Nam. Nhà nước đã đồng ý cho một Việt Kiều ở nước ngoài như tôi sáng tác một tác phẩm đồ sộ ca ngợi Đức Phật tại Đại lễ Phật đản thì tôi nghĩ tự do tôn giáo là thế chứ còn là gì nữa. Đó là chính trị với ý nghĩa tốt đẹp chứ không phải chính trị hạ cấp. Tôi cũng rất vui sướng và lấy làm tự hào được thực hiện tác phẩm này ngay trên đất nước Việt Nam, nơi tôi đã nói với những người thân, bạn bè của mình cả nghìn lần rằng: “Thể phách ra đi mà linh hồn ở lại”.

- PV: Với một tác phẩm có sức nặng như “Định mệnh bất chợt”, ông có nghĩ đến điều xấu nhất?

-  Nếu “Định mệnh bất chợt” không thành công mà nói không buồn thì giả dối nhưng tôi không bi quan. Qua một thành công lớn sẽ có một thất bại ở đời. Cuộc đời là một quy luật chuyển tiếp, có trắng-đen, xấu-tốt, thành công-thất bại. Vấn đề là mình nên biết chấp nhận những thất bại như để đón nhận sự thành công ở phía trước.

- Vào khoảng thời gian nào, khán giả Thủ đô có thể được “chiêm ngưỡng” nàng Kiều, thưa nhạc sỹ?

- Với sự giúp đỡ của Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam, tháng 3-2012, vở “Định mệnh bất chợt” sẽ chính thức lên sàn tập. Và dự kiến, vở diễn sẽ ra mắt khán giả vào giữa năm sau.

- Xin cảm ơn nhạc sỹ!