Phương án 2 không làm monorail
Theo báo cáo, thực hiện chỉ đạo của Phó Chủ tịch thường trực UBND TP Dương Đức Tuấn, cơ quan chuyên môn đã xây dựng hai phương án cho tuyến đường bộ kết hợp đường sắt đô thị và monorail.
Cụ thể, phương án 1, tuyến đi chủ yếu ở ngoài bãi sông, bám sát mép sông. Tổng chiều dài khoảng 87,17km (Hữu Hồng 44,5km; Tả Hồng 42,67km; điểm cuối Tả Hồng đấu nối với trục di sản tỉnh Hưng Yên).
Quy mô đường trung tâm 6 làn xe; tỷ lệ cầu - hầm - đắp nền được tính toán nhằm hạn chế tác động địa hình.
Tuyến monorail có chiều dài 85km (Hữu Hồng khoảng 43km, Tả Hồng khoảng 42km); tốc độ thiết kế 80km/h, bao gồm 8 toa, sức chứa 1.200 hành khách, năng lực vận chuyển 5.000 - 60.000 khách/giờ/.
Vị trí hướng tuyến ưu tiên đi theo các tuyến đường hiện có hoặc các tuyến đường đã được quy hoạch nhằm giảm thiểu GPMB, tiếp cận tốt nhất với các khu dân, văn phòng, di tích lịch sử dọc sông Hồng.
Phương án 2, đối với tuyến đường bộ, hướng tuyến chủ yếu đi song song và bám sát đê hiện hữu (không phá vỡ hoặc xây dựng đê mới); điểm đầu tại cầu Hồng Hà, điểm cuối tại cầu Mễ Sở. Tổng chiều dài khoảng 80,5km (Hữu Hồng 44,8km; Tả Hồng 35,7km; điểm cuối Tả Hồng đấu nối với trục di sản tỉnh Hưng Yên).
Bình đồ tuyến chủ yếu đi bằng, Hữu Hồng: đi bằng 43km (96%), đi hầm 1,8km (4%); Tả Hồng: đi bằng 34km (95%), đi hầm 1,7km (5%)); bám sát cao độ tự nhiên và khu dân cư hiện hữu dọc đê.
Tại các đoạn qua khu vực bãi sông (Chu Phan - Tráng Việt, Tàm Xá - Xuân Canh, Long Biên - Cự Khối), lựa chọn cao độ đường bằng cao độ mặt bãi +0,5m (trung bình H khoảng 11,5 - 12m).
Cấp hạng đường là trục chính đô thị (quy mô 6 làn xe). Mặt cắt ngang điển hình từ 54 - 80m.
Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn ở phương án 2 là không thực hiện tuyến monorail trong dự án này. Vị trí, hướng tuyến cụ thể tuyến đường sắt sẽ được nghiên cứu trên tổng thể mạng lưới đường sắt đô thị, theo hướng đi ngầm kết nối vùng (Hưng Yên, Phú Thọ).
Theo đánh giá của Sở Quy hoạch - Kiến trúc, sau khi đối chiếu với quy hoạch chung thủ đô, quy hoạch phòng chống lũ, quy hoạch phân khu và ý kiến của các đơn vị liên quan như Sở Xây dựng, Viện Quy hoạch xây dựng, Ban QLDA Đầu tư xây dựng các công trình giao thông… phương án 2 đảm bảo tốt hơn các tiêu chí an toàn phòng chống lũ, giao thông, cảnh quan và khả năng giải phóng mặt bằng.
Tuyến đi trên đê hiện hữu hoặc sát chân đê giúp giảm tác động đến khu vực bãi sông, không gian quan trọng trong quy hoạch chỉnh trị sông Hồng. Hướng tuyến này cũng phù hợp với định hướng phát triển mạng lưới đường sắt đô thị theo Quy hoạch giao thông đến năm 2030, tầm nhìn 2050.
Kiến nghị chọn phương án 2
Trong khi đó, với phương án 1 về tính an toàn được cho là ảnh hưởng đến tác động thủy lực, thủy văn và không gian thoát lũ sông Hồng (dâng mực nước sông dâng lên 14cm và tăng vẫn tốc dòng chảy lên 0,2-0,4m/s trên toàn tuyến), cản trở dòng chảy sông Hồng (không tính đến việc hình thành các công viên). Do đó mất thời gian tiến hành nghiên cứu luận chứng khả thi đảm bảo an toàn phòng chống lũ.
Còn phương án 2 ảnh hưởng không đáng kể đến tác động thủy lực thủy văn, an toàn đê điều, không gian thoát lũ sông Hồng, cơ bản tuân thủ theo Quy hoạch đê điều, quy hoạch phòng chống lũ hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 257/QĐ-TTg ngày 18/02/2016.
Đặc biệt, so sánh của Sở Quy hoạch và Kiến trúc đưa ra, về mặt giao thông phương án 1 đáp ứng mục tiêu đơn lẻ là kết nối giao thông trục chính xuyên suốt, không bị gián đoạn. Tuy nhiên kết nối với khu vực hai bên sông bị hạn chế do cầu cạn là chủ yếu, chênh lệch về cao độ khá lớn với các khu vực mặt bãi và khu đô thị hai bên sông.
Còn phương án 2 giúp tổ chức giao thông linh hoạt, tiếp cận tốt với khu vực ven sông và kết nối hiệu quả với giao thông nội đô và vùng thủ đô. Tăng cường được cả giao thông trục dọc và trục ngang, hỗ trợ giảm tải cho các tuyến đường hiện hữu.
Về mặt cảnh quan, với phương án 1 do kết cấu chủ yếu là cầu cạn, tạo khối tích lớn gây chia cắt không gian ven song, tầm nhìn bị che chắn, tiếng ồn làm giảm chất lượng, phá vỡ cảnh quan.
Phương án 2 tạo nên trục đại lộ cảnh quan thực sự khi kết hợp với các tổ hợp công trình cao tầng hai bên đường, hoàn thiện hình ảnh đô thị dọc hai bên sông Hồng thời kỳ Kỷ nguyên mới. Tuyến Đại lộ do chủ yếu đi bằng cos địa hình tự nhiên với các khu vực công viên và đô thị hai bên, do vậy khả năng kết nối linh hoạt với các hệ thống công viên, trục cây xanh, cảnh quan, nâng cao giá trị không gian cảnh quan…
Do đó Sở Quy hoạch - Kiến trúc kiến nghị UBND TP xem xét thống nhất lựa chọn phương án 2 làm cơ sở tiếp tục nghiên cứu chi tiết và lập hồ sơ các cấp quy hoạch có liên quan.
Đồng thời chỉ đạo các đơn vị cập nhật hướng tuyến này trong điều chỉnh quy hoạch chung thủ đô, quy hoạch phòng chống lũ và đê điều sông Hồng, quy hoạch phân khu hai bên bờ sông, các đồ án cây xanh, cảnh quan, giao thông; tiếp tục xem xét yếu tố giải phóng mặt bằng, kết nối khu dân cư và nâng cấp hạ tầng ven sông.
Phương án 2 là do liên danh Văn Phú - MIK Group - Đại Quang Minh đề xuất theo thông báo số 787/TB-VP ngày 4/12/2025 của Văn phòng UBND TP.
