Quy định chặt để tránh "dùng tiền chạy án tử hình"

ANTĐ - Ngày 30-10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi). Đa số ĐBQH đồng tình với việc bỏ 7 tội danh phải chịu mức án tử hình, song nhiều ý kiến đề nghị phải cân nhắc cẩn trọng đối với một số tội danh cụ thể, nhất là tội phạm liên quan đến kinh tế, tham ô tài sản, vận chuyển ma túy. 

Cân nhắc bỏ tử hình với 9 tội danh

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Văn Hiện cho biết, nhiều ý kiến ĐBQH tán thành bỏ hình phạt tử hình ở 7 tội danh như dự thảo trình Quốc hội và kết quả xin ý kiến nhân dân cũng thống nhất với phương án này. Trên cơ sở cân nhắc các ý kiến, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội dự kiến chỉnh lý theo hướng bỏ hình phạt tử hình ở 9 tội danh: cướp tài sản; tàng trữ trái phép chất ma túy; chiếm đoạt chất ma túy; phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người; tội phạm chiến tranh.

Riêng tội vận chuyển trái phép chất ma túy vẫn giữ hình phạt tử hình đối với kẻ chủ mưu, cầm đầu đường dây hoặc người vận chuyển ma túy với số lượng lớn. Ngoài ra, đa số ĐBQH đồng tình với quy định không áp dụng hình phạt tử hình và không thi hành án tử hình đối với người bị kết án từ 75 tuổi trở lên. Theo các ĐB, đây là một hướng mới góp phần giảm hình phạt tử hình trên thực tế, đồng thời mang ý nghĩa nhân đạo sâu sắc.

Không nhẹ tay với tội phạm kinh tế

Một trong những nội dung được chú ý và còn quan điểm trái ngược là quy định “không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, nhận hối lộ nhưng sau khi bị kết án đã chủ động khắc phục cơ bản hậu quả do tội phạm gây ra, hợp tác tích cực với các cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn”. Theo quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đối với người phạm các tội mang tính vụ lợi thì yếu tố khắc phục hậu quả, thu hồi lại được tài sản chiếm đoạt cần được xem là một tình tiết đặc biệt khi thi hành án. Tuy nhiên, để bảo đảm sự công bằng, người phạm tội phải hội đủ nhiều yếu tố mới có thể được xem xét không thi hành án tử hình. 

Góp ý về nội dung này, ĐB Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum) cho rằng, việc xem xét không thi hành án tử hình đối với tội tham ô tài sản, nhận hối lộ đã chủ động khắc phục cơ bản hậu quả thể hiện tính nhân đạo của pháp luật, là rất cần thiết nếu họ thực sự hối cải. “Tuy nhiên sự hối cải và sự nhận thức chủ động tích cực khắc phục đó nên ghi nhận ở giai đoạn phát hiện tội phạm và đang trong quá trình xử lý, còn ở giai đoạn sau khi tuyên án tử hình thì như dự luật,  người dân sẽ nghĩ rằng luật cho phép dùng tiền để thoát án tử hình” - ĐB Tô Văn Tám nói. 

Về phi hình sự hóa với 9 tội danh, đại biểu Trần Xuân Hùng (đoàn Hà Nam)  đề nghị chỉ quy định phạt tiền là hình phạt chính đối với một số tội ít nghiêm trọng nhằm răn đe, giáo dục người phạm tội, còn đối với một số tội liên quan đến lợi ích kinh tế mà quy định cho họ nộp tiền sẽ tránh phải chịu hình phạt tù là không hợp lý. “Người phạm tội sẵn sàng bỏ ra một khoản tiền để nộp phạt, trong khi đó việc chứng minh người phạm tội thu nhập bất chính rất khó khăn, cũng không bảo đảm tính răn đe của Bộ luật Hình sự. Nhà nước có thể thu được một số tiền cho ngân sách nhưng hậu quả pháp lý cho các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế gây ra rất khó khắc phục” - ĐB Trần Xuân Hùng bình luận.

Tiếp thu ý kiến của nhân dân về 7/8 vấn đề lớn

Sáng 30-10, trình bày trước Quốc hội Báo cáo kết quả lấy ý kiến nhân dân và dự kiến tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết, có hơn 7 triệu lượt ý kiến của nhân dân tham gia góp ý về dự thảo bộ luật quan trọng này.

Trên cơ sở đó, Chính phủ đề nghị Quốc hội tiếp thu ý kiến của đa số nhân dân về 7/8 vấn đề trọng tâm được đưa ra lấy ý kiến. Cụ thể, đề nghị tiếp thu ý kiến nhân dân bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân và xác định rõ loại tội mà pháp nhân chịu trách nhiệm hình sự; quy định rõ các tội mà người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự; bỏ hình phạt tử hình đối với 7 tội danh như dự thảo bộ luật; bổ sung quy định về chuyển đổi hình phạt tiền, hình phạt cải tạo không giam giữ thành hình phạt tù có thời hạn; thay thế tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng bằng những tội danh cụ thể trong các lĩnh vực kinh tế; bổ sung trường hợp xử lý hình sự đối với người trộm cắp tài sản có giá trị dưới 2 triệu đồng nhưng tài sản bị trộm cắp là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ hoặc có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại và gia đình họ; bãi bỏ một số tội phạm và bổ sung một số tội phạm mới.

Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho biết thêm, trong 7 vấn đề dự kiến tiếp thu ý kiến nhân dân, việc thay thế tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” (điều 165 luật hiện hành) bằng những tội danh cụ thể trong các lĩnh vực kinh tế vẫn là nội dung còn nhiều ý kiến trái chiều.