Hệ thống đi lại tự do không cần hộ chiếu đang áp dụng theo hiệp ước Schengen gồm 26 nước châu Âu tham gia. Công dân của một trong 26 nước này có thể tự do di chuyển trong nội khối mà không cần phải trải qua bất kỳ thủ tục kiểm tra giấy tờ nào. Người nước ngoài có thị thực nhập cảnh một trong 26 nước cũng có thể tự do tới tất cả các quốc gia còn lại.
Việc xem lại hiệp ước Schengen được coi là bước lùi nghiêm trọng đối với một châu Âu đã hội nhập thành một khối thống nhất. Tác giả của đề xuất thay đổi này là Pháp và Italy, hai nước đang đối mặt với làn sóng nhập cư ồ ạt từ Tunisia và Libya những tuần gần đây. Sau đó có 15 trên tổng số 22 nước EU tham gia ký hiệp ước Schengen ủng hộ đề xuất thiết lập trở lại các trạm kiểm soát tại biên giới của mỗi nước nhằm đối phó với sự gia tăng bất thường số lượng di dân. EU đề xuất thực hiện kế hoạch tạm thời này như là một biện pháp cuối cùng và trong các trường hợp đặc biệt.
Sau khi các bộ trưởng nội vụ châu Âu đồng ý xem lại hiệp ước Schengen, vấn đề này sẽ được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra vào tháng tới. Sau đó quyết định cải cách hệ thống đi lại tự do Schengen cần phải được Quốc hội châu Âu phê chuẩn mới chính thức có hiệu lực.
Dù sao sau sự chao đảo của đồng euro - biểu tượng của EU, thì Hiệp định Tự do đi lại Schengen được coi là bản sắc của liên minh nhiều năm qua đã là “niềm tự hào” thứ hai của Lục địa già bị lung lay đáng kể do cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới bùng phát năm 2008 cùng những biến động của thế giới trong thời gian gần đây.
