Chữa bệnh với “bác sĩ hề”

ANTĐ - Có những chú hề đặc biệt không phải ở trong các rạp xiếc hay nhà hát, mà xuất hiện ở những bệnh viện nhi, thường đứng bên cạnh các bác sĩ hoặc y tá. Những “bác sĩ hài” được đào tạo về y tế để giúp các bệnh nhân vượt qua đau đớn của bệnh tật.

“Bác sĩ hề” trong hoạt động của quỹ Theodora

Cười để xóa tan sợ hãi

Chiếc mũi độn đỏ rực, vận bộ vest màu mè, đeo đôi vú giả cỡ lớn trên cổ, bác sĩ hề có biệt danh Mr.Batata (củ khoai lang) đang thong dong trong dãy hành lang của bệnh viện Nhi Carmel (thành phố Haifa, Israel). Một bé gái khoảng 10 tuổi, ngồi trên xe lăn, được 2 y tá ân cần đưa đến phòng xét nghiệm. Trong vòng 15 phút nhưng bác sĩ không thể lấy được máu của bé gái để tiến hành các xét nghiệm cần thiết. Không khí phòng khám trở nên nặng nề, bé gái la khóc, giãy giụa dù đã được các y tá vỗ về. Nhưng khi Mr. Batata bước tới, không khí thực sự thay đổi. Những trò thổi bong bóng, với lối kể chuyện hài hước của Mr.Batata đã làm bé gái mỉm cười, thích thú, không còn để ý tới việc bác sĩ đang lấy máu của mình.

Mr.Batata là thành viên của Dự án từ thiện Dream Doctors  được thành lập năm 2002, tại bệnh viện Hadassah Ein Kerem dưới sự hợp tác của Quỹ MAGI và bệnh viện Hadassah. Đối tượng hướng tới của dự án là các bệnh nhi nhỏ tuổi tại các bệnh viện. Thông thường, các “bác sĩ hề” làm trò bằng cách hóa trang và bắt chước dí dỏm các hoạt động bệnh viện nhằm giúp trẻ dễ dàng chấp nhận, thích nghi với môi trường khắc nghiệt. Các “bác sĩ hề” thường biểu diễn ảo thuật, âm nhạc, kể chuyện, giúp trẻ em lấy lại tinh thần nhằm đối mặt với hàng loạt tâm trạng phức tạp thường nảy sinh khi nằm viện như sợ hãi, lo lắng, cô đơn và chán nản.

Nhân viên của Dream Doctors chủ yếu là những người trưởng thành đã có gia đình, có kinh nghiệm trong nghệ thuật sân khấu, kiến thức về y tế, tâm lý bệnh nhân và cả kỹ năng điều dưỡng. Sau khi được lựa chọn, họ sẽ được trải qua các khóa đào tạo các kỹ năng tiếp cận và chăm sóc các bệnh nhi. Mỗi một khóa đào tạo kéo dài khoảng 1 năm. Các bác sĩ hề là những nhân tố quan trọng của bệnh viện, họ tham gia trị liệu trong rất nhiều chuyên môn như: thử máu, điều trị bỏng, vật lý trị liệu, điều trị HIV, cấp cứu...

Karin Schneid, điều phối viên chương trình cho Quỹ Magi, đơn vị tài trợ cho Dự án Dream Doctors cho biết thêm: “Chúng tôi cũng khuyến khích những người tốt nghiệp Đại học Haifa, được đào tạo cử nhân có nghiệp vụ điều trị bằng phương pháp hài. Chúng tôi cũng đang có kế hoạch đào tạo trình độ thạc sĩ. Nhưng quan trọng nhất và đáng quý là, bạn phải có một trái tim thật sự biết đồng cảm, yêu thương và sẻ chia”.

Phương pháp điều trị được nhân rộng

Dự án Dream Doctors bắt đầu từ 10 năm trước chỉ với 3 “chú hề” trong một bệnh viện. Đến nay, Dự án này đã được nhân rộng tới các địa phương và phòng khám tại 20 bệnh viện ở Israel, với đội ngũ 72 bác sĩ. Hàng năm, đã có gần một trăm nghìn bệnh nhân, chủ yếu là trẻ em, được tiếp xúc với những chú hề y tế ở Israel.

Dự án Dream Doctors hiện tại đang có kế hoạch chuyển sang bệnh nhân lớn tuổi, đặc biệt là những người mắc bệnh Alzheimer và mất trí nhớ.

Tại Thụy Sĩ, Anh, Belarus, Trung Quốc, Tây Ban Nha, Pháp, Ý và Thổ Nhĩ Kỳ mô hình “bác sĩ hề” (“hay “bác sĩ cười”) cũng được nhân rộng từ Quỹ Theodora. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận, trong đó, tình nguyện viên có nhiệm vụ làm cho bệnh nhi tại các bệnh viện hạnh phúc bằng cách hóa trang thành những bác sĩ mang dụng cụ chú hề. 

Ban đầu, quỹ Theodora được tạo lập nhằm làm giảm đau đớn của bệnh nhi qua những tiếng cười từ các màn trình diễn của nghệ sĩ chuyên nghiệp. Sau một thời gian, những chú hề đặc biệt này là tình nguyện viên đến từ khắp nơi trên thế giới, được đào tạo 1 tuần trước khi “biểu diễn”.

Sự thành công của mô hình y tế này đã khiến rất nhiều nước trên thế giới quan tâm, đặc biệt là từ Hoa Kỳ, Canada và Australia. Trong một hội nghị quốc tế diễn ra ở Jerusalem tháng 10-2011, hơn 250 đại biểu từ 20 quốc gia đã đến tìm hiểu về các phương pháp tiếp cận các chú hề y tế. Một nghiên cứu tiến hành trên toàn thế giới cho thấy, trẻ em được điều trị bằng bác sĩ hề y tế phục hồi nhanh hơn 30%.