Bác sỹ cũng lạm dụng kháng sinh

ANTD.VN - Lạm dụng thuốc kháng sinh trên người và trong chăn nuôi ở Việt Nam đã ở mức báo động đỏ, dẫn đến tình trạng kháng thuốc nghiêm trọng. Tăng chi phí khám chữa bệnh, tăng nguy cơ tử vong do kháng thuốc đang là mối lo hiện hữu nếu vẫn còn tình trạng mua kháng sinh dễ như mua rau hiện nay.

90% người dân tự đi mua kháng sinh về điều trị

Hầu hết vi khuẩn đã kháng thuốc

Ông Locky Wai, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam thông tin, tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh trên người và động vật đang diễn ra phổ biến ở nhiều quốc gia, đe dọa đến sức khỏe con người cũng như an toàn thực phẩm.

“Khi sử dụng thuốc kháng sinh sai, dùng không đủ liều hoặc lạm dụng sẽ khiến các loại vi khuẩn có thể kháng lại thuốc, và khi đó, bệnh sẽ trở nên khó điều trị hơn. Thậm chí, những ca phẫu thuật đơn giản như mổ  đẻ, hay viêm phổi nhẹ cũng có thể nguy hiểm đến tính mạng vì nhiễm trùng do kháng thuốc”, ông Locky Wai bày tỏ.  

Đại diện WHO tại Việt Nam thông tin, với tình trạng vi khuẩn kháng thuốc, ước tính đến năm 2050, chi phí khám chữa bệnh sẽ tăng từ 1,1% hiện nay lên mức 3,8% tổng GDP toàn cầu, tương đương thiệt hại do cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 gây ra.

Tại Việt Nam, ông Cao Minh Thái, Phó Cục trưởng cục Khám chữa bệnh, Bộ Y tế Việt Nam nhìn nhận: “Tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh ở Việt Nam hiện rất trầm trọng, hầu hết các chủng vi khuẩn đã kháng kháng sinh, có rất nhiều vi khuẩn kháng nhiều loại kháng sinh, thậm chí có chủng vi khuẩn đã biến đổi gen kháng với tất cả các loại kháng sinh”.

Lãnh đạo Cục Khám chữa bệnh thông tin, tỷ lệ sử dụng kháng sinh ở Việt Nam rất cao, trong các cơ sở khám chữa bệnh, tỷ lệ tiền thuốc chiếm đến gần 50% chi phí khám chữa bệnh và 33% tiền thuốc là chi phí cho kháng sinh. “Khi vi khuẩn kháng thuốc, người bệnh sẽ phải điều trị kéo dài hơn, thậm chí không khỏi, chi phí cho y tế tăng cao. Với điều kiện kinh tế còn khó khăn như hiện nay, việc chi tiêu một số tiền quá lớn cho chữa bệnh thì nguy cơ tái nghèo khá lớn”, ông Cao Minh Thái nhận định. 

90% tự mua kháng sinh điều trị

Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng kháng thuốc kháng sinh ở Việt Nam hiện nay là do nhận thức của người dân, thậm chí cả đội ngũ cán bộ y tế về kháng sinh chưa đầy đủ. Một khảo sát của Cục Khám chữa bệnh được thực hiện vào năm 2011 cho thấy, 88% người dân sống ở các đô thị tự mua kháng sinh về sử dụng, còn ở nông thôn tỷ lệ này lên tới 91%.

“Người dân sử dụng kháng sinh một cách tùy tiện, tự mua về dùng mà không có chỉ định của bác sỹ, trong khi các nhà thuốc vô tư bán kháng sinh cho người dân dù không có đơn. Thậm chí, đội ngũ y bác sỹ tại các bệnh viện, cơ sở khám chữa bệnh cũng lạm dụng, có khi chưa cần thiết phải dùng kháng sinh nhưng cũng cứ kê, đặc biệt là với trẻ em. Đáng nói, có những đơn thuốc bác sỹ kê đến 2 loại kháng sinh”, ông Cao Minh Thái nêu rõ. 

Cũng theo ông Cao Minh Thái, mặc dù đã có quy định cấm các nhà thuốc bán kháng sinh khi không có đơn, nhưng tình trạng này vẫn xảy ra phổ biến đến mức, mua kháng sinh ở Việt Nam được ví “dễ như mua rau”. 

Ngoài ra, tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cũng là thủ phạm gây kháng thuốc cho con người. Theo thông tin của Tiến sỹ Pawin Padungtod, điều phối viên quốc tế của Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) tại Việt Nam, hiện có đến 27 nhóm thuốc kháng sinh được dùng trên động vật, thủy sản.

Con người sử dụng những thực phẩm tồn dư kháng sinh lâu dần cũng sẽ kháng thuốc. Còn bà Socorro Escalante, điều phối viên WHO tại Việt Nam cho rằng, nếu không có quy định chặt chẽ việc bán thuốc thì tình trạng sử dụng thuốc kháng sinh dễ dãi còn tiếp diễn. Do vậy, Bộ Y tế cần kiểm soát mạnh mẽ hơn việc này, để đảm bảo sử dụng thuốc kháng sinh một cách có trách nhiệm trong y tế cũng như trong lĩnh vực thú y.