- Thanh khoản thu hẹp, các ngân hàng liệu có tăng lãi suất?
- Ngân hàng Nhà nước: Kiểm soát chặt tín dụng bất động sản, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp
Trong văn bản kiến nghị của mình, VAFI cho biết, hiện nay, các nước Âu - Mỹ, các nước Đông Âu chuyển đổi sang kinh tế thị trường, các nền kinh tế phát triển đều có mức lãi suất tiền gửi nội tệ, ngoại tệ 0%/năm, thậm chí một số nước còn duy trì lãi suất âm (thu phí tiền gửi) nhằm bảo đảm lãi suất cho vay cực thấp ( 2 - 5%) nhằm kích thích hệ thống doanh nghiệp và thị trường chứng khoán phát triển, đảm bảo an sinh xã hội cho người thu nhập thấp và trung bình mua nhà ở và chi tiêu tiêu dùng có lãi suất tín dụng cực thấp.
Các nước trong khối ASEAN như Thái Lan, Philippines, Malaysia, Singapore cũng đang có lãi suất tiền gửi ngắn hạn cho đồng nội tệ ở mức 0%, lãi suất tiền gửi dài hạn trong khoảng từ 0,2 - 0,7%/năm .
Còn với nước ta, tiền gửi VND đang ở mức từ 3,5 - 6,2%/năm, VAFI cho rằng là rất cao so với các nước nói trên, dẫn đến lãi suất cho vay gấp từ 2 – 3 lần. “Đây là 1 bất lợi lớn cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cũng như đông đảo người tiêu dùng thuộc đối tượng thu nhập thấp và trung bình”.
Trong khi đó, Hiệp hội này cho rằng nền kinh tế Việt Nam đã có những tiền đề vững chắc để có thể đưa dần lãi suất tiền gửi về mức 0%/năm như: Chính trị ổn định; Nền kinh tế đã, đang và sẽ tiếp tục phát triển với tốc độ cao hơn các nước trong khu vực và các nước Âu - Mỹ; Xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng, lượng kiều hối lớn, dự trữ ngoại tệ tại NHNN tiếp tục tăng mạnh, vàng dự trữ trong dân lớn…
 |
VAFI cho rằng lãi suất của Việt Nam vẫn cao hơn nhiều nước trên thế giới |
Tuy nhiên, VAFI cho rằng nguyên nhân khiến lãi suất tại Việt Nam vẫn còn rất cao so với các nước trong khu vực và các nền kinh tế phát triển là do Việt Nam chưa có được hệ thống giải pháp kiểm soát dòng tiền tiết kiệm và dòng tiền nhàn rỗi, để hướng nó vào các kênh đầu tư có lợi cho nền kinh tế, đồng thời cũng ngăn chặn được nó chảy vào các kênh không có lợi cho nền kinh tế như chảy vào thị trường bất động sản hay vào ngoại tệ.
Do đó, VAFI đề xuất các giải pháp để dần đưa lãi suất về 0%. Cụ thể như: Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng Luật Thuế tài sản theo hướng hạn chế mạnh dòng tiền đầu cơ chảy vào thị trường bất động sản, đồng thời kiểm soát để không cho tăng giá đất, áp dụng thu thuế tài sản lũy tiến từ căn nhà thứ hai trở đi với phương châm ban đầu có thể ở mức thấp đủ để ngăn ngừa dòng tiền đầu cơ sau đó tăng dần như thông lệ các nước.
“Giải pháp này là điều kiện tiên quyết để hạ nhanh lãi suất tiền gửi tiết kiệm” – VAFI nêu quan điểm.
Giải pháp thứ hai, theo VAFI là hướng mạnh dòng tiền nhàn rỗi chảy mạnh vào thị trường trái phiếu với lãi suất huy động thấp, ở mức dưới 2%/năm và như vậy hệ thống ngân hàng sẽ huy động được nguồn vốn khổng lồ với kỳ hạn dài để làm cơ sở cho vay trung hạn, dài hạn với lãi suất cho vay thấp dưới mức 5%/năm.
Để làm được việc này, theo VAFI, Bộ Tài chính cần sửa chính sách để bỏ thuế chuyển nhượng trái phiếu, thuế lợi tức trái phiếu cho các đối tượng tổ chức, cá nhân đầu tư nhằm góp phần hạ thấp lãi suất huy động.
“Tiền gửi tiết kiệm hiện nay không phải chịu bất kỳ khoản thuế nào nhưng tại sao đầu tư vào trái phiếu thì phải chịu thuế trong khi huy động vốn dài hạn qua kênh trái phiếu quan trọng hơn rất nhiều so với tiền gửi tiết kiệm ở kỳ hạn ngắn?” – VAFI đặt câu hỏi.
Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước cần rà soát luật hiện hành để đảm bảo người dân khi đầu tư vào trái phiếu do hệ thống ngân hàng phát hành thì được bảo đảm tiền đầu tư như là tiền gửi tiết kiệm…
Một vấn đề nữa mà VAFI đặt ra là khi lãi suất tiền gửi đã giảm mạnh, để phòng trường hợp một phần dòng tiền nhàn rỗi đầu cơ ngoại tệ thì NHNN cần ban hành chính sách thu phí tiền gửi ngoại tệ ở 1 mức nhất định…
