Quy chế phối hợp số 238/QC-LN ngày 23/1/2019, gọi tắt là Quy chế 238 giữa Cục Cảnh sát giao thông, Cục Cảnh sát QLHC về TTXH, Cục Đường sắt Việt Nam và Tổng công ty ĐSVN được ký kết nhằm giúp tăng cường sự phối hợp giữa các đơn vị trong công tác giải quyết các vấn đề như an ninh trật tự, lấn chiếm hành lang, vi phạm an toàn giao thông đường sắt, phòng chống gian lận thương mại…
Sau hơn 6 năm triển khai, công tác phối hợp liên ngành trong bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường sắt đã từng bước đi vào nền nếp, hiệu quả. Tai nạn giao thông đường sắt giảm trên cả ba tiêu chí. Các lực lượng chức năng đã phát huy rõ vai trò, trách nhiệm trong kiểm tra, xử lý vi phạm, điều tra tai nạn, khắc phục sự cố, bảo vệ hiện trường và bảo đảm thông tàu an toàn.
Lực lượng CSGT và Cảnh sát trật tự giữ vai trò nòng cốt, là đầu mối kết nối thông tin; Cục Đường sắt Việt Nam kịp thời kiến nghị, chấn chỉnh những tồn tại về điều kiện an toàn hạ tầng; Tổng công ty ĐSVN và các doanh nghiệp đường sắt chủ động trong quản lý, vận hành, khắc phục sự cố; lực lượng Cảnh sát QLHC về TTXH phối hợp hiệu quả trong bảo đảm an ninh trật tự tại ga, trên tàu và dọc tuyến.
Tại hội nghị, đại diện các đơn vị đã tham luận thẳng thắn, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, khó khăn trong quá trình phối hợp, nhất là trước yêu cầu mới của thực tiễn và hệ thống pháp luật, từ đó đề xuất nhiều giải pháp mang tính căn cơ, lâu dài.
Sửa đổi Quy chế – yêu cầu khách quan từ thực tiễn
Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Quốc Vượng, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (đơn vị thường trực) nhấn mạnh: việc sửa đổi, bổ sung Quy chế phối hợp là yêu cầu khách quan, tất yếu, xuất phát từ những thay đổi lớn về mô hình tổ chức chính quyền, hệ thống pháp luật, đặc biệt là Luật Đường sắt năm 2025 sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2026.
Theo đồng chí Nguyễn Quốc Vượng, Quy chế mới không chỉ là văn bản pháp lý mà còn là cam kết trách nhiệm, đòi hỏi sự chung tay, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ và thực chất giữa các đơn vị.
Quy chế sửa đổi đã cập nhật đầy đủ căn cứ pháp lý mới, mở rộng phạm vi điều chỉnh từ bảo đảm ATGT sang bảo đảm ANTT và phòng, chống tội phạm trên tuyến đường sắt; làm rõ nguyên tắc phối hợp, cơ chế trao đổi thông tin, phân định cụ thể trách nhiệm từng đơn vị; đồng thời định hướng mạnh mẽ việc ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, thí điểm camera giám sát thông minh (AI) theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.
Phát biểu tại hội nghị, Đại tá Phạm Quang Huy, Phó Cục trưởng Cục CSGT (Bộ Công an) cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình xử lý các vi phạm hành lang an toàn giao thông đường sắt, đặc biệt là tình trạng “cà phê đường tàu” và các lối đi tự mở tồn tại kéo dài nhiều năm. Đây không chỉ là câu chuyện chấp hành pháp luật đơn thuần mà còn gắn chặt với vấn đề mưu sinh, sinh kế của một bộ phận người dân, nhất là tại các khu vực đô thị đông dân cư.
Do đó, việc triển khai Quy chế phối hợp sửa đổi cần có sự vào cuộc đồng bộ của ngành đường sắt và các lực lượng chức năng, kết hợp tuyên truyền, vận động với kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm.
Đồng chí Dương Hồng Anh, Phó Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam và đại diện Cục Cảnh sát QLHC về TTXH cũng khẳng định, Quy chế phối hợp mới với việc phân định rõ trách nhiệm từng đơn vị, tăng cường chia sẻ dữ liệu, ứng dụng công nghệ giám sát sẽ là cơ sở quan trọng để các lực lượng phối hợp hiệu quả, thực chất hơn, tránh chồng chéo, nâng cao hiệu lực quản lý và xử lý vi phạm. Qua đó, từng bước giải quyết căn cơ những vấn đề tồn tại kéo dài, hướng tới mục tiêu bảo đảm an ninh, an toàn giao thông đường sắt bền vững, lâu dài.
Thống nhất hành động, hướng tới hiệu quả bền vững
Trên cơ sở dự báo tình hình năm 2026 với nhiều sự kiện chính trị quan trọng, các dự án đường sắt mới và những thách thức về an ninh, an toàn, hội nghị đã thống nhất các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Trong đó, ưu tiên sớm đưa Quy chế mới vào thực tiễn; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến Luật Đường sắt năm 2025; tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm; kiên quyết xóa bỏ lối đi tự mở; ứng dụng công nghệ trong giám sát, điều hành; bảo đảm an ninh trật tự tại các nhà ga, trên tàu và dọc tuyến.
Quy chế phối hợp tiếp tục được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý đồng bộ, nâng cao hiệu quả phối hợp liên ngành, góp phần bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường sắt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
