Theo dấu chân người tình

ANTD.VN - Trước khi từ Cao Lãnh về Sài Gòn, tôi ghé qua Sa Đéc - thành phố lớn thứ hai của tỉnh Đồng Tháp. Thành phố này có 3 nơi được chỉ dẫn để ghé thăm là vườn hoa Tân Quy Đông; chùa Kiến An Cung (chùa ông Quách) và nhà cổ Huỳnh Thủy Lê.

Chuyện người lái xe taxi

Từ Cao Lãnh tới Sa Đéc có 25 cây số, nhưng phải đi qua một chuyến phà. Tôi gọi một chiếc taxi của hãng Sen Hồng. Ngoài hãng Mai Linh phủ sóng khắp các thị thành xứ Việt thì có duy nhất Sen Hồng là hãng địa phương. Lái xe mặc áo hồng rực, cổ áo và túi áo xanh lá cây hơi nhợ, đúng màu hoa sen và lá sen, nhưng trông hơi mắc cười.

Anh lái xe cho biết, hãng Sen Hồng mới thành lập thôi, mới đầu chỉ có vài chục chiếc nhưng giờ ngày càng mở rộng thị trường nên đã tăng thêm xe rồi và cung cấp thêm nhiều chi tiết kinh doanh khác nữa. Tôi ngạc nhiên hỏi sao anh nắm rõ thế thì thấy trả lời rằng anh là… con trai của bà chủ hãng taxi. 

Anh lái xe hiền lành, tươi tắn, hay chuyện nhưng đến Sa Đéc thì làm tôi phát cáu vì chẳng biết đường sá gì cả mà tôi chỉ còn 2 tiếng nữa thôi là sẽ phải lên xe buýt để về lại Sài Gòn. Nhưng rút cục thì trừ cả thời gian lạc đường lòng vòng nửa tiếng ở Sa Đéc, chúng tôi vẫn còn dư nửa tiếng nữa đứng chờ xe đò vì tham quan Sa Đéc ngõ hầu cũng chỉ mất hơn tiếng là cùng. 

Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê

3 địa chỉ “đỏ”

Thành phố này có 3 nơi được chỉ dẫn để ghé thăm là vườn hoa Tân Quy Đông; chùa Kiến An Cung (chùa ông Quách) và nhà cổ Huỳnh Thủy Lê. Vườn hoa nằm ngay trên đường lộ từ Cao Lãnh về Sa Đéc nên rất tiện, nhưng không mấy đặc sắc, dù đó là một trong những vườn hoa lớn nhất Việt Nam, đóng góp một sản lượng hoa xuất khẩu không nhỏ. Đã trở thành khu du lịch nên địa phương cũng làm một khuôn viên được trang trí cho các bạn trẻ chụp ảnh. Quy mô thì không lớn bằng các vườn hoa trên khu vực hồ Tây của Hà Nội, càng không thể bằng những vườn hoa khổng lồ trên cao nguyên Đà Lạt. 

Thành phố Sa Đéc sầm uất và cổ kính hơn Cao Lãnh, với rất nhiều con đường nhỏ hẹp đan vào nhau và cả những khu chợ náo nức bên bờ sông Sa Đéc. Đây từng là nơi sinh sống của rất nhiều người hoa gốc Phúc Kiến. Cũng vì thế mà nhiều công trình của họ để lại đã trở thành di sản cho ngành du lịch như chùa Kiến An Cung (1924) với kiến trúc đặc thù của người Phúc Kiến, mà ta cũng có thể bắt gặp tại Hội quán Phúc Kiến tại Hội An. Tất nhiên, như tất cả các du khách khác đến tham quan Sa Đéc, nơi mà tôi muốn nhìn thấy nhất là ngôi nhà của người tình nữ văn sĩ Marguerite Duras. 

Căn biệt thự của “người tình”

Kể từ khi tiểu thuyết “Người tình” ra mắt, đặc biệt là sau thành công của bộ phim cùng tên, mỗi năm có khoảng 3 vạn du khách quốc tế tìm đến nhà cổ của Huỳnh Thủy Lê để thỏa mãn trí tò mò. Căn biệt thự của “người tình”, con trai út ông chủ chành gạo gốc Phúc Kiến, nằm đúng tư thế phong thủy của những người miền Tây, ấy là mặt tiền quay ra sông, mà cũng phải là khúc sông sầm uất nhất Sa Đéc và mặt hậu gối vào phố cổ. 

Tôi đã ngó qua hết tất cả tư dinh của những “đại gia” huyền thoại một thời là công tử Bạc Liêu - con trai Hội đồng Trạch, người quyền lực nhất Bạc Liêu, người Việt Nam đầu tiên thành lập ngân hàng; lâu đài của cha con Hoàng A Tưởng - Hoàng Yến Chao, những người quyền lực nhất vùng Bắc Hà và giờ là biệt thự của nhà họ Huỳnh - người thâu tóm quyền lực của Sa Đéc, thảy đều có điểm chung là xa hoa, kiên cố với kiến trúc Đông - Tây kết hợp, là một viên ngọc toàn bích giữa cái thời mà dân đen phải chạy gạo từng bữa. Có phải vì vậy mà kết thúc của các dòng tộc này đều trở nên bi thảm. 

