Những bảo vật quốc gia

Thạp đồng Đào Thịnh: Biểu tượng phồn thực của người dân Việt cổ

ANTĐ - Là ví dụ tiêu biểu về tín ngưỡng phồn thực của người Việt, thạp đồng Đào Thịnh khiến người đời sau phải thán phục về trình độ đúc đồng đã đạt đến mức điêu luyện và thẩm mỹ tinh tế hiếm có. 

Thạp đồng Đào Thịnh được phát hiện sau một vụ lở sông đầu những năm 1960. Chiếc thạp cùng một số đồ đồng khác như trống, chậu nằm trong dấu tích một khu mộ quý tộc Đông Sơn giàu có. Bên trong chiếc thạp mới bị lở ra đó còn vết xương người và một số đồ đồng thau tùy táng khác.

Hoa văn trên thân thạp gồm 8 chiếc thuyền, thể hiện thành bốn cặp thuyền dính với nhau bởi hình hai con cá sấu đấu chân đối nhau. Trên thuyền phía trước là tốp người ở trần không trang điểm làm nhiệm vụ chèo thuyền, trong khi những chiến binh ở thuyền sau đầu đội mũ lông chim, đóng khố tua dài, một tay cầm rìu hoặc giáo, tay kia cầm khiên tư thế oai phong, dũng mãnh. Xung quanh thuyền, phía trên là chim bay rợp trời, phía dưới là cá và các loài chim, thú ăn bắt cá.

Đây là chiếc thạp khổng lồ, to nhất trong các loại thạp đã được tìm thấy. Tuy vậy chiếc thạp đồng có thể chứa tới 200 lít rượu này lại được nhớ đến nhiều nhất vì hình ảnh bốn cặp tượng đồng thể hiện nam nữ đang trong tư thế giao hoan được phô diễn trên rìa nắp thạp. Người nữ nằm dưới, người nam ở trên tóc cắt ngắn. Sinh thực khí cứng và lớn hơn bình thường.

Qua đó, có thể thấy được quan điểm, tính phồn thực rất rõ ràng của cư dân Việt cổ. Thạp đồng, mà đại diện là thạp Đào Thịnh thể hiện mong muốn của người dân về sự sinh sôi nảy nở, trời đất mưa thuận gió hòa. Những hoa văn về sự giao tình giữa các cặp nam nữ cũng cho thấy con người Việt cổ tin và sự cân bằng âm dương. Hình ảnh sinh thực khí lớn hơn bình thường còn khẳng định thời kỳ đó đã bắt đầu nảy sinh sự phóng đại của tính đực. Hiện thạp đồng Đào Thịnh đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia.