Tạo lập môi trường kinh doanh tốt nhất cho doanh nghiệp, thúc đẩy sự linh hoạt của chính sách

• Chủ động đối phó với thiên tai ngày càng cực đoan, dị thường
• Mực nước sông Mê Kông xuống thấp, cảnh báo hạn mặn khốc liệt ở Nam bộ

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn; Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình tham dự hội nghị

Chuyển mình mạnh mẽ

Được tổ chức trong bối cảnh cả nước bước vào năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước năm 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 2021-2025, hội nghị một lần nữa khẳng định quan điểm nhất quán và sự quan tâm sâu sắc của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đến sự phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long.

Báo cáo tổng hợp thực hiện Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, sau hơn 3 năm, Đồng bằng sông Cửu Long đã chuyển mình mạnh mẽ; sinh kế, đời sống của nhân dân được từng bước cải thiện. Tăng trưởng GDP luôn ở mức cao trước khi xảy ra đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu, thiên tai đang ngày càng diễn ra nhanh, phức tạp và sẽ tiếp tục khó lường, đặc biệt là những tác động ngắn hạn. Khi các nỗ lực toàn cầu, đặc biệt là giảm phát thải khí nhà kính vẫn chưa đạt được như kỳ vọng; hoạt động khai thác, sử dụng nước ở thượng nguồn sông Mê Kông ngày càng phức tạp; cơ chế điều phối tiểu vùng khó phát huy được hiệu quả, Đồng bằng sông Cửu Long sẽ tiếp tục phải đối mặt với nhiều tác động bất lợi, thiếu cát, thiếu màu, thiếu nước sẽ còn tiếp diễn nghiêm trọng.

Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Carolyn Turk cho rằng: Nghị quyết 120/NQ-CP ngày 17-11-2017 của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thực sự mang tính đột phá, đánh dấu sự thay đổi từ cách tiếp cận mang tính phòng vệ thụ động đối với biến đổi khí hậu chuyển sang hướng tới mô hình “chủ động thích ứng với thiên nhiên”. Nghị quyết cũng tạo cơ sở để chuyển đổi phát triển của khu vực - từ quan điểm phát triển cấp hộ canh tác quy mô nhỏ và cấp tỉnh sang quan điểm phát triển mang tính liên tỉnh, toàn đồng bằng và xuyên biên giới; từ quan điểm phát triển ngắn hạn theo từng ngành sang cách tiếp cận dài hạn, đa ngành và tích hợp. “Đồng bằng sông Cửu Long là minh chứng thể hiện tư duy và cách tiếp cận chuyển đổi của Chính phủ Việt Nam đối với phát triển. Ngân hàng Thế giới sẵn sàng huy động thêm kiến thức và nguồn tài chính để thực hiện các tầm nhìn và mục tiêu của Nghị quyết này” - bà Carolyn Turk khẳng định.

8 chữ G trong phát triển

Kết luận hội nghị, Thủ tướng khẳng định, Đồng bằng sông Cửu Long có vị trí chiến lược với vai trò trung tâm sản xuất nông nghiệp của Việt Nam, đóng góp 50% sản lượng lúa, 95% lượng gạo xuất khẩu, 65% sản lượng nuôi trồng thủy sản, 70% các loại trái cây cả nước. Dù kết quả thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP trong 3 năm qua bước đầu tích cực, nhưng Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương “không được kể công” mà phải xác định rất nhiều nhiệm vụ phải làm thời gian tới. Thủ tướng đề nghị tổ chức một cuộc “Đối thoại 2045” ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long để tìm giải pháp đưa vùng phát triển thịnh vượng cùng đất nước. Đánh giá cao các đại biểu đã nêu nhiều ý kiến đầy trách nhiệm, tâm huyết, sâu sắc vì sự phát triển của vùng đất “chín Rồng”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đưa ra quan điểm chiến lược tiếp cận mới đối với sự phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long với 8 nội dung đều bắt đầu bằng chữ G.

Chữ G đầu tiên là Giao thông, phải dành nguồn lực, tập trung ưu tiên phát triển hệ thống giao thông thủy lợi, nhất là hệ thống cao tốc, tạo sự liên kết, kết nối thuận tiện, chi phí thấp, mở mang kinh tế cho người dân…

Chữ G thứ hai là Giáo dục, đây vừa là chìa khóa vàng của phát triển bền vững, vừa là đáp án cho bài toán phát triển ngắn hạn lẫn dài hạn. Phải bảo đảm tất cả trẻ em đều được học hết phổ thông; giáo dục nghề bảo đảm cho người dân tiếp cận việc làm cơ bản; giáo dục trình độ cao là cơ sở để chuyển lên bậc cao hơn về năng suất, thu nhập.

