Nhà văn Nguyễn Phan Hách – Trưởng Tiểu ban sách văn học – Giải thưởng sách quốc gia 2018:

"Đây là cuốn sách dành cho người lớn, không phải cho trẻ con"

ANTD.VN -Mới đây, dư luận xôn xao tranh cãi vì cho rằng cuốn sách "Chim ưng và chàng đan sọt” (NXB Hội Nhà văn) của tác giả Bùi Việt Sỹ - tác phẩm đoạt giải C hạng mục “Sách hay” trong lễ trao “Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ nhất” có những chi tiết gợi dục, suồng sã. PV Báo An ninh Thủ đô đã có cuộc trò chuyện với nhà văn Nguyễn Phan Hách - Trưởng tiểu ban sách văn học của Giải thưởng sách quốc gia 2018 để trao đổi xung quanh sự việc và quá trình chấm chọn giải thưởng.

"Đây là cuốn sách dành cho người lớn, không phải cho trẻ con" ảnh 1

Nhà văn Nguyễn Phan Hách – Trưởng tiểu ban sách văn học – Giải thưởng sách quốc gia 2018

PV: Xin ông cho biết, quá trình chấm chọn cuốn sách "Chim ưng và chàng đan sọt” (NXB Hội Nhà văn) của tác giả Bùi Việt Sỹ của tiểu ban sách văn học trong Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia được thực hiện như thế nào?

Nhà văn Nguyễn Phan Hách: Tiểu ban văn học gồm 5 người, tôi, Tiến sĩ Lê Thành Nghị - nguyên Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, Hội Nhà văn Việt Nam; PGS-TS Nguyễn Ngọc Thiện, ông Nguyễn Văn Cừ - nguyên Giám đốc NXB Văn học, ông Lưu Xuân Lý nguyên Giám đốc NXB Văn hóa dân tộc.

Trong quá trình chấm giải, chúng tôi làm việc nghiêm túc và xem xét kỹ càng trước khi đi đến quyết định cuối cùng. Tất nhiên chấm giải là đưa lên Hội đồng Giải thưởng, đánh giá “Chim ưng và chàng đan sọt” (NXB Hội Nhà văn) của tác giả Bùi Việt Sỹ được giải C. Hội đồng đã đọc tới 2 vòng, đọc cẩn thận suy xét, căn cứ vào thành tích mà tác phẩm từng giành được. Đánh giá tổng thể và cân nhắc kỹ lưỡng cuốn sách, dù có một số chi tiết nhạy cảm, chúng tôi vẫn quyết định trao giải.

Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia xét giải gồm 22 thành viên, trong đó có trưởng các tiểu ban chấm giải chuyên ngành. Các cuốn sách từ Hội đồng chung khảo đưa lên, phải nhận được ít nhất 50% phiếu bầu của Hội đồng Sách quốc gia mới được giải.

Thưa ông, lý do gì đã khiến cuốn sách "Chim ưng và chàng đan sọt” (NXB Hội Nhà văn) của tác giả Bùi Việt Sỹ thuyết phục được tiểu ban sách văn học để trở thành tác phẩm đoạt giải C hạng mục “Sách hay” trong lễ trao “Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ nhất”?

Chúng tôi thấy rằng trong hơn 30 tác phẩm văn học mà chỉ chọn ra 3 tác phẩm trao giải, tỷ lệ là rất ít. Do đó, chúng tôi phải tìm ra tác phẩm xứng đáng nhất trong 30 cuốn. Tiểu ban sách văn học đã loại ra những cuốn văn học dịch không gắn với đời sống xã hội Việt Nam... Cuốn “Chim ưng và chàng đan sọt” viết đúng, không sai về mặt chính trị. Cuốn sách của tác giả Bùi Việt Sỹ viết về cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông, có sức hấp dẫn, phản ánh giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc, khắc họa chân dung các vị tướng lĩnh lừng danh.

Cuốn "Chim ưng và chàng đan sọt" của tác giả Bùi Việt Sỹ đang gây xôn xao

Ông có thể chia sẻ quan điểm của mình khi dư luận hiện đang xôn xao cho rằng, một đoạn trong sách mô tả cảnh “ân ái” giữa nhân vật Trần Khánh Dư với công chúa Thiên Thụy vợ của Hưng Võ Vương Trần Quốc Nghiễm (con trai cả Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn) phản cảm, gợi dục?

"Chim ưng và chàng đan sọt" không phải một cuốn sách “sex”, dù có một vài chi tiết và từ ngữ hơi trần trụi ở trang 37 và trang 38, mô tả cảnh “ân ái” giữa nhân vật Trần Khánh Dư với công chúa Thiên Thụy vợ của Hưng Võ Vương Trần Quốc Nghiễm (con trai cả Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn). Mặc dù đó chỉ là một chi tiết nhỏ trong cuốn sách nhưng độc giả cho rằng gợi dục.

Ở chi tiết này, tôi không thấy có từ gọi đúng tên bộ phận “nhạy cảm”, không có câu nào chữ nào “nhày nhụa”, tác giả Bùi Việt Sỹ đã những từ ngữ “bóng gió”. Tuy nhiên cách dùng từ của tác giả vẫn thô, lẽ ra không nên có chi tiết "ân ái" là tốt nhất.

Theo tôi, tiểu ban sách văn học tham gia chấm giải Sách quốc gia Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam từng trao giải giải B (không có giải A) cuộc thi viết tiểu thuyết giai đoạn 2011 – 2015 cho cuốn tiểu thuyết lịch sử "Chim ưng và chàng đan sọt”, NXB Hội Nhà văn đều nên lấy làm tiếc và phải chịu trách nhiệm.

Tôi không bênh vực những từ ngữ ấy trong cuốn “Chim ưng và chàng đan sọt”, song không thể vì chi tiết ấy mà tôi phủ nhận những giá trị mà cuốn sách này đem lại, cảnh ân ái không ảnh hưởng đến nội dung tổng thể của cuốn sách. Cuốn tiểu thuyết lịch sử "Chim ưng và chàng đan sọt” của tác giả Bùi Việt Sỹ xoay quanh nhân vật chính Phạm Ngũ Lão - xuất thân nông dân trở thành anh hùng. Bên cạnh đó, sách khắc họa chân dung của Trần Hưng Đạo, Trần Khánh Dư trong cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông, thể hiện truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm, gây ấn tượng cho người đọc.

Ông nhận xét ra sao khi nhiều bậc phụ huynh hiện đang bày tỏ tâm lý e ngại trước cuốn sách này?

Đây là cuốn sách dành cho người lớn, không phải cho trẻ con dù nội dung sách thuộc chủ nghĩa yêu nước của văn học Việt Nam.