Chiếm đoạt 50.000 đồng tiền công có phạm tội cướp tài sản?

ANTD.VN - Tối 7-4, Trần Quốc Khang (SN 1982) và Nguyễn Thành Sinh (SN 1983) rủ nhau đi nhậu, đến khoảng 0h sáng 8-4 cả hai rủ nhau ra về. Đi được một đoạn, vì đã ngấm rượu mệt nên cả hai thống nhất gọi “xe ôm” chở về. Khang và Sinh gọi anh Đoàn Quốc Thái (là người chạy “xe ôm”) ở gần đó, hỏi giá cả thì anh Thái nói số tiền là 50.000 đồng. Tiếc tiền nên cả hai không đi và tiếp tục đi bộ. 

Tuy nhiên, mới đi được một đoạn ngắn Khang và Sinh cùng bàn bạc với nhau là khi về gần đến nhà sẽ kiếm cớ gây sự để người đi “xe ôm” không dám lấy tiền và sẽ dùng số tiền đó tiếp tục mua rượu về nhậu. Thống nhất xong, Khang và Sinh gọi anh Thái lại và nói đồng ý với giá cả anh Thái đã đưa ra. Khi anh Thái điều khiển xe đến gần nhà của Khang và Sinh, cả hai yêu cầu anh Thái dừng xe lại. Lúc này, Sinh bước xuống xe cầm chiếc mũ bảo hiểm đánh liên tiếp vào đầu anh Thái. Do anh Thái vẫn đang đội mũ bảo hiểm nên không bị thương tích gì. Thấy chiếc mũ bảo hiểm đã bị vỡ mà anh Thái vẫn chưa chịu chạy, Sinh chạy đến hàng rào ở gần đó nhổ một khúc cây và hô “Đánh nó đi”. Anh Thái hoảng sợ, chỉ kịp giật chiếc chìa khóa xe rồi chạy bỏ chiếc xe máy lại hiện trường.

Sau khi anh Thái bỏ chạy, Khang và Sinh cũng bỏ đi mua rượu về nhậu tiếp. Lúc này Khang nảy sinh ý định lấy luôn chiếc xe của anh Thái mang về gỡ đồ ra bán nên rủ Sinh cùng thực hiện và được Sinh đồng ý. Cả hai đưa xe vào cửa sau nhà Khang dỡ yên xe lên để lấy các loại giấy tờ trong xe cất giấu. Xong xuôi, cả hai tiếp tục mang mồi và rượu ra nhậu. Nhận được đơn trình báo của anh Thái, cơ quan công an sau đó đã điều tra và bắt giữ được 2 đối tượng Trần Quốc Khang và Nguyễn Thành Sinh.

Vấn đề đặt ra là trong vụ việc này sau khi chiếm đoạt 50.000 đồng tiền công của anh Thái, Trần Quốc Khang và Nguyễn Thành Sinh có phạm tội cướp tài sản? Việc các đối tượng đưa xe máy của anh Thái về nhà phạm tội gì?

Chiếm đoạt 50.000 đồng tiền công có phạm tội cướp tài sản? ảnh 1Ảnh: Minh họa

Ý kiến bạn đọc 

Phạm tội trộm cắp tài sản

Tôi cho rằng số tiền 50.000 đồng tiền công đi “xe ôm” Khang và Sinh vẫn đang nắm giữ, chưa thuộc quyền quản lý, chiếm hữu của anh Thái, tức chưa phải là tài sản của anh Thái. Do đó, không hội tụ đủ yếu tố về mặt khách quan của tội cướp tài sản (tài sản bị cướp phải là của người khác). Còn về hành vi của Khang và Sinh chiếm đoạt chiếc xe của anh Thái đã cấu thành tội trộm cắp tài sản. Theo quy định của pháp luật, một trong các biểu hiện của tội phạm trộm cắp là hành vi lén lút chiếm đoạt tài sản của người khác. Do thời điểm các đối tượng này chiếm đoạt chiếc xe máy của anh Thái thì chủ sở hữu, tức người quản lý chiếc xe không có mặt tại đó nên có thể coi các đối tượng này đã có hành vi lén lút chiếm đoạt chiếc xe máy của anh Thái.

