Cảnh báo rủi ro khi nhà đầu tư nhỏ lẻ “lách luật” mua trái phiếu doanh nghiệp

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Hiện nay, có hiện tượng nhà đầu tư nhỏ lẻ “lách luật” để trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp để mua trái phiếu doanh nghiệp, là hành vi vi phạm pháp luật và tiềm ẩn rủi ro.

Lượng nhà đầu tư nhỏ lẻ giảm

Theo Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính), thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) 6 tháng đầu năm 2021 duy trì đà tăng trưởng và có một số kết quả tích cực.

Theo đó, khối lượng phát hành TPDN riêng lẻ 6 tháng đầu năm đạt 168.702 tỷ đồng, tăng 3,2% so với cùng kỳ năm 2020. Trong khi đó, khối lượng phát hành ra công chúng là 15.375 tỷ đồng, chiếm 8,3% tổng khối lượng TPDN phát hành, cho thấy bước đầu có sự dịch chuyển từ phát hành riêng lẻ sang phát hành ra công chúng. Đây là tín hiệu tốt trên thị trường TPDN.

Tổ chức tín dụng (TCTD) là nhà phát hành lớn nhất trong 6 tháng đầu năm, chiếm 40,2% tổng khối lượng phát hành. Khối lượng trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản giảm 55,5% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 13,2% tổng khối lượng phát hành.

Lãi suất phát hành bình quân 6 tháng đầu năm 2021 là 7,9%/năm, giảm 1,6%/năm so với cùng kỳ năm 2020 (9,5%/năm).

Ngoài ra công ty chứng khoán là nhà đầu tư chính trên thị trường sơ cấp, chiếm 44,4% tổng khối lượng phát hành, TCTD chiếm 25% tổng khối lượng phát hành.

Tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua TPDN riêng lẻ trên thị trường sơ cấp chiếm 5,7% khối lượng phát hành, giảm mạnh so với tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân năm 2020 (là 12,68%).

Theo Vụ Tài chính ngân hàng, điều này cho thấy các quy định mới tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 đã có tác động hạn chế các đối tượng nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ, không có khả năng đánh giá rủi ro đầu tư TPDN phát hành riêng lẻ, bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ.

“Lách luật” để mua trái phiếu doanh nghiệp

Dù nhận định thị trường TPDN 6 tháng đầu năm 2021 đã có những kết quả tích cực, tuy nhiên, ông Nguyễn Hoàng Dương, Vụ Phó Vụ Tài chính ngân hàng cho rằng trên thị trường TPDN vẫn còn những rủi ro tiềm ẩn cho bản thân doanh nghiệp, nhà đầu tư và thị trường.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn tiềm ẩn rủi ro

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn tiềm ẩn rủi ro

Trong đó, với nhà đầu tư mua trái phiếu, ông Nguyễn Hoàng Dương cho biết, pháp luật đã quy định nhà đầu tư tự đánh giá rủi ro và tự chịu trách nhiệm về việc mua TPDN riêng lẻ. Đồng thời, quy định chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua và giao dịch TPDN riêng lẻ để bảo vệ các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ.

Tuy hiện nay có hiện tượng tổ chức cung cấp dịch vụ (công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại) chào mời, phân phối TPDN không đúng đối tượng cho nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Các trường hợp này sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính, Uỷ ban chứng khoán Nhà nước sẽ tăng cường kiểm tra việc cung cấp dịch vụ về TPDN của các tổ chức cung cấp dịch vụ để xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm.

Hơn nữa, nhà đầu tư có thể vi phạm quy định của pháp luật nếu cơ quan quản lý nhà nước phát hiện được các hành vi “lách” quy định để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

“Mọi hành vi “lách” các quy định của pháp luật để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp với mục đích để mua TPDN riêng lẻ nhưng không đánh giá, phân tích được rủi ro, không nắm rõ điều kiện, điều khoản của trái phiếu, trái phiếu có hay không có tài sản đảm bảo, chất lượng tài sản đảm bảo, trái phiếu có được mua lại hay không... sẽ trực tiếp gây ra rủi ro cho nhà đầu tư, và nhà đầu tư có thể không thu hồi được số tiền mua trái phiếu” – lãnh đạo Vụ Tài chính ngân hàng khẳng định.

Theo cơ quan quản lý, nhà đầu tư cần hết sức lưu ý là lãi suất cao sẽ đi kèm với rủi ro cao, do đó phải hết sức thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua TPDN.

Nhà đầu tư đặc biệt lưu ý không mua trái phiếu thông qua chào mời của các tổ chức cung cấp dịch vụ như công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại khi chưa tìm hiểu kỹ về tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành và các điều kiện, điều khoản của trái phiếu.

Nhà đầu tư cũng cần lưu ý việc các công ty chứng khoán, NHTM phân phối TPDN không có nghĩa là các tổ chức này đảm bảo an toàn cho việc đầu tư vào TPDN. Các tổ chức này chỉ là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành mà không chịu trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả được gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn hay không. Rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của doanh nghiệp phát hành.