Trong kho khí tài pháo binh của Nga, pháo tự hành 2S7M Malka đứng tốp đầu, đây là loại pháo có cỡ nòng lớn nhất hiện đang biên chế cho quân đội nước này.

Trong khuôn khổ tập trận quân sự Zapad-2021, các đơn vị pháo binh trong đó có pháo 2S7M Malka thuộc Quân khu miền Tây của quân đội Nga đã diễn tập khai hỏa vào mục tiêu giả định, sau các loạt bắn, mục tiêu kẻ thù giả định đã biến thành cát bụi.

Cuộc tập trận được tổ chức tại 9 trường huấn luyện quân sự của Nga, Belarus trong một tuần với sự tham gia của hơn 800 khí tài, khoảng 200.000 binh sỹ.

Việc huy động loại pháo có khả năng bắn đạn hạt nhân này cho thấy Nga đang muốn gửi thông điệp cứng rắn tới các đối thủ.

Pháo 2S7M Malka có thời gian bị rút ra khỏi biên chế trực chiến sau khi Liên Xô tan rã, tuy nhiên Tổng thống Putin đã ra lệnh gọi tái biên chế loại vũ khí khủng khiếp này.

Sau khi tái nhập biên chế, pháo 2S7M Malka đã được nâng cấp để chúng phù hợp với tác chiến hiện đại.

Quá trình hiện đại hóa bao gồm: thay thế hộp số, cơ cấu phân phối và bộ nguồn cấp năng lượng, thay thế các thiết bị quan sát và hệ thống dẫn hướng, thiết bị đàm thoại nội bộ và đài liên lạc, nâng cấp thiết bị phòng chống bức xạ hạt nhân, hệ thống dẫn vũ khí đến mục tiêu bằng máy bay không người lái (UAV).

Thậm chí Nga còn đang phát triển loạt đạn thông minh với độ chính xác cao để trang bị riêng cho dòng pháo tự hành này.

Có 3 loại đạn pháo hạt nhân 203mm được phát triển riêng cho 2S7M Malka, dùng để phá hủy các mục tiêu như công sự, điểm trú quân, sở chỉ huy, kho tàng... của đối phương ở phía sau chiến tuyến.

Loại đạn mới giúp pháo 2S7M Malka có thể công phá mục tiêu nằm sâu trong khu vực phòng ngự của đối phương với tầm bắn lên tới 55-60 km.

Được biết, 2S7M Malka được phát triển như một phương tiện để tấn công các mục tiêu quan trọng và mục tiêu của đối phương trong chiều sâu chiến thuật phòng thủ.

Loại pháo này được phát triển trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, khi cả Liên Xô và Mỹ đều theo đuổi việc chế tạo pháo tự hành cỡ lớn đủ khả năng bắn đạn pháo hạt nhân chiến thuật.

Pháo tự hành 2S7M Malka là phiên bản nâng cấp của siêu pháo tự hành 2S7 Pion vốn ra đời vào năm 1975.

Tới những năm 1986, phiên bản hiện đại hóa của siêu pháo này là 2S7M Malka chính thức được Liên Xô đưa vào biên chế. Ước tính đã có hơn một ngàn khẩu pháo này được sản xuất.

Phiên bản này có hiệu quả chiến đấu cao hơn đáng kể so với 2S7 Pion với động cơ mạnh hơn, khung xe hiện đại hơn, các thiết bị điện tử mới hơn bao gồm hệ thống chỉ thị mục tiêu điện tử và hệ thống nhận dữ liệu tự động. Pháo tự hành này sử dụng khung gầm bánh xích đặc biệt được phát triển riêng.

Thời gian chuyển từ chế độ hành quân sang chế độ chiến đấu của 2S7M Malka giảm từ 10 xuống 7 phút, cơ số đạn tăng từ 4 viên lên 8 viên, cơ cấu nạp đạn mới cho phép nạp đạn khi nòng pháo ở bất cứ vị trí nào.

Xe được trang bị động cơ diesel 750 mã lực cho xe đạt tốc độ 51km/h, tầm hoạt động 500km. Để đề phòng trường hợp động cơ chính hư hỏng, 2S7M Malka có thêm hệ thống năng lượng phụ trợ công suất 24 mã lực dùng khi cần thiết.

Pháo đạt tốc độ bắn 2,5 viên đạn mỗi phút. Tuy tốc độ bắn có chậm nhưng cũng dễ hiệu bởi pháo có cỡ nòng lớn và trọng lượng viên đạn khá nặng.

2S7M Malka có khả năng bắn nhiều loại gồm đầu đạn nổ phân mảnh, đầu đạn hóa học và đầu đạn hạt nhân.

Loại pháo này sử dụng khung gầm bánh xích đặc biệt được phát triển riêng, nhưng có tận dụng một số linh kiện lấy từ xe tăng chiến đấu chủ lực T-72 và T-80.

Hệ thống 2S7M Malka có chiều dài thân 10,5m, rộng 3,38m và cao 3m, nặng đến 46 tấn. Kíp pháo thủ lên tới 14 người, trong đó 7 người ngồi trên xe chiến đấu (gắn pháo) và 7 người ngồi trên xe hộ tống – tiếp đạn.

2S7M Malka có thể bắn những viên đạn nổ mảnh nặng đến 110kg, chứa 17,8kg thuốc nổ đi xa đến 37,5km. Với loại đạn tăng tầm nặng 103kg và chứa 13,8kg thuốc nổ, tầm bắn có thể lên đến 47,5km.

Do kích cỡ đạn pháo 203mm khá lớn, nên 2S7M Malka chỉ mang theo được 4 viên đạn, sau đó phải sử dụng thêm các xe tiếp đạn.

Nga hiện đã nâng cấp đươc khoảng 50 khẩu trong tổng số 500 khẩu 2S7M Malka đang còn niêm cất.

Các phiên bản nâng cấp của 2S7M Malka sẽ đóng vai trò "bắn tỉa tầm xa" có khả năng phá hủy các mục tiêu được bảo vệ tốt nhất.

Theo các chuyên gia quân sự, so với bom có điều khiển KAB-500 hay tên lửa hành trình Kalibr, đạn pháo 203mm có giá thành rẻ hơn nhiều và hiện Nga vẫn còn số lượng lớn loại đạn này từ thời Chiến tranh Lạnh. Đây sẽ là một trong những vũ khí giúp Nga duy trì sức mạnh trong trường hợp có xung đột xảy ra.