Bên trong nhà cổ Huỳnh Thủy Lê

Sự tò mò quá đỗi về Huỳnh Thủy Lê

Như mọi thiếu gia khác, gia sản của Huỳnh Thủy Lê sau này cũng không còn gì và dinh thự bị người cháu bán dần bán mòn. Nhưng lúc đương thời, chàng trai 32 tuổi Huỳnh Thủy Lê hào hoa đã chinh phục hoàn toàn trái tim cô gái Pháp 15 tuổi. Có lẽ những cảnh mây mưa nóng bỏng giữa thiếu nữ người Pháp và chàng trai gốc Hoa do chàng tài tử Lương Gia Huy đẹp trai và minh tinh Jane March thủ vai đã quá thành công khiến người ta tò mò quá đỗi về Huỳnh Thủy Lê, một người mà nhìn trên ảnh có lẽ sẽ gây nhiều thất vọng.

Nhà văn Di Li

Mang theo trái tim tan vỡ về Pháp vì một đám cưới bị từ chối do không môn đăng hộ đối (đại gia họ Huỳnh không đời nào chấp nhận một thông gia là bà Hiệu trưởng đang trong gia cảnh sa sút), cô gái xinh đẹp mà sau này là nữ văn sĩ Marguerite Duras dường như không thể quên được cảm xúc của mối tình đầu, để rồi ở tuổi 60 đã cho ra đời một cuốn tiểu thuyết ái tình đoạt giải Goncourt. 

Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê giờ trở thành di sản quốc gia và cũng được tận dụng cho thuê phòng ngủ. Du khách muốn trải nghiệm cảm giác về cuộc sống của một “đại gia” đầu thế kỷ XX có thể bỏ 1 triệu đồng cho một đêm thuê phòng. Nhưng thú thực tôi chưa bao giờ mong muốn được ngủ lại trong những căn phòng âm u ấy, những căn phòng nền đá hoa cổ xưa không cửa sổ với ánh đèn vàng vọt khiến những đồ gỗ đen cũ kỹ trở nên cô quạnh hơn khi nào hết.

Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê sau khi bị người cháu cắt phần hậu để bán lấy tiền tiêu xài, giờ chỉ còn một phần mặt tiền, mà một thời gian dài được bàn giao cho đơn vị Nhà nước của Sa Đéc. Để thuận tiện cho nhu cầu sử dụng, những chủ nhân mới ấy đã phá bớt các vách ngăn nhằm… thông phòng cho rộng, khiến nội thất của tòa nhà thêm lần nữa bớt đi phần sang trọng nguyên bản. 

Trước đây, hàng vạn du khách lần theo dấu vết “người tình” chỉ có thể đứng lấp ló bên ngoài ngó vào, kinh ngạc vì trong ấy chẳng chút âm hưởng của “người tình Trung Hoa” mà chỉ tấp nập bóng ra vào của các cán bộ miền Tây. Nhưng ngôi nhà đã trở lại với những người mộ điệu, để giờ ta có thể ngắm những bức ảnh của các chủ nhân, cả “người tình” Huỳnh Thủy Lê, nữ sĩ Marguerite Duras, người vợ trẻ Việt Nam xinh đẹp của Huỳnh Thủy Lê và những người con của họ ngự trị trên bức tường vàng sậm.

Nếu Sa Đéc thiếu đi căn biệt thự cổ, có thể chăng, lượng khách du lịch sẽ suy giảm rõ rệt, chỉ còn những người yêu hoa đến thăm làng hoa Tân Quy Đông mà thôi!

Lúc đương thời, chàng trai 32 tuổi Huỳnh Thủy Lê hào hoa đã chinh phục hoàn toàn trái tim cô gái Pháp 15 tuổi. Có lẽ những cảnh mây mưa nóng bỏng giữa thiếu nữ người Pháp và chàng trai gốc Hoa do chàng tài tử Lương Gia Huy đẹp trai và minh tinh Jane March thủ vai đã quá thành công khiến người ta tò mò quá đỗi về Huỳnh Thủy Lê.

Mang theo trái tim tan vỡ về Pháp vì một đám cưới bị từ chối do không môn đăng hộ đối (đại gia họ Huỳnh không đời nào chấp nhận một thông gia là bà Hiệu trưởng đang trong gia cảnh sa sút), cô gái xinh đẹp mà sau này là nữ văn sĩ Marguerite Duras dường như không thể quên được cảm xúc của mối tình đầu, để rồi ở tuổi 60 đã cho ra đời một cuốn tiểu thuyết ái tình đoạt giải Goncourt.