- Sáng kiến đẩy lùi hiểm họa ma túy đá
- Philippines chuyển hướng chống ma túy
- Tổng thống Philippines thất bại trong cuộc chiến chống ma túy?
Cựu Thống đốc Javier Duarte bị bắt ở Guatemala hôm 16-4
6 tháng sau khi bỏ trốn khỏi Mexico, ông Duarte bị bắt tại một khu nghỉ dưỡng cạnh hồ Atitlán, nơi ông ta cùng vợ mình lưu trú với tên giả và trả bằng tiền mặt. Cựu quan chức này đang chờ đợi hoàn tất thủ tục để bị dẫn độ về nước, nơi ông ta bị buộc tội rửa tiền và tội phạm có tổ chức.
Sau trùm ma túy El Chapo, kẻ tội phạm bị Mexico truy lùng gắt gao nhất hiện nay chính là cựu Thống đốc bang Veracruz Javier Duarte. Trong vòng 6 năm, vị cựu Thống đốc 43 tuổi này đã biển thủ 55 tỷ peso (2,97 tỷ USD), trở thành ví dụ điển hình cho nạn quan tham ở Mexico.
Hậu quả “tàn phá” sau 1 nhiệm kỳ
Chỉ trong chưa đầy 6 năm, ngôi sao đang lên trên chính trường Mexico đã khiến bang Veracruz ở miền Đông nước này rơi vào tình trạng kiệt quệ. Hàng loạt hợp đồng xây dựng công trình công cộng được giao cho hàng chục công ty vỏ bọc của Javier Duarte. Dưới thời ông Duarte, Veracruz trở thành một trong những bang bạo lực nhất Mexico với một ngôi mộ tập thể được phát hiện vào tháng 3-2017 chứa 250 sọ người, tất cả đều là nạn nhân của các băng đảng ma túy.
Cả hai cựu Thống đốc Mexico bị Interpol bắt ở nước ngoài trong tháng 4-2017 từng đào tẩu ra nước ngoài mà không bị phát hiện. Ngay trước thời điểm bị truy tố, cựu Thống đốc bang Veracruz đã rời khỏi địa phương trên một chiếc trực thăng được cho là do người kế nhiệm tạm thời của ông này thuê, trong khi cựu Thống đốc bang Tamaulipas vẫn có 8 cảnh sát bảo vệ ngay cả sau 5 năm chạy trốn.
Tương tự, ít nhất 17 nhà báo địa phương đã bị sát hại và một số khác mất tích trong suốt nhiệm kỳ của ông này, biến Veracruz thành một trong những nơi nguy hiểm nhất thế giới đối với các nhà báo. Tháng 1-2017, Thống đốc đương nhiệm Miguel Ángel Yunes còn buộc tội chính quyền thời ông Duarte điều trị cho trẻ em bị ung thư bằng nước cất thay vì hóa trị.
Hôm 18-4, Tổng thống Mexico Enrique Peña Nieto, người từng coi ông Duarte là bạn và ca ngợi nhân vật này thuộc “thế hệ mới” của Đảng Cách mạng Thể chế (PRI), gọi vụ bắt giữ là “một thông điệp mạnh mẽ của Nhà nước Mexico trong việc chống lại tình trạng phạm tội mà không bị trừng phạt”.
Sau khi Duarte bị bắt, lãnh đạo phe đối lập đã kêu gọi toàn bộ mạng lưới những kẻ đồng lõa của cựu chính trị gia này đối mặt với công lý.
Chỉ là công lý có chọn lọc?
Cũng trong đầu tháng 4-2017, một cựu Thống đốc Mexico bang Tamaulipas là ông Tomás Yarrington đã bị Interpol bắt tại Italia. Cựu Thống đốc bang Tamaulipas, phía Đông Bắc Mexico, ông Yarrington bị cảnh sát Italia, Interpol và các nhân viên An ninh Nội địa Mỹ phối hợp bắt giữ ở Florence. Cựu quan chức này bị cả nhà chức trách Mexico và Mỹ truy nã vì tội buôn lậu ma túy, gian lận ngân hàng và rửa tiền hàng triệu đô la cho các Tập đoàn Zetas và Gulf.
Trước đó, kể từ đầu năm 2016, 3 cựu Thống đốc của các bang Coahuila, Sonora và Nevo León bị bắt vì sử dụng sai công quỹ, trong khi cựu Thống đốc Chihuahua César Duarte đã bỏ trốn vào tháng 3 sau khi phải đối mặt với cáo buộc tương tự. Còn theo một nghiên cứu mà Reuters trích dẫn, trong số 17 vị thống đốc bị điều tra gần đây, mới chỉ có 3 đối tượng bị bắt giam.
Ông Enrique Toussaint, một nhà phân tích chính trị tin rằng, PRI - Đảng cầm quyền ở Mexico liên tục 70 năm nay muốn truyền đi thông điệp các vụ bắt giữ cựu quan chức gần đây là bằng chứng cho thấy họ đang truy quét nạn tham nhũng ngay chính trong hàng ngũ của mình trước các cuộc bầu cử quan trọng vào tháng 6 tới.
“Chính phủ đã nhận ra người Mexico chán ngán với nạn tham nhũng, đặc quyền và không bị trừng phạt. Vì vậy, khi nhân vật nào thất bại, để quyền lực rơi vào đảng đối lập thì họ sẽ bị buộc tội, nhưng đây vẫn chỉ là công lý có chọn lọc mà thôi”. Theo ông Toussaint, muốn diệt trừ tham nhũng, Mexico phải lập ra một cơ quan điều tra độc lập.
