Hai quan chức đứng đầu 2 đoàn bắt tay tại cuộc
Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ - Trung lần thứ 5
S&ED - 5 diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa hai cường quốc khá căng thẳng. Trong đó đáng kể nhất là những tranh cãi gay gắt kéo dài thời gian qua quanh vấn đề tình báo mạng và an ninh mạng cũng như thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc ngày càng nghiêm trọng.
Khó có thể thống kê hết các cáo buộc, tranh cãi nảy lửa giữa Mỹ và Trung Quốc về vấn đề tin tặc, gián điệp mạng... diễn ra liên miên trong suốt cả năm qua. Tấn công mạng, an ninh mạng đã thay cuộc chiến tỷ giá đồng nhân dân tệ, trở thành vấn đề gây tranh cãi, xung đột bậc nhất trong quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc.
Hết chuyên gia an ninh mạng tới chính giới và cả quan chức cấp cao trong chính quyền của Tổng thống Barack Obama nhiều lần lên tiếng cáo buộc, chỉ trích đích danh tin tặc và tình báo mạng Trung Quốc đã tấn công, đánh cắp những thông tin, bí mật quốc gia của Mỹ về cả an ninh, kinh tế, quân sự và khoa học công nghệ. Washington cho rằng tấn công mạng có thể gây ra hậu quả thảm khốc như một trận “Trân Châu cảng” trên mạng với nước Mỹ.
Giữa lúc Mỹ đang lớn tiếng cáo buộc Trung Quốc thì những tiết lộ chấn động của điệp viên Cục tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Edward Snowden đã tạo cơ hội để Bắc Kinh tung ra đòn phản kích. Theo tiết lộ của cựu điệp viên Snowden, Chính phủ Mỹ đã xâm nhập hệ thống máy tính ở Trung Quốc để thu thập thông tin từ hàng triệu tin nhắn qua điện thoại di động.
Bên cạnh an ninh mạng, thâm hụt thương mại ngày càng gia tăng của Mỹ trong buôn bán với Trung Quốc cũng là một “điểm nóng” trong quan hệ giữa hai nước. Thâm hụt buôn bán của Mỹ với Trung Quốc từ đầu năm tới nay vẫn tiếp tục tăng cao, tăng 3% so với cùng kỳ 2012, trong đó tháng 5 vừa qua tăng vọt 15,6%, lên 27,9 tỷ USD, xấp xỉ mức cao kỷ lục tháng 11-2012.
Diễn ra trong bối cảnh như vậy song điều bất ngờ là S&ED - 5 lại đạt được một số tiến bộ, trong đó có việc đưa vào hoạt động Nhóm công tác chung về an ninh mạng và Nhóm công tác chung về môi trường. Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải cho biết kết quả đạt được trong cuộc đối thoại sẽ dẫn tới những hành động cụ thể nhằm tăng cường tin tưởng lẫn nhau, củng cố hợp tác, gạt bỏ bất đồng để đảm bảo quan hệ Trung - Mỹ phát triển ổn định, đưa ý chí về xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới thành hành động chính sách.
Kết quả của S&ED - 5, theo giới quan sát, đã cụ thể hoá cam kết đạt được giữa Tổng thống Obama và tân Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp thượng đỉnh lần đầu tiên về việc thúc đẩy xây dựng mối quan hệ kiểu mới theo hướng năng động và sáng tạo nhằm phục vụ những lợi ích cơ bản của hai nước cũng như hướng tới tương lai. Phát biểu khi kết thúc Đối thoại, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì cho rằng việc xây dựng mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới Mỹ - Trung là một “nhiệm vụ lịch sử” và mô hình này trước hết cần được phát triển trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi.
