Không đổi xe điện một cách dàn trải
Theo ông Long, trước hết TP sẽ không triển khai một cách dàn trải, mà xác định rất rõ nhóm phương tiện cần có lộ trình chuyển đổi trước cũng như các chính sách hỗ trợ chuyển đổi cho nhóm này, bảo đảm phù hợp với điều kiện thực tiễn và khả năng đáp ứng của doanh nghiệp, của người dân.
Nhóm thứ nhất là xe mô tô, xe gắn máy hoạt động kinh doanh vận tải, bao gồm cả xe sử dụng ứng dụng kết nối vận tải, 20% trước 1/1/2027, 50% trước 1/1/2028 và 100% hoàn thành trước 1/1/2030.
Nhóm thứ hai là taxi và ô tô chở người đến 8 chỗ hoạt động kinh doanh vận tải, bao gồm cả các phương tiện dùng nền tảng công nghệ.
Theo dự thảo, hai mốc quan trọng nhất với nhóm này gồm: Từ 1/7/2026, 100% phương tiện thay thế, đầu tư mới là xe sử dụng năng lượng sạch và 50% trước 1/1/2028 và 100% hoàn thành trước 1/1/2030.
Các tỷ lệ chuyển đổi này được đề xuất trên cơ sở làm việc, tiếp thu ý kiến góp ý của các đơn vị, không phải là ép buộc một chiều.
Như vậy, doanh nghiệp, cả đơn vị kinh doanh vận tải lẫn đơn vị cung cấp phần mềm kết nối vận tải sẽ có cả giai đoạn 2026-2030 để chủ động kế hoạch chuyển đổi, không bị áp lực thay đổi đồng loạt.
Cũng theo ông Long, Hà Nội đặt nhóm phương tiện kinh doanh vận tải vào lộ trình chuyển đổi sớm hơn là có lý do.
Thứ nhất, đây là nhóm phương tiện có tần suất hoạt động rất cao - chạy liên tục trong đô thị, di chuyển quãng đường lớn mỗi ngày, nên lượng phát thải ra môi trường cũng cao hơn nhiều so với phương tiện cá nhân thông thường. Chuyển đổi sớm nhóm phương tiện này đồng nghĩa với việc chúng ta đã giảm được một lượng đáng kể khí thải, tiếng ồn và ô nhiễm không khí trong khu vực nội đô.
Thứ hai, đây là các phương tiện gắn trực tiếp với hoạt động kinh doanh. Mặc dù chi phí mua sắm ban đầu của một số loại xe điện (đặc biệt xe tải, xe thương mại) còn cao, nhưng các nghiên cứu và báo cáo cho thấy tổng chi phí sở hữu của nhiều loại xe thương mại và xe dịch vụ khi xét đủ vòng đời thường thấp hơn nhờ tiết kiệm nhiên liệu và bảo dưỡng.
Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nhiên liệu, giảm chi phí bảo dưỡng định kỳ và từ đó cải thiện lợi nhuận.
Chưa kể, chuyển đổi xanh còn giúp cải thiện hình ảnh doanh nghiệp và cơ hội thị trường. Nhiều khách hàng, đối tác đặc biệt các tập đoàn có cam kết bền vững ưu tiên hợp tác với nhà cung cấp logistics có tiêu chí xanh; điều này giúp mở ra lợi thế cạnh tranh cho đơn vị vận tải.
Phương tiện còn niên hạn, đáp ứng tiêu chuẩn chưa phải chuyển
Đặc biệt, lãnh đạo Sở Xây dựng nhấn mạnh, thông tin cho rằng “từ 1/7/2026, 100% phương tiện thay thế, đầu tư mới sử dụng năng lượng sạch” là chưa đúng. Vì quy định chỉ áp dụng đối với những phương tiện thay thế hoặc đầu tư mới sau ngày 1/7/2026.
Các phương tiện đang hoạt động bình thường, còn niên hạn, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật không hề bị yêu cầu phải chuyển đổi ngay lập tức.
“Thành phố hoàn toàn không đặt ra việc “buộc chuyển đổi đồng loạt để ưu tiên cho một số đơn vị cung cấp xe điện”, mà chỉ triển khai theo lộ trình tự nhiên của chu kỳ thay thế phương tiện, để tránh tạo áp lực đột ngột cho người dân và doanh nghiệp.
Đối với các loại phương tiện giao thông đường bộ khác, trong đó có cả xe công vụ của các cơ quan Nhà nước và phương tiện cá nhân, thành phố sẽ thực hiện theo các chính sách về vùng phát thải thấp”, ông Long nhấn mạnh.
Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội thông tin thêm, TP sẽ xem xét, nghiên cứu, đề xuất các biện pháp phù hợp để hạn chế các phương tiện khác từ sau 1/1/2035.
Lý do là theo kế hoạch, đến năm 2035, mạng lưới đường sắt đô thị sẽ được hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu vận tải hành khách ngày càng tăng của thành phố, tạo đủ năng lực thay thế phương tiện cá nhân, đảm bảo đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân một cách an toàn và hiệu quả.
Hà Nội hỗ trợ tối đa 5 triệu đồng nếu chuyển đổi xe máy điện
Bên cạnh việc đưa ra mốc thời gian, thành phố cũng hiểu rằng lộ trình chỉ khả thi khi đi kèm hỗ trợ, nên dự thảo Nghị quyết thiết kế một hệ thống các cơ chế giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp.
Theo đó, để người dân và doanh nghiệp yên tâm chuyển đổi sang phương tiện xanh, TP Hà Nội đang nghiên cứu triển khai một hệ thống chính sách hỗ trợ toàn diện, nhằm đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, khả thi và phù hợp với điều kiện thực tế của thành phố.
Thứ nhất, với người dân, đặc biệt là chủ sở hữu xe máy xăng, thành phố sẽ có cơ chế hỗ trợ trực tiếp bằng tiền khi chuyển sang xe máy điện. Mức phổ thông được đề xuất hiện nay là hỗ trợ 20% giá trị phương tiện, tối đa 5 triệu đồng.
Với các hộ nghèo, hỗ trợ có thể lên tới 100% giá trị xe, tối đa 20 triệu đồng; còn hộ cận nghèo là 80%, tối đa 15 triệu đồng.
Đây là nhóm chính sách rất quan trọng, bởi xe máy là phương tiện đi lại chính của phần lớn người dân thủ đô. Bên cạnh hỗ trợ trực tiếp, người dân còn được hỗ trợ 30% tiền lãi vay nếu mua xe trả góp trong thời hạn tối đa 12 tháng.
Điều này giúp giảm đáng kể chi phí ban đầu - vốn là rào cản lớn nhất khi người dân quyết định chuyển sang phương tiện xanh.
Hiện nay, giá xe máy điện đã ở mức tương đối phù hợp với khả năng chi trả của đa số người dân.
Tuy nhiên, để quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi hơn, thành phố sẽ chủ động làm việc với các nhà sản xuất và đơn vị phân phối xe máy điện nhằm đề nghị họ tiếp tục tối ưu chi phí, giảm giá bán và đưa ra các gói ưu đãi phù hợp cho thị trường Hà Nội và việc này sẽ giúp người dân dễ tiếp cận phương tiện xanh hơn.
Thứ hai, với doanh nghiệp, thành phố đang xem xét có các chính sách tương tự để giảm chi phí đầu tư phương tiện mới.
Doanh nghiệp vận tải hành khách, vận tải hàng hóa và các đơn vị cung ứng dịch vụ công ích sẽ được hỗ trợ 30% lãi vay ngân hàng trong tối đa 5 năm, có thể vay vốn ưu đãi từ Quỹ Đầu tư phát triển và Quỹ Bảo vệ môi trường của thành phố.
Đây là nhóm đối tượng có tần suất hoạt động lớn, phát thải cao, nên việc hỗ trợ mạnh mẽ sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi nhanh và hiệu quả hơn.
Thứ ba, về phí - lệ phí, thành phố sẽ hỗ trợ 50% lệ phí đăng ký đối với xe mô tô, xe gắn máy chuyển đổi; riêng hộ nghèo và cận nghèo được hỗ trợ 100%. Các phương tiện xanh khác cũng được hỗ trợ 50% lệ phí đăng ký lần đầu.
Đối với taxi và xe buýt là hai nhóm có mức độ đóng góp lớn vào giao thông đô thị nếu chuyển đổi và tiếp tục sử dụng biển số định danh đã cấp, sẽ được hỗ trợ 100% lệ phí.
Ngoài ra, thành phố cũng đang rà soát phương án ưu đãi giá dịch vụ trông giữ xe cho phương tiện xanh; đặc biệt, các doanh nghiệp cho thuê xe đạp điện, xe máy điện công cộng được miễn phí sử dụng lòng đường, hè phố làm nơi để xe trong tối đa 5 năm (do phục vụ mục đích công cộng, chia sẻ) và mở rộng đối tượng miễn phí vé vận tải hành khách công cộng cho đối tượng học sinh, sinh viên và công nhân tại các khu công nghiệp.
