Ngăn cơn sốt thị trường trái phiếu

ANTĐ - Nhằm ngăn chặn nguy cơ tái bùng phát một cuộc khủng hoảng tiền tệ khu vực, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) cùng với Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc vừa tổ chức cuộc họp cấp Bộ trưởng Tài chính bàn thúc đẩy hợp tác trong việc củng cố các thị trường trái phiếu châu Á.

Thị trường trái phiếu châu Á đang phát triển nóng

Thị trường trái phiếu các nền kinh tế Đông Á mới nổi bao gồm Trung Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc), Indonesia, Hàn Quốc, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam đang có nhiều diễn biến khó lường. Báo cáo của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) cảnh báo mặc dù các thị trường trái phiếu bằng đồng nội tệ ở khu vực này đã vượt qua được những biến động nhưng các rủi ro có dấu hiệu gia tăng và các quốc gia cần phải chuẩn bị sẵn sàng.

Trong năm 2013, các thị trường trái phiếu trong khu vực vẫn tiếp tục mở rộng về quy mô. Các số liệu kinh tế tốt, lợi tức hấp dẫn và sự hồi phục của một số đồng tiền cho thấy châu Á vẫn là nơi tốt nhất để đầu tư. Chính vì thế, khối lượng trái phiếu bằng đồng USD, yên Nhật và euro mà khu vực Đông Á bán ra đã lên mức kỷ lục là 141,5 tỷ USD. Số lượng trái phiếu phát hành bằng đồng nội tệ còn lớn hơn, lên tới 765,6 tỷ USD. 

Xu hướng trên tiếp tục được duy trì trong 4 tháng đầu năm 2014. Theo các con số thống kê, các công ty châu Á đã vay nhiều chưa từng thấy trên thị trường trái phiếu, cho thấy dòng vốn đầu tư tiếp tục đổ mạnh vào Đông Á. Kết quả là Hồng Kông đã thay thế New York trở thành “thành phố không bao giờ ngủ” – ít nhất là đối với các ngân hàng trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Tuy nhiên, theo ông J. Azis, Trưởng ban hội nhập kinh tế khu vực của ADB, nguy cơ tác động dây chuyền cũng cao hơn so với trước đây. Những con số thống kê cho thấy đến cuối năm 2013, khu vực có tới 7,4 nghìn tỷ USD trái phiếu chưa thanh toán, tăng 11,7% so với cuối năm 2012. Khi đồng nội tệ giảm giá, chi phí vay nợ sẽ cao hơn. Nếu các quốc gia có thâm hụt tài khoản vãng lai lớn và dự trữ ngoại hối thấp, trong khi lại đi vay nợ bằng đồng ngoại tệ, thì đương nhiên sẽ chịu tác động mạnh, rất dễ rơi vào khủng hoảng. 

Thêm vào đó, giấc mơ lợi nhuận đã biến thị trường trái phiếu thành cuộc đua, khiến các nhà đầu tư nhiều khi mất cảnh giác. Nhiều dấu hiệu cho thấy bong bóng trái phiếu đang hình thành do các nhà đầu tư đổ xô mua các loại trái phiếu, kể cả trái phiếu kém chất lượng tại châu Á, tạo ra những yếu tố rủi ro tiềm ẩn. Trong bối cảnh đó, chỉ cần một hoặc hai nền kinh tế rơi vào khủng hoảng như Thái Lan hồi năm 1997 là có khả năng cả khu vực bị cuốn vào tình trạng rối loạn chung. 

Cuộc họp của các Bộ trưởng Tài chính ASEAN+3 vừa rồi đã đề ra kế hoạch hỗ trợ các doanh nghiệp thành lập quỹ và tăng cường hoạt động giao dịch bằng các đồng nội tệ, thông qua việc mở rộng hạn mức đảm bảo tín dụng đối với trái phiếu công ty nhờ khoản quỹ được gọi là Cơ sở đầu tư và đảm bảo tín dụng. Đây được coi là những biện pháp phòng ngừa từ xa nhằm ngăn chặn nguy cơ nổ ra bất ổn trên thị trường trái phiếu, trong bối cảnh thị trường này đang lên cơn sốt.