- ASEAN - Hoa Kỳ: Đưa quan hệ hợp tác vào thực chất và hiệu quả hơn
- Chùm ảnh Tổng thống Obama tiếp đón lãnh đạo ASEAN ở Sunnylands
- Biển Đông làm nóng hội nghị Mỹ - ASEAN
Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Mỹ đã ra Tuyên bố chung về Biển Đông
Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Mỹ trong 2 ngày 15 và 16-2 tại Sunnylands ở bang California diễn ra vào một thời điểm đặc biệt với nhiều ý nghĩa. Đây là hội nghị cấp cao thứ tư giữa ASEAN và Mỹ, song là hội nghị đầu tiên diễn ra tại nước Mỹ và được tổ chức ngay sau khi hai bên nâng cấp quan hệ song phương thành đối tác chiến lược từ Hội nghị cấp cao ASEAN-Mỹ lần thứ ba tại Malaysia tháng 11-2015 cũng như ASEAN trở thành một Cộng đồng từ ngày cuối cùng của năm 2015.
Diễn ra vào thời điểm đặc biệt như vậy nên các nhà lãnh đạo ASEAN và Mỹ dự hội nghị tại Sunnylands đã nhìn lại toàn diện hợp tác song phương để từ đó phác thảo ra những định hướng lớn để “nâng cấp” quan hệ lên tầm đối tác chiến lược trên tất cả các lĩnh vực từ kinh tế - thương mại, văn hóa -xã hội cho tới an ninh - quốc phòng. Hai trụ cột hợp tác kinh tế và an ninh quốc phòng của đối tác chiến lược ASEAN-Mỹ đã chiếm trọn 2 ngày thảo luận giữa Tổng thống Barack Obama và lãnh đạo 10 nước ASEAN.
Tâm điểm của trụ cột kinh tế chính là việc sớm phê chuẩn và triển khai Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) vừa được chính thức ký kết ngày 4-2 vừa qua tại New Zealand. Ngoài 4 nước ASEAN gồm Singapore, Brunei, Malaysia và Việt Nam là thành viên sáng lập TPP, một số nước khác trong ASEAN đã bày tỏ mong muốn tham gia hiệp định thương mại tự do được đánh giá là hiệp định thương mại tự do “thế hệ mới” đầu tiên trên thế giới với nội dung bao trùm toàn diện chứ không chỉ về thương mại.
Hiện là đối tác kinh tế lớn của nhau với trao đổi thương mại song phương đạt 216 tỷ USD và đầu tư của Mỹ vào ASEAN đạt 226 tỷ USD trong năm 2014, TPP cùng những định hướng mới tại Sunnylands sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho cả ASEAN và Mỹ. Hợp tác hiệu quả về kinh tế là động lực, “chất keo” gắn chặt hơn đối tác chiến lược ASEAN-Mỹ về chính trị, an ninh và quốc phòng.
Dành trọn một ngày 16-2 thảo luận về vấn đề Biển Đông, các nhà lãnh đạo ASEAN và Mỹ tìm kiếm và xác định “Các nguyên tắc Sunnylands” chứa đựng các nguyên tắc cơ bản nhất mà cả hai bên nhất trí trong việc xử lý vấn đề hiện đã trở thành trọng tâm xuyên suốt và bao trùm trong quan hệ đối tác chiến lược giữa hai bên.
Những hành động đơn phương bồi đắp quy mô lớn các đảo chiếm đóng trái phép và xây dựng trên quy mô lớn các đảo nhân tạo từ những cấu trúc nửa nổi nửa chìm, làm thay đổi nguyên trạng, kể cả việc tăng cường quân sự hóa dưới các hình thức khác nhau thời gian qua của Trung Quốc đã khiến tình hình Biển Đông diễn biến ngày càng phức tạp, đe dọa thực sự hòa bình, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không.
Là những quốc gia trong khu vực và có lợi ích sống còn gắn bó với châu Á-Thái Bình Dương bao gồm Biển Đông, ASEAN và Mỹ cùng có nhu cầu hợp tác để chặn đứng tham vọng và những hành động đơn phương nhằm độc chiếm Biển Đông bằng sức mạnh và vũ lực. “Các nguyên tắc Sunnylands” thể hiện trong Tuyên bố chung về Biển Đông là nền tảng để ASEAN và Mỹ cùng bắt chặt tay hợp tác giải quyết vấn đề Biển Đông.
Phác thảo lộ trình quan hệ đối tác chiến lược cho tương lai nhiều năm tới, ASEAN trở thành một trọng tâm trong chính sách xoay trục về châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ.
