- Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bất ngờ giảm 0,25% lãi suất điều hành
- Ngân hàng Nhà nước cảnh báo rủi ro cho vay cầm cố sổ tiết kiệm
- Vì sao NHNN phải cảnh báo các ngân hàng cho vay cầm cố sổ tiết kiệm?
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa chính thức thông báo giảm lãi suất tái cấp vốn từ 6,25% xuống 6%/năm, lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,25% xuống 4%/năm; Lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng giảm từ 7,25%/năm xuống 7,0%/năm. Lãi suất chào mua giấy tờ có giá qua nghiệp vụ thị trường mở giảm từ 4,75%/năm xuống 4,5%/năm.
Nguyên nhân của việc điều hành tiền tệ như vậy, theo NHNN, là do bối cảnh kinh tế thế giới diễn biến kém thuận lợi hơn, nhiều ngân hàng trung ương các nước giảm lãi suất điều hành.
Cụ thể, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đã cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc ở mức 50 điểm cơ bản (bps) cho tất cả các ngân hàng, và ở mức 100 bps cho các ngân hàng thành phố đủ điều kiện.
PBOC cũng cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc tại các ngân hàng lớn xuống còn 13%. Việc giảm dự trữ bắt buộc như vậy dự kiến sẽ tăng thêm dòng tiền 900 tỷ nhân dân tệ (tương đương 126 tỷ USD) vào nền kinh tế.
Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) cũng vừa thông qua gói kích thích tăng trưởng kinh tế bao gồm cắt giảm lãi suất và tái khởi động mua lại trái phiếu, nhằm đối phó với suy yếu của lạm phát cũng như các rủi ro vĩ mô khác như việc suy thoái tại Đức hay việc suy yếu của triển vọng toàn cầu bởi ảnh hưởng tiêu cực của căng thẳng thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc.
Vì lẽ đó, ECB giảm lãi suất tiền gửi xuống mức thấp kỷ lục -0,5% từ mức -0,4%, và sẽ tái khởi động mua vào 20 tỷ Euro/tháng bắt đầu từ tháng 11.
Với diễn biến điều hành chính sách tiền tệ tại các ngân hàng trung ương như vậy, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ gặp thêm áp lực giảm lãi suất tiếp diễn việc cắt giảm tại kỳ họp liền trước.
Việc tiếp tục cắt giảm lãi suất có thể làm thị trường kỳ vọng vào một chu kỳ cắt giẳm lãi suất dài hạn hơn, kích cầu nền kinh tế vốn đã phát triển quá nóng trong thời gian qua.
Việc cắt giảm lãi suất điều hành lần này của NHNN chỉ ở mức 0,25%
Theo nhận định của Công ty chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC), việc cắt giảm lãi suất của Mỹ sẽ tác động đến lãi suất Việt Nam thông qua kênh tỷ giá, cụ thể là việc tỷ giá VND tăng cao so với USD.
“Việc neo tỷ giá VND với USD sẽ dẫn tới việc NHNN phải bán các tài sản bằng VND và mua vào các tài sản bằng USD để điều phối tỷ giá về mức hợp lý.
Việc trao đổi như vậy cuối cùng cũng dẫn tới việc giảm lãi suất bằng VND. Thêm nữa, NHNN giảm lãi suất cũng làm giảm tỷ giá giữa VND và CNY, tránh việc ảnh hưởng tiêu cực tới xuất khẩu cũng như sức cạnh tranh của Việt Nam với đối tác thương mại quan trọng là Trung Quốc” – báo cáo BSC nhận định.
Trong khi đó, đánh giá về tác động thực tế của việc giảm lãi suất điều hành của NHNN, các nhà phân tích của Công ty chứng khoán Bảo Việt (BVSC) lại cho rằng nó không quá lớn như ở các nước phát triển như Mỹ hay châu Âu...
Theo lý giải của BVSC, việc điều hành chính sách tiền tệ ở Việt Nam là đặt mục tiêu trực tiếp về khối lượng cung tiền thông qua các chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, tăng trưởng tổng phương tiện thanh toán (M2) chứ không như Fed hay ECB là điều tiết cung tiền thông qua mục tiêu trung gian là lãi suất.
Thêm vào đó, các loại lãi suất như tái chiết khấu, tái cấp vốn không phải là nghiệp vụ được sử dụng thường xuyên, chỉ diễn ra khi một số ngân hàng gặp khó khăn lớn về thanh khoản, buộc phải vay vốn từ NHNN khi không vay được thông qua kênh liên ngân hàng.
Ngay cả đợt cắt giảm lãi suất tín phiếu hồi tháng 7 mới đây cũng có tác động rất hạn chế đến mặt bằng lãi suất cho vay trên thị trường.
“Do vậy, quyết định cắt lãi suất như trên của NHNN mang tính chất định hướng và tâm lý là chủ yếu, còn việc Việt Nam có thật sự nới lỏng hơn chính sách tiền tệ hay không thì phải chờ các số liệu thực tế về tăng trưởng tín dụng và M2 trong thời gian tới”, các nhà phân tích của BVSC nêu quan điểm.
Cũng cho rằng việc giảm các loại lãi suất trên của NHNN sẽ không tác động quá lớn đến các loại lãi suất trên thị trường 1, chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, các loại lãi suất mà NHNN điều chỉnh giảm là lãi suất áp dụng trên thị trường 2, tức thị trường liên ngân hàng. Trong khi đó, tại Việt Nam, tính liên kết giữa lãi suất trên thị trường liên ngân hàng và thị trường 1 (thị trường huy động vốn và cho vay giữa ngân hàng với người dân và các thành phần kinh tế khác) là không quá chặt chẽ.
Bên cạnh đó, việc cắt giảm lãi suất điều hành khoảng 0,25% là khá thấp so với mặt bằng lãi suất cho vay hiện vào khoảng 9 – 13%/năm.
“Do vậy, ảnh hưởng của động thái cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN tới mặt bằng lãi suất huy động và lãi suất cho vay sẽ là không nhiều” – vị chuyên gia cho biết.
Dù vậy, các chuyên gia cũng cho rằng việc cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN sẽ có tác động tâm lý, kiềm chế xu hướng tăng lãi suất cho vay những tháng cuối năm, nhất là khi lãi suất huy động liên tục tăng thời gian gần đây.
