Thị trường du lịch gần đây ghi nhận sự chuyển dịch rõ nét từ tham quan thuần túy sang du lịch trải nghiệm, du lịch văn hóa và du lịch gắn với cộng đồng.
Trong xu thế đó, sản phẩm địa phương, đặc biệt là sản phẩm OCOP và làng nghề, không còn chỉ đóng vai trò là hàng hóa lưu niệm mà ngày càng trở thành một phần nội dung của tour du lịch.
Thay vì chỉ ghé thăm làng nghề trong thời gian ngắn, mua sắm các món quà lưu niệm hay thưởng thức các đặc sản địa phương, du khách thường có nhu cầu được tìm hiểu sâu hơn về câu chuyện sản phẩm, quy trình sản xuất, con người và không gian văn hóa bản địa.
Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP ngày càng khẳng định vai trò là điểm chạm quan trọng giữa sản phẩm, du lịch và văn hóa địa phương.
Tại đây, du khách được cung cấp cái nhìn tổng quan về làng nghề, các sản phẩm OCOP tiêu biểu, lịch sử hình thành nghề và những giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương. Không gian trưng bày được thiết kế theo hướng trải nghiệm, giúp du khách dễ tiếp cận sản phẩm, hiểu rõ nguồn gốc, quy trình sản xuất và câu chuyện phía sau mỗi sản phẩm.
Điểm khác biệt của mô hình Trung tâm này là khả năng kết nối chặt chẽ với không gian làng nghề và các điểm du lịch nông thôn xung quanh. Trung tâm không tồn tại độc lập, mà được đặt trong mối liên kết hữu cơ với cộng đồng địa phương, nghệ nhân và các cơ sở sản xuất.
Từ Trung tâm, du khách tiếp tục hành trình tham quan làng nghề, trực tiếp quan sát quy trình sản xuất, gặp gỡ nghệ nhân và tham gia các hoạt động trải nghiệm. Sau khi tham quan, du khách quay trở lại Trung tâm để tổng hợp trải nghiệm, tìm hiểu sâu hơn về sản phẩm và lựa chọn mua sắm. Mối liên kết hai chiều này giúp hành trình du lịch trở nên liền mạch, thuận tiện và giàu cảm xúc hơn.
Bên cạnh đó, Trung tâm còn đóng vai trò kết nối các điểm du lịch nông thôn khác như không gian văn hóa, ẩm thực địa phương, homestay, điểm sinh thái…, góp phần hình thành các tour du lịch có chiều sâu, kéo dài thời gian lưu trú và gia tăng chi tiêu của du khách tại địa phương.
Theo các chuyên gia, từ góc độ thị trường, việc đưa Trung tâm OCOP vào tour du lịch mang lại lợi ích rõ rệt cho cả du khách và cộng đồng địa phương. Du khách có thêm trải nghiệm trọn vẹn, hiểu sâu hơn về văn hóa và đời sống làng nghề, phù hợp với xu hướng du lịch có trách nhiệm và bền vững.
Đối với cộng đồng địa phương, Trung tâm OCOP góp phần mở rộng kênh tiêu thụ sản phẩm, tạo thêm sinh kế cho nghệ nhân và chủ thể OCOP, đồng thời giảm phụ thuộc vào các kênh bán lẻ truyền thống. Việc gắn sản phẩm với du lịch cũng tạo động lực để người dân cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng và chủ động tham gia chuỗi giá trị du lịch.
Xu hướng này cho thấy, khi sản phẩm OCOP được đặt đúng vị trí trong hành trình du lịch, giá trị văn hóa được lan tỏa, cộng đồng địa phương được hưởng lợi và du lịch làng nghề Thủ đô có thêm động lực phát triển theo hướng sáng tạo, hiện đại và giàu bản sắc.
