Sự kiện diễn ra khi Bangladesh, một quốc gia với gần 175 triệu dân đa số theo đạo Hồi, bước vào giai đoạn bầu cử nhạy cảm mà chính phủ lâm thời do người đoạt giải Nobel Muhammad Yunus lãnh đạo. Cuộc bầu cử dự kiến tổ chức vào tháng 2-2026, được xem là rất quan trọng để khôi phục sự ổn định chính trị sau gần 2 năm hỗn loạn. Mặc dù chính quyền đã cam kết một cuộc bầu cử tự do và hòa bình, nhưng các cuộc tấn công gần đây vào các cơ quan truyền thông và bạo lực lẻ tẻ đã làm dấy lên lo ngại, khiến sự trở về của ông Rahman trở thành một thời điểm mang tính quyết định đối với đảng BNP và quá trình chuyển đổi chính trị mong manh của đất nước.
Kỳ vọng ngày trở về
Đảng BNP từ lâu đã được xem là ứng cử viên hàng đầu trong các cuộc thăm dò, với ông Rahman được coi là ứng cử viên sáng giá cho chức Thủ tướng. Các nhà phân tích cho rằng, sự trở lại và bài phát biểu của Tarique Rahman có khả năng giúp xoa dịu tình hình của đất nước và củng cố động lực để Bangladesh tổ chức cuộc bầu cử theo kế hoạch. “Sự xuất hiện của ông ấy đã mở ra một cơ hội mới. Tôi nghĩ điều này sẽ làm giảm sự không chắc chắn về cuộc bầu cử và tạo ra cảm giác ổn định mà đất nước đang tìm kiếm” - Giáo sư Asif Mohammad Shahan tại Đại học Dhaka cho biết.
Ông Rahman là con trai của cựu Tổng thống Ziaur Rahman (nắm quyền từ năm 1977 đến khi bị ám sát năm 1981) và bà Khaleda Zia (cựu Thủ tướng, hiện đang trong tình trạng nguy kịch). Tuy nhiên, cho đến gần đây, việc ông trở về từ nơi lưu vong vẫn còn chưa chắc chắn. Bản thân chính trị gia Rahman cũng lưỡng lự về việc cam kết trở về. Sự trở về hiện nay đã xóa tan sự không chắc chắn đó, nhưng lại mở ra một câu hỏi mới: Liệu ông có thực sự lãnh đạo được không?
“Nếu ông ấy kiên quyết chống lại chủ nghĩa cực đoan, đảm bảo với người dân rằng ông ấy hiểu những lo ngại của họ và sẽ nỗ lực vì một tương lai chính trị ổn định, hứa hẹn mang lại sự bình thường đồng thời thiết lập quyền kiểm soát vững chắc đối với bộ máy đảng, thì tình hình chính trị sẽ cải thiện đáng kể” - ông Shahan nhận định.
Nhận định của giới chuyên gia
Ông Mubashar Hasan - một nhà nghiên cứu tại tổ chức Sáng kiến nhân đạo và phát triển (HADRI) thuộc Đại học Tây Sydney cho biết, sự chào đón của đông đảo người dân hôm 25-12 cho thấy ông Rahman có thể nhận được sự ủng hộ ngoài cơ sở cử tri truyền thống của BNP. Ông Hasan chỉ ra rằng, nhiều người ở Bangladesh coi BNP là một lực lượng ổn định trong bối cảnh hỗn loạn của 16 tháng qua, kể từ khi cựu Thủ tướng Sheikh Hasina bị lật đổ sau các cuộc biểu tình lớn do sinh viên dẫn đầu. Chính phủ lâm thời của ông Muhammad Yunus lên nắm quyền sau khi bà Hasina chạy trốn sang Ấn Độ vào tháng 8-2024, đã phải đối mặt với những lời chỉ trích ngày càng tăng về các thất bại trong đảm bảo trật tự pháp luật và thực hiện các cải cách rộng lớn như đã hứa hẹn.
Sau khi BNP mất quyền lực vào năm 2006, ông Rahman phải đối mặt với nhiều cáo buộc từ giết người đến tham nhũng, đồng thời bị kết án vắng mặt trong một số vụ án đó. Tuy nhiên, ông vẫn thành công trong việc giữ vững quyền lực đối với đảng của mình và duy trì sự đoàn kết trong nội bộ đảng. Tất cả các vụ kiện chống lại ông đều bị hủy bỏ trong hơn 1 năm qua và các bản án bị đình chỉ, mở đường cho sự trở lại của ông.
“Đặc điểm nổi bật của chính trị gia Tarique Rahman là sự tập trung vào chính sách. Ông được biết đến là người am hiểu chính sách và trong bài phát biểu trước hàng triệu người ủng hộ ngày 25-12, ông đã nhiều lần khẳng định rằng mình đã có kế hoạch” - Shafquat Rabbee, nhà bình luận địa chính trị người Bangladesh sống tại Mỹ, cho biết.
Các cuộc thăm dò chính trị gần đây ở Bangladesh cho thấy BNP và Jamaat Jamaat-e-Islami (nhóm Hồi giáo lớn nhất Bangladesh) đang bám sát nhau trước cuộc bầu cử. “Nếu ông ấy thể hiện tốt, chúng ta hoàn toàn có thể chứng kiến một cuộc bầu cử mà BNP có thể giành chiến thắng áp đảo. Tuy nhiên để điều đó xảy ra, ông Rahman cần phải chứng tỏ khả năng kết nối với người dân, trấn an họ và vạch ra một lộ trình rõ ràng cho cải cách và chuyển đổi dân chủ” - nhà nghiên cứu Mubashar Shahan nói.
