Tại tọa đàm “Chuẩn hóa nghề môi giới Bất động sản - Kiến tạo sự nghiệp bền vững” do Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) tổ chức mới đây, bà Hoàng Thu Hằng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản - Bộ Xây dựng chỉ ra 3 vi phạm nổi bật trong hoạt động môi giới bất động sản hiện nay.
Đầu tiên là môi giới không đủ điều kiện hành nghề. Khoảng cách quá lớn giữa số người hành nghề thực tế và số môi giới có chứng chỉ hợp pháp khiến nhiều sản phẩm chưa hoàn thiện pháp lý vẫn được đưa vào giao dịch, tạo rủi ro dây chuyền cho cả thị trường.
Tiếp theo là môi giới thiếu kiến thức, cố ý hoặc vô ý cung cấp thông tin sai lệch. Cụ thể, do thiếu đào tạo hoặc phối hợp với doanh nghiệp, môi giới có thể đưa ra thông tin không chính xác, khiến người mua chịu rủi ro, dẫn đến nhiều khiếu nại.
Cuối cùng là môi giới cấu kết với nhà đầu cơ để gom hàng, đẩy giá, tạo bong bóng và làm mất cân bằng cung cầu.
Bà Hằng nhấn mạnh, nguyên nhân cốt lõi vẫn đến từ chất lượng đào tạo thấp và thiếu tính chuyên nghiệp, khiến rủi ro lan rộng đến toàn thị trường. Những sai phạm trên không chỉ ảnh hưởng tới chất lượng giao dịch mà còn để lại hệ quả nặng nề như người mua nhà gánh rủi ro pháp lý, dễ rơi vào tranh chấp kéo dài, khách hàng mất niềm tin vào thị trường, hạn chế nhu cầu thật và kìm hãm thanh khoản, thị trường bị nhiễu loạn giá, thiếu minh bạch, làm giảm hiệu quả quản lý Nhà nước, doanh nghiệp chân chính gặp bất lợi, khó cạnh tranh với các đơn vị làm ăn chộp giật.
Trong khi đó, theo khảo sát của Viện nghiên cứu đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE), có đến 89% lực lượng môi giới bất động sản hiện nay chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ đã hết hiệu lực.
Cụ thể, chỉ 11,3% môi giới sở hữu chứng chỉ hành nghề còn hiệu lực, có tới 51,8% chưa từng qua đào tạo, 24,1% đã từng học nhưng chưa được cấp chứng chỉ và 12,8% có chứng chỉ nhưng đã hết hạn.
Khảo sát của VARS IRE cũng chỉ ra, hiện nay nhiều cơ sở không đủ điều kiện pháp lý vẫn tổ chức các khóa học, thậm chí cắt xén chương trình, thiếu kiểm tra đánh giá và sử dụng giảng viên không đạt chuẩn.
Những giấy chứng nhận được cấp sau vài giờ, vài buổi học ngắn ngủi này không bảo đảm thời lượng theo quy định, nhưng vẫn được sử dụng trong nhiều hồ sơ pháp lý như xin cấp phép mở sàn hoặc dự thi sát hạch chứng chỉ hành nghề môi giới Bất động sản, tạo ra rủi ro chất lượng cho thị trường.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS cho rằng nghề môi giới hiện thiếu sự đồng đều, thống nhất và quy chuẩn. Hội đã phối hợp Bộ Xây dựng đề xuất hoàn thiện khung pháp lý cho sàn giao dịch và dịch vụ môi giới.
Hiện, Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến sửa đổi Nghị định 16 về xử phạt vi phạm. Ông Đính cho biết các mức phạt đã đủ sức răn đe, có trường hợp lên đến hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng và những vi phạm nghiêm trọng có thể chuyển hồ sơ sang xử lý hình sự.