Nguyễn Quang Hà (Ý Yên - Nam Định)

Có sự bàn bạc và lên kế hoạch cụ thể

Theo sự thỏa thuận giữa anh Thái với Khang và Sinh thì số tiền 50.000 đồng sẽ thuộc về anh Thái khi anh Thái chở Khang và Sinh về nhà. Thỏa thuận này sẽ có hiệu lực kể từ thời điểm anh Thái nổ máy chở Khang và Sinh về nhà và số tiền 50.000 đồng đã thuộc về anh Thái, trừ khi anh Thái có lỗi trong việc không thực hiện đúng với những gì đã cam kết. Do đó, việc Khang và Sinh dùng vũ lực tấn công anh Thái làm cho anh này sợ hãi phải bỏ chạy không lấy được tài sản đã và sẽ thuộc về mình (50.000 đồng). Việc chiếm số tiền công của anh Thái, Sinh và Khang cũng đã có chủ ý từ trước nên đã cùng bàn bạc và lên kế hoạch cụ thể để thực hiện. Do đó, hành vi này của Khang và Sinh đã đủ yếu tố cấu thành tội cướp tài sản.

Vũ Thị Hương (TP Đà Lạt - Lâm Đồng)

Hành vi chiếm đoạt xe máy là cướp tài sản 

Tôi cho rằng trong vụ việc này, Trần Quốc Khang và Nguyễn Thành Sinh đã có hành vi ngang nhiên chiếm đoạt tài sản là chiếc xe máy của chủ sở hữu một cách bất hợp pháp (không có sự đồng ý của anh Thái) nên đã cấu thành tội cướp tài sản. Hành vi cướp tài sản diễn ra sau khi Khang và Sinh đã dùng vũ lực làm cho anh Thái lâm vào tình trạng không thể chống cự được và phải bỏ chạy rồi chiếm đoạt tài sản của anh Thái. Trên cơ sở này, có thể thấy hành vi của Khang và Sinh đã đủ yếu tố cấu thành tội cướp tài sản theo quy định tại Điều 133, Bộ luật Hình sự. 

Phạm Anh Khoa (Diễn Châu - Nghệ An)

Bình luận của luật sư 

Qua nghiên cứu các tình tiết nội dung vụ án có cơ sở để khẳng định hành vi của Trần Quốc Khang và Nguyễn Thành Sinh đã phạm vào tội Cướp tài sản. Theo sự thỏa thuận (hợp đồng bằng hình thức lời nói hay hợp đồng miệng) giữa Khang và Sinh với anh Thái là anh Thái sẽ chở cả hai về nhà với số tiền công là 50.000 đồng. Khi thỏa thuận thì Khang và Sinh đã có ý định sẽ không thực hiện nghĩa vụ của mình đối với anh Thái là trả cho anh số tiền công 50.000 đồng mà có mục đích chiếm đoạt số tiền công đó. Điều này thể hiện ở chỗ cả hai cùng bàn bạc với nhau là khi về gần đến nhà sẽ kiếm cớ gây sự để người đi “xe ôm” không dám lấy tiền và sẽ dùng số tiền đó tiếp tục mua rượu về nhậu.

Với ý định này, khi đi đến đoạn đường vắng vẻ cả hai yêu cầu anh Thái dừng xe, Sinh đã dùng chiếc mũ bảo hiểm đang đội để đánh anh Thái, tiếp đó Sinh còn nhổ một khúc cây và nói “Đánh nó đi”. Ở đây mặc dù số tiền công (tài sản) mà Khang và Sinh phải trả cho anh Thái chưa được chuyển giao cho anh Thái (đó là số tiền mà đáng lẽ ra anh Thái được hưởng, thuộc về anh Thái) nhưng cả hai đã có hành vi dùng vũ lực để chiếm đoạt số tiền đó và từ chối thực hiện nghĩa vụ của mình. Điều này xuất phát từ sự bàn bạc, lên kế hoạch, chủ ý của cả hai từ trước cộng với hành vi sử dụng vũ lực thể hiện sự hung hãn, coi thường pháp luật, tính mạng, sức khỏe của người khác để thực hiện bằng được mục đích của mình. Do đó, hành vi này của Khang và Sinh đã đủ yếu tố cấu thành tội cướp tài sản theo quy định tại Điều 133, Bộ luật Hình sự.

