- Bộ trưởng TN-MT Trần Hồng Hà: "Không cho phép đổ thải xuống biển mà chưa rõ tác hại"
- Vụ xin phép đổ 1,5 triệu m3 chất thải xuống biển: Thận trọng, tránh tạo tiền lệ xấu
- Bộ TN-MT cho phép Điện lực Vĩnh Tân 1 nhận chìm ở biển 918.533 m3 bùn, cát...
Theo Hội Nghề cá Việt Nam, vùng biển Bình Thuận có tầm quan trọng về mặt đa dạng sinh học và nguồn lợi thủy sản. Đây là vùng nước chồi (có năng suất sản lượng thủy sản cao hơn nhiều lần vùng biển khác), đáy biển là cát và đá nhưng là nơi sinh sống của nhiều loài thủy sản bố mẹ quý hiếm như tôm hùm, các loài giáp xác và nhiều loài nhiễm thể sinh sống.
Xa hơn là khu bảo tồn biển Hòn Cau, nơi có thảm cỏ biển, rạn đá san hô là nơi sinh sống của quần đàn thủy sinh và chúng được lan tỏa ra toàn bộ vùng biển miền Trung. Dòng hải lưu từ phía Bắc cùng với thủy sản di cư qua đây.
Hội Nghề cá Việt Nam kiến nghị Chính phủ và các bộ ngành vào cuộc, tạm dừng việc cấp phép nhận chìm 1 triệu m3 bùn thải nhiệt điện Vĩnh Tân 1 xuống biển
Bình Thuận cũng là một trong những tỉnh có vùng nước chất lượng tốt, với khoảng 1/3 trại giống tôm nước lợ, sản xuất tôm cho cả nước để thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc sẽ đạt kim ngạch xuất khẩu 10 tỷ USD từ tôm vào năm 2025. Đó là lý do cần phải bảo vệ vùng ven biển Bình Thuận bao gồm cả khu vực Hòn Cau.
Hội Nghề cá Việt Nam đã đề nghị các Bộ có liên quan làm sáng tỏ một số vấn đề trong giấy phép 1517 của Bộ TN-MT cấp cho Công ty điện lực Vĩnh Tân 1.
Thứ nhất, bùn thải cửa sông ngoài thành phần chính là bùn hữu cơ, cát còn là trầm tích lắng đọng của các hóa chất độc do chất thải nhà máy, bệnh viện, canh tác nông nghiệp gồm kim loại nặng, thuốc trừ sâu và các loại chất độc khác. Trong đó, có nhiều loại chất độc hàng chục năm không phân hủy như Dioxin, chất diệt cỏ 2,4D…
Vậy trước khi cấp phép Bộ TN-MT có yêu cầu chủ đầu tư đánh giá nội dung này chưa?
Thứ hai, trong giấy phép Bộ TN-MT yêu cầu chủ đầu tư nhận bùn nạo vét cửa sông xuống biển và cho rằng lượng bùn nhận xuống biển hàng triệu mét khối sẽ không ảnh hưởng đến khu bảo tồn Hòn Cau.
Hội Nghề cá Việt Nam cho rằng khi đổ “hỗn hợp” xuống biển thì cát sỏi sẽ lắng xuống đáy nhưng phần bùn lỏng sẽ không thể lắng đọng xuống đáy trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm.
Sau đó sóng, gió, bão, thủy triều sẽ đưa lượng bùn lỏng đi bồi đắp làm chết sinh vật đáy, mất nơi trú ngụ của thủy sản bố mẹ, nhanh chóng làm thay đổi môi trường sinh thái của khu bảo tồn biển Hòn Cau.
"Việc trong báo cáo đánh giá tác động môi trường nói là nhận bùn xuống đáy biển chỉ là cách nói kiểu lách luật", ông Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch Hội Nghề cá Việt Nam bày tỏ.
Thứ ba, tại Bình Thuận dự kiến có tới 5 nhà máy nhiệt điện, ngoài Vĩnh Tân 1 xin đổ bùn ra biển, các nhà máy tiếp theo sẽ đổ bùn đi đâu hay sẽ được tiếp tục mang ra vùng biển này đổ?
Thứ tư là việc cảnh báo cửa sông khu vực miền Trung nói chung, Bình Thuận nói riêng chủ yếu được kiến tạo từ cát, khi nạo vét xong cát hai bên bờ tiếp tục sạt lở xuống dẫn tới sạt lở.
Thứ năm, Luật biển thế giới vẫn cho phép đổ chất thải ra biển nhưng phải có cơ sở đánh giá toàn diện về tác động đối với hệ sinh thái và phải công bố cho thế giới được biết. Thông thường, phải mang ra vùng biển chung, cách xa bờ để đổ thải. Nhưng ở đây - nơi được cấp phép đổ bùn thải là vùng biển của ven biển Bình Thuận. Đây là bãi cá, là nơi bảo tồn đa dạng sinh học, là nguồn sống của hàng vạn ngư dân, của các trại giống tôm và ngư dân khai thác nhuyễn thể hai mảnh vỏ tầng đáy”.
Trước những nghi vấn còn chưa được làm rõ ở trên, Hội Nghề cá Việt Nam kiến nghị Chính phủ cho tạm dừng thực hiện khẩn cấp Giấy phép 1517 của Bộ TN-MT. Đồng thời, cần thành lập một tổ chức độc lập kiểm tra xem xét do việc nạo vét đổ chất thải ra vùng biển Bình Thuận; xem xét quy trình thẩm định dẫn tới việc cấp phép của Bộ TN-MT.
