Đi mua vàng: Thận trọng không thừa

ANTD.VN - Như Báo ANTĐ đã đăng tin, một doanh nghiệp kinh doanh vàng đã xin lỗi khách hàng do bán vàng sai trọng lượng. Sau sự việc này, nhiều bạn đọc đã gọi điện đến Đường dây nóng Báo ANTĐ bày tỏ sự lo ngại về nguy cơ bị thiệt hại khi mua, bán vàng, đồng thời đặt câu hỏi: “Người tiêu dùng sẽ phải làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình khi rơi vào hoàn cảnh tương tự và trách nhiệm pháp lý của bên bán hàng ra sao?”.

Đi mua vàng: Thận trọng không thừa ảnh 1Người dân cần thận trọng khi mua bán vàng, đặc biệt là vàng trang sức

Kiểm tra thông số trên tem sản phẩm

Theo thông tin từ Cục Quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa - Bộ Khoa học và Công nghệ (Bộ KH&CN), hành vi vi phạm của các điểm kinh doanh vàng thường là ghi nhãn hàng hóa không đúng quy định, sử dụng cân không kiểm định, cân không đạt yêu cầu về đo lường, cân không phù hợp về phạm vi đo và cấp chính xác, hàm lượng vàng không đạt theo công bố. Hiện Bộ KH&CN đang triển khai thực hiện thanh tra chuyên đề về vàng trang sức, mỹ nghệ trên toàn quốc, tập trung vào việc chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường, tiêu chuẩn, chất lượng và nhãn hàng hóa trong sản xuất, kinh doanh vàng trang sức mỹ nghệ.

Theo quy định tại Thông tư 22/2013/TT-BKHCN quy định về quản lý đo lường trong kinh doanh vàng và quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ lưu thông trên thị trường, tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động đo lường trong kinh doanh vàng phải tuân thủ quy định về sử dụng đơn vị đo; thực hiện đúng nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật về đo lường khi tham gia hoạt động đo lường trong sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ và kinh doanh mua, bán vàng miếng. Bên cạnh đó, cửa hàng kinh doanh vàng phải công bố rõ trọng lượng, mã ký hiệu, hàm lượng vàng từng sản phẩm để người tiêu dùng được biết. 

Tuy vậy, trên thực tế,  các điểm kinh doanh vàng đã có khá nhiều chiêu thức  để đối phó với quy định này, gây nhầm lẫn, thiệt hại cho khách hàng. Đó là sự lập lờ, thiếu rõ ràng trong việc ghi thông tin về trọng lượng, mã ký hiệu sản phẩm. Ngoài ra, nhiều đơn vị còn sử dụng cân không kiểm định, thiết bị kiểm định tuổi vàng không đảm bảo chất lượng, “tuổi” vàng không đạt như công bố…

Là người có thâm niên gần 20 năm trong lĩnh vực chế tác, kinh doanh vàng, ông Hoàng Mạnh Trường, ở phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân, Hà Nội chia sẻ kinh nghiệm, người mua muốn biết trọng lượng vàng thực trên sản phẩm có thể dựa vào các thông số được đóng dấu lên sản phẩm và tem sản phẩm. Để đảm bảo quyền lợi của mình, khi mua vàng, khách hàng cần phải kiểm tra kỹ tem chất lượng trên sản phẩm vàng, khối lượng vàng và lấy đầy đủ hóa đơn mua hàng. Người mua vàng cũng nên hỏi kỹ về chế độ bảo hành, việc đổi trả, bán lại sản phẩm khi không còn nhu cầu sử dụng…

Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Về trách nhiệm pháp lý của các bên liên quan trong trường hợp hàng được giao không đúng, đủ số lượng, luật sư Lê Hồng Vân – Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, nếu khách mua hàng có hóa đơn của bên bán trên đó ghi rõ số lượng hàng đã mua, ký hiệu hàng hóa thì khi khách bán lại sản phẩm, bên bán phải chịu trách nhiệm. Vấn đề này đã được quy định rõ trong Bộ luật Dân sự về hợp đồng mua bán tài sản. Đó là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán. Chất lượng của tài sản mua bán do các bên thoả thuận.

Trường hợp tiêu chuẩn về chất lượng của tài sản đã được công bố hoặc được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quy định thì thỏa thuận của các bên về chất lượng của tài sản không được thấp hơn chất lượng của tài sản được xác định theo tiêu chuẩn đã công bố hoặc theo quy định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Nếu bên bán giao tài sản với số lượng ít hơn số lượng đã thoả thuận thì bên mua có một trong các quyền: Nhận phần đã giao và định thời hạn để bên bán giao tiếp phần còn thiếu; Nhận phần đã giao và yêu cầu bồi thường thiệt hại; Hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại nếu việc vi phạm làm cho bên mua không đạt được mục đích giao kết hợp đồng.

Trong trường hợp nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm, người bán có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo đó, người nào trong việc mua, bán mà cân, đong, đo, đếm, tính gian, đánh tráo loại hàng hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác gây thiệt hại nghiêm trọng cho khách hàng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 5-50 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm. Phạm tội nhiều lần hoặc thu lợi bất chính lớn thì bị phạt tù từ 2-7 năm. 

Thời gian qua, có không ít cơ sở kinh doanh vàng đã sử dụng khá nhiều thủ đoạn gian lận trong kinh doanh nhằm móc túi khách hàng. Do vậy, nhằm đảm bảo quyền lợi khi mua sản phẩm có nguồn gốc từ vàng, khách hàng cần phải kiểm tra hóa đơn, giấy đảm bảo và cân lại sản phẩm trước khi thanh toán và đổi trả ngay khi phát hiện sản phẩm bị lỗi, thiếu trọng lượng. Bên cạnh đó, để hạn chế rủi ro, người tiêu dùng nên mua bán tại các cửa hàng uy tín, sản phẩm có bảo đảm, bảo hành, không nên ham rẻ kẻo mua phải sản phẩm trôi nổi, kém chất lượng…