- Nhóm cán bộ quản lý dự án đường sắt lĩnh án đích đáng
- Nguyên Chủ nhiệm dự án đường sắt nhiều lần "vòi vĩnh" nhà thầu
- Xét xử phúc thẩm nhóm cựu cán bộ BQL các dự án đường sắt
Bác kháng cáo đối với 2 bị cáo
Cụ thể, Nguyễn Nam Thái (SN 1977, trú phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy) - cựu Trưởng phòng Dự án 3 (RPMU) bị tuyên phạt 9 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Cùng tội danh, Trần Quốc Đông (SN 1964, trú tại phường Khương Đình, quận Thanh Xuân) - nguyên Giám đốc RPMU, nguyên Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam bị tuyên phạt 7 năm tù.
Đối với Trần Văn Lục (SN 1958, trú tại phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa) - nguyên Giám đốc RPMU và Nguyễn Văn Hiếu (SN 1962, trú tại phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy) - nguyên Giám đốc RPMU, do không có căn cứ để chấp nhận nên HĐXX phúc thẩm quyết định bác toàn bộ nội dung kháng cáo.
Liên quan, với kháng cáo phản bác lại việc kê biên toàn bộ tài sản là nhà đất của vợ Phạm Hải Bằng (SN 1969, trú tại phường Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội) – cựu Phó giám đốc RPMU, cấp tòa phúc thẩm cũng chấp nhận một phần. Theo đó, HĐXX phúc thẩm quyết định chỉ kê biên 1/3 nhà đất của vợ chồng Bằng, thay vì kê biên toàn bộ như cấp sơ thẩm áp dụng.
Nhóm cựu cán bộ BQL các dự án đường sắt trong vụ án
Trước khi quyết định sửa bản án sơ thẩm của TAND TP Hà Nội, HĐXX phúc thẩm nhận định, Nguyễn Nam Thái vốn là điều phối viên của RPMU và được Phạm Hải Bằng giao làm chủ Dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1, Yên Viên - Ngọc Hồi, giai đoạn 1).
Quá trình thực hiện dự án, Thái trực tiếp nhận tổng cộng 3,4 tỷ đồng từ Bằng để sử dụng. Do đó, cấp tòa sơ thẩm xử lý bị cáo với vai trò đồng phạm với bị cáo Bằng là đúng người, đúng tội và đúng pháp luật.
Đối với bị cáo Trần Văn Lục cho rằng việc truy tố và kết tội bị cáo ở bản án sơ thẩm là không đúng, không có cơ sở. Tuy nhiên, căn cứ vào các lời khai tại cơ quan điều tra cùng các chứng cứ liên quan, có đủ cơ sở xác định bị cáo đã phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Bởi lẽ trong thời gian làm giám đốc RPMU, bị cáo Lục biết rõ Bằng nhận tiền của các nhà thầu thi công dự án để chi dùng vào các hoạt động chung của cơ quan và biếu bị cáo 100 triệu đồng trong dịp Tết nhưng bị cáo không có ý kiến gì. Trái lại, với quyền hạn của mình, lẽ ra bị cáo phải ngăn chặn các bị cáo liên quan không nhận tiền và chi tiêu trái pháp luật.
Tương tự, quá trình xét xử, bị cáo Nguyễn Văn Hiếu cũng không thừa nhận hành vi cũng như tội danh mà cấp tòa sơ thẩm quy kết. Nhưng căn cứ vào lời khai của các bị cáo liên quan có đủ cơ sở cho thấy, trong thời gian giữ chức Giám đốc RPMU, bị cáo biết rõ Bằng nhận tiền trái pháp luật từ các nhà thầu để chi dùng nhưng không ngăn chặn. Bản thân bị cáo cũng được hưởng lợi cá nhân 50 triệu đồng.
Còn đối với bị cáo Trần Quốc Đông, quá trình điều tra cũng như ở cả 2 cấp tòa đều thành khẩn khai nhận hành vi của mình. Bị cáo đã nộp lại 30 triệu đồng hưởng lợi bất chính và tiếp tục bồi thường, khắc phục hậu quả 220 triệu đồng.
Vụ lợi cá nhân và lợi ích nhóm
Đánh giá về tội phạm mà các bị cáo thực hiện, HĐXX phúc thẩm khẳng định, Phạm Hải Bằng cùng các bị cáo liên quan là những người có chức vụ, quyền hạn và được Nhà nước giao giám sát thực hiện dự án, đại diện tư vấn, kỹ thuật, tổ chức đấu thầu Dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1, Yên Viên - Ngọc Hồi, giai đoạn 1) lại có hành vi gợi ý, nêu khó khăn và yêu cầu các nhà thầu phải chi 11 tỷ đồng.
Trong khi đó, về nguyên tắc phía Việt Nam là bên phải chi trả cho các khoản chi phí liên quan đến các nhà thầu như: lễ ký kết hợp đồng, hội họp, hội thảo... Nhưng chỉ vì lợi ích cá nhân, các bị cáo đã khéo léo lợi dụng hoạt động của tập thể để nhận tiền của các nhà thầu trái quy định pháp luật.
Quá trình chi dùng khoản tiền đó, các bị cáo để ngoài sổ sách, không minh bạch, trái với Luật Kế toán. Việc làm của Phạm Hải Bằng cùng các bị cáo liên quan nhằm vụ lợi ích cá nhân và lợi ích nhóm. Hành vi của các bị cáo đã xâm hại hoạt động đúng đắn, bình thường trong quan hệ sở hữu tài chính của cơ quan, tổ chức và Nhà nước.
Việc làm của các bị cáo đã làm tiến độ dự án bị chậm, gây thiệt hại lớn về kinh tế, xã hội cũng như quan hệ hợp tác của quốc gia trong việc sử dụng vốn ODA. Hành vi của các bị cáo vừa trực tiếp, vừa gián tiếp gây ra dư luận xấu, đồng thời gây tổn hại tới uy tín của đất nước khi triển khai, sử dụng vốn ODA.
Sau cùng, HĐXX phúc thẩm khẳng định, quá trình giải quyết vụ án ở giai đoạn sơ thẩm, TAND TP Hà Nội chưa đánh giá và áp dụng hết các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với Nguyễn Nam Thái và Trần Quốc Đông. Trong khi ấy, Trần Văn Lục, Nguyễn Văn Hiếu đã được xem xét hết, đồng thời áp dụng dưới khung hình phạt là có căn cứ và phù hợp.
Trước đó, sau 2 ngày xét xử sơ thẩm (26 và 27-10-2015), TAND TP Hà Nội đã quyết định tuyên phạt Phạm Hải Bằng 12 năm tù, Nguyễn Nam Thái 11 năm tù, Phạm Quang Duy 8 năm 6 tháng tù, Trần Văn Lục 5 năm 6 tháng tù, Trần Quốc Đông và Nguyễn Văn Hiếu cùng mức 7 năm 6 tháng tù giam. Tất cả đều về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, theo Điều 281-BLHS.
