Tri ân nhà Hà Nội học lớn
Sau khi đã hoàn thành đề án bồi dưỡng kiến thức Hà Nội học cho 6.600 cán bộ quản lý, giáo viên các trường phổ thông và sinh viên, xây dựng không gian Hà Nội học theo mẫu hình mà GS Trần Quốc Vượng đã truyền dạy, Viện Hà Nội học và Đào tạo Quốc tế, trường ĐH Thủ đô Hà Nội quyết định tổ chức Hội thảo khoa học Trần Quốc Vượng - Giáo sư khai sáng Hà Nội học hiện đại, kỷ niệm 20 năm ngày mất của GS Trần Quốc Vượng (2005-2025) vào sáng 24/12.
Hội thảo thu hút 33 bài viết của 39 tác giả đề cập đến tất cả các lĩnh vực của Hà Nội học mà GS Trần Quốc Vượng đã dầy công nghiên cứu và kiến tạo. “Tôi là người có “thâm niên” theo học thày, tự cho là mình đã quen với những đánh giá về thày, thế mà bây giờ đọc tập bản thảo này tôi học thêm được nhiều điều, nhận diện được toàn vẹn, sâu sắc, bản chất và tươi mới hơn về những đóng góp của Thày - một bậc Thánh sư của Hà Nội học hiện đại”- GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Ủy viên Hội đồng Trường Đại học Thủ đô Hà Nội chia sẻ.
Ông Phạm Quang Nghị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội chia sẻ, ông là học trò của thầy Trần Quốc Vượng. Cuộc hội thảo này trước hết có ý nghĩa rất nhân văn, giúp rất nhiều học trò của thầy tưởng niệm tới GS Trần Quốc Vượng và cũng là sự tri ân tới sự đóng góp to lớn của giáo sư với nhiều phương diện từ khoa học tới thực tiễn. TS Phạm Quang Nghị nhấn mạnh, GS Trần Quốc Vượng luôn là người thích đứng giữa mọi người hay đúng nghĩa hơn ông luôn là người được mọi người vây quanh.
PGS.TS Đỗ Hồng Cường, Hiệu trưởng, Trường ĐH Thủ đô Hà Nội cho biết, nhà trường xác định nghiên cứu, đào tạo và bồi dưỡng Hà Nội học không chỉ là một hướng chuyên môn, mà còn là sứ mệnh gìn giữ, lan tỏa và làm giàu bản sắc văn hóa Thủ đô trong thời kỳ hội nhập. Đây cũng là đóng góp thiết thực của Nhà trường trong việc thực hiện Chương trình số 06-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về “Phát triển văn hóa; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025”.
Theo thống kê chưa đầy đủ, từ năm 1959 đến năm 2005, GS Trần Quốc Vượng đã có 71 công trình lớn nhỏ về Hà Nội, trong đó có 28 công trình quan trọng ghi dấu ấn đặc trưng về không gian lịch sử - văn hóa Cổ Loa - Vạn Xuân - Đại La - Thăng Long - Hà Nội.
Từng bước số hoá bộ môn Hà Nội học
Bà Lê Thị Thu Hương, Viện trưởng Viện Hà Nội học và Đào tạo quốc tế, trường ĐH Thủ đô Hà Nội cho biết, bộ môn Hà Nội học đã trở thành môn học chính thức, là bản sắc của nhà trường với hơn 2.000 sinh viên học bộ môn này mỗi năm.
Không chỉ phát triển trong trường học, Viện đã thẩm định xong tài liệu môn học địa phương để bồi dưỡng cho giáo viên phổ thông Hà Nội với bộ môn Hà Nội học theo yêu cầu chương trình GDPT 2018.
Trường Đại học Thủ đô Hà Nội đã xây dựng được 10 giáo trình/sách tham khảo phục vụ việc giảng dạy Hà Nội học; số hóa hơn 300 tài liệu về Hà Nội từ tủ sách Thăng Long - Hà Nội. Viện Hà Nội học đã xây dựng được Website hanoihoc, kết nối với nhà xuất bản Hà Nội đưa học liệu số lên trang website. Bằng công nghệ số đã phục dựng để giúp giáo viên, học sinh có điều kiện thuận lợi tìm hiểu kiến thức về nhiều lĩnh vực văn hóa, lịch sử của Thủ đô.
Đáng chú ý, Viện Hà Nội học đã hoàn thành việc xây dựng được không gian Hà Nội học có ý nghĩa tại Thường Tín, cơ sở 4 của trường ĐH Thủ đô Hà Nội để học sinh không có điều kiện đi hết các vùng miền có thể trải nghiệm tại không gian này.
Trong bối cảnh chuyển đổi số nhanh, Hà Nội học hiện đại mang tính liên ngành cần được cụ thể hóa bằng những phương pháp và cách tiếp cận mới đói với cả người nghiên cứu và người học, tìm hiểu về Hà Nội.
Trường Đại học Thủ đô Hà Nội đã xây dựng không gian Hà Nội học, từng bước mô hình hóa, số hóa để người học được trải nghiệm, được cảm nhận được sống trong không gian của Hà Nội xưa và nay.
Trong bối cảnh Hà Nội đang hướng tới mô hình phát triển dựa trên nguồn lực di sản và sức sáng tạo của con người, tư tưởng của Giáo sư Trần Quốc Vượng càng cho thấy sức sống lâu dài, tính dự báo và giá trị định hướng chiến lược.
Với Thăng Long - Hà Nội, Giáo sư Trần Quốc Vượng không chỉ là một nhà nghiên cứu, mà còn là người khai mở một hệ hình tư duy khoa học mới, đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của Hà Nội học hiện đại với nhiều cách tiếp cận mới về bảo tồn di sản, phát triển đô thị và xây dựng bản sắc Thăng Long - Hà Nội trong bối cảnh đương đại.
