Kỳ lạ báu vật tượng đồng 500 năm tuổi ở Quảng Trị

ANTĐ - Tại thôn Trà Liên Tây, xã Triệu Giang, Triệu Phong, Quảng Trị, đang lưu giữ một pho tượng cổ bằng đồng đen quý giá. Bức tượng này có niên đại trên dưới 500 năm, tạc Thái phó Nguyễn Ư Dĩ - một nhân vật có thật trong lịch sử nước ta. 

Kỳ lạ báu vật tượng đồng 500 năm tuổi ở Quảng Trị ảnh 1 Đường vào thôn Trà Liên

Bức tượng quý

Thái phó Nguyễn Ư Dĩ gắn liền với sự kiện chúa Nguyễn Hoàng vào trấn thủ vùng Thuận Hóa theo lời khuyên của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm “Hoành sơn nhất đái, vạn đại dung thân”. Từ đây bắt đầu hành trình mở mang bờ cõi Tổ quốc về phía Nam của các chúa Nguyễn và vương triều nhà Nguyễn sau này. Khi Nguyễn Ư Dĩ đến vùng đất Thuận Hóa thì được người dân đổ ra đường nghênh đón. Vì vùng đất này cằn khô sỏi đá, dân nghèo nên không có vàng bạc, châu báu làm lễ vật tiến quan, họ liền dâng 7 chum nước mưa thay cho lụa là, châu báu. 

Sau đó, Nguyễn Ư Dĩ liền nói với chúa Nguyễn Hoàng rằng phải giữ được lòng dân nơi đây bằng cách bãi bỏ sưu thuế để người dân phấn đấu làm ăn, vươn lên thoát nghèo. Từ đó, Nguyễn Ư Dĩ lại càng được nhân dân yêu mến, kính trọng. Khi ông mất, người dân tôn ông làm thánh và đúc tượng, ngày ngày hương khói tỏ lòng thành kính. 

Theo nhiều bậc cao niên làng Trà Liên Tây, bức tượng đồng đen quý hiếm này tính cho đến nay cũng ngót nghét 500 năm. Bởi dựa vào những tư liệu về sử làng Trà Liên thì bức tượng có tuổi đời 500 năm là chính xác.

Kỳ lạ báu vật tượng đồng 500 năm tuổi ở Quảng Trị ảnh 2Bức tượng với nhiều giai thoại kỳ lạ

Đẩy bay bom đạn…

Năm 1972, làng Trà Liên bị đế quốc Mỹ đánh phá tan hoang, nhưng pho tượng đồng lại không hề hấn gì, thậm chí, pho tượng như có sức mạnh thần kỳ đẩy bay những mảnh bom, đạn ra xa. Vì việc này nên người dân càng tin rằng, Nguyễn Ư Dĩ là thánh, hết lòng phù hộ nhân dân ấm no, hạnh phúc nên thường đến hương khói cầu mong điều tốt lành. Ngay sau khi tiếng bom kết thúc, người dân chỉnh trang lại khu thờ tự, dựng lại khu thờ pho tượng Nguyễn Ư Dĩ, đến năm 1985 gió bão ập vào khiến tượng đồng bị đổ, sau đó người dân tiếp tục dựng lại một lần nữa.

Theo quan sát của chúng tôi, tượng được làm bằng kim loại có màu cánh gián, tạc ở tư thế ngồi trên ghế thấp, hai chân gấp khuỷu hơi dang ra. Khuôn mặt chữ điền, mắt nhìn xuống, mũi cao, môi mỏng, cằm vuông, râu dài, dái tai rộng, đầu đội mũ quan hai lớp, chân đi hia chỉ để lộ phần mũi. Toàn thân tượng khoác áo choàng rộng phủ từ vai xuống vắt trùm cả hai chân. Hai tay vòng phía trước bụng khuất trong vạt áo choàng chỉ để hở ngón tay cái của bàn tay phải. Phần bụng để hở to, tròn. Trọng lượng pho tượng hơn 300kg.

Theo lời kể của dân địa phương, năm 1972, một đơn vị bộ đội radar về đóng doanh trại ngay bên cạnh vị trí đặt pho tượng. Chẳng hiểu vì lý do gì mà từ lúc đến đây hệ thống máy móc của đơn vị này không bắt được sóng, sửa mãi không xong nên phải dời đến đóng trại ở địa phương khác. Người ta cho rằng người xưa đã dùng đồng đen để đúc tượng quan Thái phó, vì vậy pho tượng đã làm nhiễu sóng radar? 

Kỳ lạ báu vật tượng đồng 500 năm tuổi ở Quảng Trị ảnh 3Bức tượng Thái phó Nguyễn Ư Dĩ luôn được hương khói

Kẻ gian nhòm ngó

Do tin đồn về tượng quý mà pho tượng đã nhiều lần bị kẻ gian đánh cắp. Năm 1975, pho tượng bị kẻ gian đánh cắp và chôn giấu ở bờ sông nhưng dân làng đã tìm lại được. Năm 1989, do không thể mang tượng đi, kẻ gian đã cưa mất hai dải bách trên chiếc mũ của pho tượng.

Theo ông Nguyễn Huỳnh, Trưởng thôn Trà Liên Tây thì khoảng năm 2004 - 2005, ở làng Trà Liên xuất hiện vài người lạ mặt đến xem pho tượng. Trước những biểu hiện khả nghi của các đối tượng lạ mặt, hàng trăm người dân làng Trà Liên từ già đến trẻ đã phong tỏa toàn bộ các ngả đường dẫn vào làng, đồng thời đòi bắt giữ những người bị tình nghi là có ý định đánh cắp cổ vật. Ngay sau đó, lực lượng công an đã phải vào cuộc khuyên giải dân làng, thì họ mới chịu giải tán, nhưng vẫn cử người canh giữ pho tượng rất nghiêm ngặt. Việc bao vây, phong tỏa làng Trà Liên tiếp tục diễn ra trong 2 ngày sau đó mới chấm dứt. Từ đó, dân làng Trà Liên xây kín ba mặt của nhà thờ tượng, chỉ để lại một phần nhỏ mặt tiền, rồi cử hẳn ông từ của làng canh gác hàng ngày.

“Tượng đồng Thái phó Nguyễn Ư Dĩ không chỉ là báu vật của địa phương chúng tôi, mà còn là báu vật linh thiêng. Vừa rồi, Bảo tàng tỉnh Quảng Trị đã lấy tiêu bản tượng đồng để đúc một tượng khác tương tự trưng bày cho khách thập phương chiêm ngưỡng”, ông Nguyễn Huỳnh, Trưởng thôn Trà Liên Tây cho biết.