Về việc các đối tượng Trần Quốc Khang và Nguyễn Thành Sinh đưa xe máy của anh Thái về nhà với mục đích sẽ gỡ đồ ra bán đã phạm vào tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, bởi lẽ: Sau khi đạt được mục đính chiếm đoạt số tiền công của anh Thái, buộc anh Thái là chủ sở hữu chiếc xe máy phải bỏ chạy và để lại chiếc xe trên tại hiện trường thì sau đó Khang và Sinh đã nảy sinh ý định lấy luôn chiếc xe của anh Thái.

Như đã phân tích ở trên, việc sử dụng vũ lực của Sinh đối với anh Thái là để chiếm đoạt số tiền công chứ không nhằm mục đích chiếm đoạt chiếc xe máy của anh Thái, bởi vậy sau khi đánh anh Thái bỏ chạy thì cả hai cũng bỏ đi mua rượu về nhậu tiếp và không lấy chiếc xe trên. Sau đó cả hai mới nảy sinh ý định và cùng nhau bàn bạc để quay lại lấy chiếc xe của anh Thái đưa về nhà Khang cất giấu. Việc chiếm đoạt chiếc xe chỉ nảy sinh khi chủ sở hữu bỏ chạy để lại tài sản, còn người thực hiện hành vi đó đã rời khỏi khu vực nơi để chiếc xe rồi sau đó mới bàn bạc, quay lại chiếm đoạt chiếc xe, chứ không nảy sinh ý định này từ đầu và chiếm đoạt ngay sau khi sử dụng vũ lực để chủ sở hữu bỏ chạy để lại tài sản.

Ngay từ đầu cả Khang và Sinh cũng chỉ bàn bạc, lên kế hoạch để chiếm đoạt số tiền công của anh Thái chứ không hề có ý định chiếm đoạt chiếc xe trên. Do đó, đối với hành vi quay lại chiếm đoạt chiếc xe không thể cấu thành tội cướp tài sản vì không đúng với ý thức chủ quan của người phạm tội. Ở đây hành vi của Khang và Sinh là lợi dụng sự sơ hở, vướng mắc của chủ sở hữu tài sản (đó là việc anh Thái phải bỏ chạy để tránh sự tấn công hung hãn của Sinh) để chiếm đoạt chiếc xe. Do đó, hành vi này của Khang và Sinh đã đủ yếu tố cấu thành tội công nhiên chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 137, Bộ luật Hình sự.

Một điều đáng lưu ý, ở trong vụ án này, tuy thời gian diễn ra là trong một khoảng thời gian ngắn, cả hai đối tượng thực hiện hai hành vi liên tục trong cùng một thời điểm nhưng có sự ngắt quãng về mặt thời gian và ý thức chủ quan của cả hai. Chính vì điều này làm cho vụ án có hai giai đoạn khác nhau với những hành vi phạm tội cụ thể: Đầu tiên là nhằm mục đích chiếm đoạt số tiền công của anh Thái nên cả Khang và Sinh đã bàn bạc, lên kế hoạch và cùng nhau thực hiện bắt đầu từ thời điểm cả hai thuê anh Thái chở về nhà đến thời điểm Sinh dùng vũ lực để tấn công anh Thái, làm anh Thái phải bỏ chạy.

Như vậy mục đích của Khang và Sinh đã được thực hiện xong, đã kết thúc và đủ dấu hiệu cấu thành tội cướp tài sản. Tiếp theo đó, sau khi gây án xong cả hai rời khỏi hiện trường bỏ lại chiếc xe của anh Thái rồi cùng nhau đi mua đồ để về nhà nhậu tiếp, sau đó cả hai lại tiếp tục bàn bạc, lên kế hoạch để thực hiện tiếp hành vi phạm tội mới đó là quay lại chiếm đoạt chiếc xe anh Thái và phân công Sinh thực hiện. Rồi cả hai cùng nhau đưa xe về nhà Khang. Như vậy ở giai đoạn này, mục đích của Khang và Sinh đã được thực hiện xong, đã kết thúc và đủ dấu hiệu cấu thành tội công nhiên chiếm đoạt tài sản. Hai giai đoạn cả hai đã thực hiện hai hành vi phạm tội khác nhau, đều có sự bàn bạc, lên kế hoạch, có thời điểm bắt đầu và kết thúc sau khi đã đạt được mục đích của mình.