Giảm tai nạn xe khách kinh hoàng, có làm được không?

ANTD.VN - Thời gian qua, hàng loạt vụ tai nạn xe khách nghiêm trọng liên tiếp xảy ra làm chết nhiều người, trong khi đó, giải pháp khả thi và mang lại hiệu quả vẫn chưa thấy.

Số người tử vong/vụ lớn nhất trong 4 năm trở lại đây

Ông Nguyễn Trọng Thái, Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia thông tin, trong 9 tháng đầu năm 2018, cả nước xảy ra 38 vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng, làm 137 người chết, 115 người bị thương.

Đặc biệt, quý 3-2018 đã xảy ra 4 vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến xe ôtô chở khách tại Kon Tum (ngày 16-6-2018), Cao Bằng (ngày 23-7-2018), Quảng Nam (ngày 30-7-2018) và Lai Châu (ngày 15-9-2018), làm 34 người chết, 37 người bị thương.

Vụ TNGT tại Quảng Nam và Lai Châu có số người tử vong/vụ lớn nhất (13 người) trong 4 năm trở lại đây (kể từ vụ TNGT tại Lào Cai ngày 1-9-2014).

Theo ông Thái, các vụ TNGT nghiêm trọng trên có nguyên nhân trực tiếp do người lái xe. 4 vụ TNGT đều có phần nguyên nhân do sự chủ quan trong điều khiển phương tiện của người lái xe.

Vụ TNGT ở Quảng Nam, người lái xe mệt mỏi, ngủ gật do làm việc quá thời gian quy định; 3 vụ còn lại đều có nguyên nhân từ thói quen chủ quan, không thực hiện nguyên tắc điều khiển xe đi đường đèo, xuống dốc dài, dẫn đến hệ thống hãm bị mất tác dụng, gây tai nạn.

Vụ tai nạn thảm khốc ở Quảng Nam do xe đón dâu đâm xe đầu kéo làm 13 người thiệt mạng

Bên cạnh đó cũng có nguyên nhân từ công tác quản lý, 3 trong số 4 vụ TNGT nêu trên (trừ vụ TNGT ở Lai Châu) các xe chở khách gây tai nạn đều vi phạm quy định về điều kiện kinh doanh vận tải (xe 34B 002.69 của nhà xe Đức Chính gây TNGT tại Đèo Lò Xo 3 ngày không gửi dữ liệu giám sát hành trình về Tổng cục Đường bộ Việt Nam; xe 75B - 000.52 gây TNGT ở Quảng Nam khi không có giấy phép kinh doanh vận tải, chưa sang tên đổi chủ; xe 17K-8496 TNGT ở Cao Bằng không tìm thấy thiết bị giám sát hành trình nhưng cơ quan quản lý về vận tải cũng như lực lượng tuần tra, kiểm soát đều không phát hiện, xử lý kịp thời để xảy ra TNGT).

Ngoài ra, Chánh văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia cho hay, một nguyên nhân khác là hầu hết hành khách đi trên 4 xe ôtô chở khách gặp TNGT trong các vụ nêu trên đều không thắt dây an toàn, dẫn đến số lượng thương vong lớn.

Ông Nguyễn Trọng Thái cho rằng, hướng giảm TNGT đối với hoạt động xe khách, quan trọng nhất là có mô hình quản lý tốt cả cung và cầu. Đảm bảo cân đối cung cầu sẽ tránh được tình trạng phóng nhanh vượt ẩu tranh giành khách.

Ngoài ra, cần quản lý xe khách liên tỉnh theo mô hình quản lý xe buýt. Hoạt động vận tải tuyến cố định cần phải được Sở GTVT hai đầu/Tổng cục Đường bộ quản lý chặt chẽ không những về bến, thời gian xuất bến, lộ trình mà còn về thứ tự xe chạy, vị trí đón trả khách, thời gian biểu chạy xe tại các vị trí đón trả khách dọc đường.

Tăng chế tài xử phạt vi phạm đối với xe khách?

Hiện nay, cơ quan hữu quan mới chỉ quản lý xe ở hai đầu bến, bởi vậy, có hiện tượng phương tiện tùy ý phóng nhanh, tranh giành khách, hành khách không đón xe tại những điểm cố định... dẫn tới chất lượng dịch vụ kém, mất ATGT.

“Để hạn chế TNGT, chúng ta cần thực hiện nhiều cách đồng bộ. Cần sớm hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan tới quản lý xe khách, xe tải và xe hợp đồng (đang dự thảo thay thế Nghị định 86/NĐ-CP), quy định xử lý trách nhiệm khi để xảy ra TNGT... tạo lập một thị trường vận tải cạnh tranh lành mạnh, bền vững với tỷ lệ các loại hình vận tải hợp lý”- ông Thái nêu ý kiến.

Bên cạnh đó, Trung tá Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Trưởng phòng CSGT - CATP Hà Nội cho rằng, để giải quyết vấn đề, nếu chỉ riêng lực lượng CSGT vào cuộc thì dù có cố gắng đến mấy cũng rất khó đi vào thực chất.

Trước hết, sự vào cuộc của các ban ngành, đoàn thể, phối hợp chặt chẽ liên quan đến công tác đảm bảo an toàn giao thông trên địa bàn thành phố, đặc biệt là công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là rất quan trọng.

Việc tuyên truyền với các chủ phương tiện cũng cần được quan tâm. Không nên vì lợi ích nhóm, vì yếu tố nào đó mà cạnh tranh không lành mạnh.

“Chúng tôi thường xuyên phối hợp với Sở GTVT các tỉnh lân cận để có sự trao đổi thông tin, xử lý kịp thời các phương tiện vận tải hành khách có những vi phạm chạy quá tốc độ. Ngoài ra cũng thường xuyên trao đổi với ban quản lý các bến xe để nhắc nhở, xử lý những doanh nghiệp vận tải xe khách thường xuyên có vi phạm.

Cùng với đó, chúng tôi kiến nghị Bộ GTVT, các đơn vị có chức năng đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cần thực hiện nghiêm việc đào tạo về giờ giấc, bằng cho đội ngũ lái xe. Lồng ghép các nội dung liên quan đến giáo dục đạo đức nghề nghiệp đối với lái xe.

Đặc biệt, cần nâng cao chế tài đối với các vi phạm xe khách để đảm bảo tính răn đe. Trong trường hợp xe khách gây ra những vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng thì cần có chế tài xử lý nghiêm, để các doanh nghiệp không dám đánh đổi, vì lợi nhuận trước mắt mà để lại hậu quả lâu dài cho xã hội”- Trung tá Nguyễn Mạnh Hùng phân tích.