Theo dự thảo Nghị quyết, Chính phủ thống nhất việc kết thúc hoạt động và giải thể Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo trực thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (nay thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam).
Giao Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (LHPNVN), thực hiện giải thể Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo áp dụng theo quy trình giải thể đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ (do cơ quan đại diện chủ sở hữu quyết định thành lập) theo quy định tại Nghị định số 23/2022/NĐ-CP ngày 05/4/2022 của Chính phủ về thành lập, sắp xếp lại, chuyển đổi sở hữu, chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.
Lý giải đề xuất này, Bộ Tài chính cho hay, theo quy định, đối tượng vay vốn của Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo là phụ nữ thuộc hộ nghèo theo quy định về chuẩn nghèo tại Quyết định số 170/2005/QĐ-TTg. Đây là nhóm đối tượng phần lớn đã được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội hoặc các chương trình tín dụng ưu đãi khác tại địa phương.
Do đó theo báo cáo của Hội LHPNVN, Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo khó tiếp cận và triển khai cho vay các đối tượng này, dẫn đến doanh số cho vay có xu hướng giảm dần qua các năm.
Trường hợp mở rộng đối tượng vay vốn của Quỹ cũng gặp vướng mắc về căn cứ pháp lý do hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh về thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo như một số quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách khác, trong khi quy mô vốn của Quỹ hạn chế (chỉ khoảng 164 tỷ đồng).
Thực hiện chủ trương rà soát, sắp xếp các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, Hội LHPNVN đã xây dựng Đề án sáp nhập Quỹ vào tổ chức tín dụng hoạt động theo Luật Các tổ chức tín dụng nhưng gặp vướng mắc về cơ chế pháp lý.
Nghị quyết số 792/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo nhiệm vụ về “xây dựng lộ trình cơ cấu lại, sáp nhập, dừng hoạt động hoặc giải thể đối với các quỹ thuộc thẩm quyền của Chính phủ hoạt động không hiệu quả, không đúng mục tiêu đề ra hoặc không còn phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, trùng lặp về mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng phục vụ hoặc không có khả năng độc lập về tài chính, trùng lặp nguồn thu, nhiệm vụ chi với ngân sách nhà nước”.
Từ tháng 9/2022 đến nay, thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, Quỹ Hỗ trợ Phụ nữ nghèo đã tập trung thu hồi các khoản nợ cho vay sai đối tượng (phụ nữ phát triển sản xuất kinh doanh không thuộc hộ nghèo), không giải ngân cho vay mới. Đến 31/12/2024, Quỹ đã thu hồi hết 100% nợ gốc và chỉ còn 1,27 tỷ đồng nợ lãi.
Bộ Tài chính cho rằng, hoạt động của Quỹ PNN hiện nay đã không còn phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, có sự trùng lắp về mục tiêu, đối tượng phục vụ với Ngân hàng Chính sách xã hội dẫn đến doanh số cho vay sụt giảm; gặp vướng mắc về pháp lý nên khó khăn trong việc mở rộng đối tượng vay vốn và sáp nhập vào tổ chức tài chính khác. Do đó, việc kết thúc hoạt động và giải thể Quỹ là phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước cũng như thực tế triển khai hoạt động của Quỹ.