Chữ G thứ ba là Giang (sông ngòi), chiến lược phát triển cần tận dụng lợi thế và vai trò của các con sông để phát triển kinh tế nông nghiệp, lúa gạo, trái cây, thủy sản; hoàn thiện hệ thống giao thông, dịch vụ logistic… Nêu lên điều này, Thủ tướng đề nghị có một nghiên cứu về “kinh tế sông”.

Chữ G thứ tư là Gắn, tức gắn kết giữa Trung ương với địa phương, Nhà nước với thị trường, người dân với doanh nghiệp, trong nước và các tổ chức quốc tế, nhất là thúc đẩy liên kết vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Chữ G thứ năm là Giàu, đó là cần tiếp tục thu hút người giàu, người khá giả đến đầu tư, làm ăn, sinh sống tại vùng. Muốn vậy, các địa phương trong vùng phải tạo môi trường đầu tư kinh doanh, điều kiện sống thuận lợi.

Chữ G thứ sáu là Giỏi, cần có chính sách phù hợp để thu hút được các nhân tài đóng góp, trí tuệ đối với sự phát triển của vùng đất “chín Rồng”.

Chữ G thứ bảy là Già, chính là thách thức của già hóa dân số ở Đồng bằng sông Cửu Long, bởi tốc độ già hóa dân số ở vùng cao hơn bình quân chung cả nước và dân số già dễ bị tổn thương về kinh tế - xã hội và môi trường. Do đó, vùng cần có chính sách chủ động cho vấn đề này, hình thành mạng lưới an sinh xã hội tốt hơn.

Chữ G thứ tám là Giới, đó là phải thúc đẩy bình đẳng giới, tiếp cận cơ hội việc làm và phát huy vai trò, vị trí của người phụ nữ. Bởi sự phát triển của khoa học công nghệ, ở một góc độ nào đó, đe dọa đến cơ hội việc làm cho phụ nữ. Do đó, cần có chiến lược để bảo đảm phụ nữ được giáo dục và tiếp cận việc làm trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gặp gỡ đại biểu quốc tế dự hội nghị

Tạo lập môi trường kinh doanh tốt nhất

Trên cơ sở các quan điểm đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu một số nhiệm vụ mà các bộ, ngành và địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần thực hiện. Cụ thể, Thủ tướng chỉ đạo tạo lập môi trường kinh doanh tốt nhất cho doanh nghiệp, thúc đẩy sự linh hoạt của chính sách và các yếu tố kinh tế. Chỉ có thể bằng các dự án của doanh nghiệp, của hợp tác xã thì mới là chất xúc tác để trung hòa tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng bởi doanh nghiệp giải quyết việc làm, tăng thu nhập và thu ngân sách.

Bên cạnh đó là thúc đẩy sự phát triển đồng bộ và hoàn chỉnh các loại thị trường chủ chốt. Đối với thị trường lao động, các địa phương cần chú trọng đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực một cách hiệu quả, đón đầu các xu hướng dịch chuyển sản xuất để chuẩn bị các kỹ năng cần thiết cho người lao động thích ứng với thị trường. Thủ tướng cũng yêu cầu thúc đẩy chuyển đổi đất đai để thích nghi với nhu cầu và mục đích sử dụng đất trước sự biến đổi nhanh chóng và khó lường của thiên nhiên. Nghiên cứu để có cơ sở linh hoạt trong quy hoạch diện tích đất trồng lúa chuyển đổi sang các cây trồng có giá trị cao hơn và thích ứng với biến đổi khí hậu. Cùng với đó là xây dựng hệ sinh thái cho các ngành sản xuất, giảm chi phí giao dịch, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, các liên kết chuỗi, mô hình phát triển cụm ngành tại Đồng bằng sông Cửu Long. Tăng cường đầu tư cho khoa học và công nghệ, xác định các công nghệ ưu tiên đầu tư tại khu vực này; đặc biệt cần có cơ chế chính sách thúc đẩy các sáng kiến phát triển bền vững. Phát triển thị trường vốn, đẩy nhanh hình thành các quỹ đầu tư, các cơ chế huy động vốn, khuyến khích cho vay các lĩnh vực giúp chuyển đổi cơ cấu nhanh chóng, tăng cường năng lực thị trường tài chính.

Tại hội nghị, Thủ tướng chỉ đạo, cần đưa ngân sách chi cho ứng phó với biến đổi khí hậu thành một hạng mục chi chính của ngân sách địa phương trong tổng thu ngân sách hàng năm. Thủ tướng đề nghị các địa phương trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long tăng cường liên kết mạnh mẽ với TP.HCM theo tinh thần bền vững, hữu cơ, cùng phát triển; phát huy vai trò Hội đồng điều phối vùng. Đặc biệt là cần phát triển mạnh mẽ các đô thị trong vùng, quy hoạch lại dân cư; song song với đẩy mạnh hợp tác quốc tế; tranh thủ các nguồn viện trợ quốc tế để dành mọi nguồn lực cho phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long.