Khó khăn trong xuất khẩu gạo

Ảnh: internet

- PV: Ông nhận định thế nào về thị trường lúa gạo năm 2012?

- Chuyên gia Samarendu Mohanty: Thị trường lúa gạo hiện nay là thị trường của người mua do có quá nhiều nhà XK gạo kém chất lượng, trong khi vẫn chưa có những người bán lớn. Thêm vào đó, gần đây Ấn Độ đã tham gia vào thị trường XK gạo. Song, hiện đồng Rupee của Ấn Độ đang giảm giá trên thị trường, nên giá gạo thế giới sẽ giữ ở xu hướng giảm trong thời gian tới. Trong khi đó, dự trữ kho của Thái Lan lên tới 6 triệu tấn, nếu họ tiếp tục bán ra thì giá gạo thế giới chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng.

Thị trường lúa gạo thế giới trong thời gian tới không thể kỳ vọng có sự bứt phá về giá, mà phải chờ đợi mùa mưa năm nay sẽ diễn biến như thế nào. Vấn đề này quyết định tới vận mệnh của thị trường lúa gạo trong giai đoạn nửa cuối năm 2012.

- Những yếu tố trên sẽ ảnh hưởng thế nào tới thị trường XK gạo Việt Nam trong năm nay?

- Trong năm nay, lượng gạo XK của Việt Nam sẽ giảm. Tuy nhiên, đó không chỉ là xu hướng của Việt Nam mà xu hướng chung của tất cả nước nước tham gia XK gạo. Tôi được biết, Việt Nam năm nay chỉ đưa ra chỉ tiêu XK 6,5 triệu tấn gạo, giảm rõ rệt so với niên vụ trước đó (giảm 0,7 triệu tấn so với 2011 - PV). Nguyên nhân dẫn tới các nước giảm lượng gạo XK là do có sự tham gia của Ấn Độ. Trong khi đó, Việt Nam đang theo mô hình của Thái Lan, tiến hành các giải pháp tình thế và thiếu bền vững. 

Nhiều năm qua, Chính phủ Thái Lan liên tiếp hỗ trợ ngành XK gạo bằng cách thu mua tạm trữ lượng lớn với giá cao. Họ hy vọng có thể lũng đoạn thị trường lúa gạo thế giới. Song, không may, đúng lúc này, Ấn Độ lại quyết định XK gạo và nới lỏng các chính sách liên quan đến hoạt động này. Bởi vậy, nửa cuối năm 2011, Thái Lan đã bị Việt Nam vượt lên trong hoạt động XK gạo. Điều này chứng tỏ, một quốc gia không thể thống trị thị trường gạo trong một thời gian dài.

Cũng từ đây, bài học kinh nghiệm đối với các nước là tránh xa các giải pháp tình thế và chương trình mang tính thiếu bền vững như thu mua gạo. Nếu muốn hỗ trợ cho nông dân thì trợ giá trực tiếp không phải cách đúng đắn mà nên đầu tư cải thiện hệ thống thủy lợi, chính sách hỗ trợ…

- Xuất khẩu gạo Việt Nam sẽ diễn biến ra sao trong năm nay?

- Theo tôi, Việt Nam sẽ gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt từ các quốc gia như Myanmar với gạo tấm, gạo phẩm cấp thấp có Pakistan, Ấn Độ, Campuchia, còn gạo phẩm cấp cao thì Thái Lan vẫn là đối thủ lớn nhất của Việt Nam. Bởi vậy, chúng tôi dự báo, XK gạo của Việt Nam sẽ đạt  từ 6,5 đến 7 triệu tấn trong năm 2012.

- Theo ông, Việt Nam có nên đầu tư vào sản xuất gạo cấp cao thay vì số lượng như hiện nay?

- Việt Nam hiện đang đứng ở phân khúc thị trường gạo phẩm cấp thấp, giá rẻ. Song, trong thời gian tới, Việt Nam vẫn nên đầu tư vào phân khúc này, bởi, Việt Nam có diện tích trồng lúa ít, không thể chạy theo Thái Lan, diện tích trồng lúa nước của họ rất lớn, mới có thể đầu tư vào gạo phẩm cấp cao. Tuy nhiên, đây cũng là điều bất lợi cho Việt Nam, bởi sẽ gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt với những nước cũng XK gạo.