Những điều cần biết trước, trong và sau khi tiêm vaccine Covid-19

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định vaccine Covid-19 an toàn và tiêm vaccine sẽ giúp bảo vệ cơ thể không bị mắc bệnh nghiêm trọng và tử vong. Dưới đây là những điều người đi tiêm chủng cần lưu ý trước, trong và sau khi tiêm vaccine Covid-19.

Đôi nét về vaccine ngừa Covid-19 của hãng AstraZeneca

Vaccine ngừa Covid-19 của AstraZeneca được WHO phê duyệt theo cơ chế khẩn cấp vào ngày 15/2/2021. Cho đến thời điểm hiện tại, đã có 50 quốc gia cấp phép cho sử dụng vaccine này, trong đó có Việt Nam. Vắc - xin trải qua giai đoạn 3 của thử nghiệm lâm sàng tại 4 quốc gia với tỉ lệ bảo vệ khoảng 63% chống lại lây nhiễm, tuy nhiên theo hãng sản xuất, khả năng phòng các trường hợp nặng phải nhập viện và tử vong khi tiêm đủ liều lên tới gần 100%.

Những nhóm nguy cơ được WHO khuyến cáo sử dụng gồm: Nhóm người trên 65 tuổi; nhóm người mắc bệnh nền; nhóm phụ nữ mang thai; nhóm phụ nữ cho con bú; nhóm người có nguy cơ tiếp xúc HIV (không cần thiết phải xét nghiệm nhiễm HIV trước khi tiêm vaccine); nhóm người bị suy giảm miễn dịch (có thể tiêm vaccine nếu họ thuộc nhóm nguy cơ); nhóm người bị nhiễm SARS-CoV-2 trước đó (vẫn có chỉ định tiêm chủng tuy nhiên không tiêm cho nhóm đang có xét nghiệm dương tính và chỉ tiêm sau khi điều trị khỏi 6 tháng).

Tại Việt Nam, chiến lược cho tiêm phòng vaccine là sử dụng cho nhóm chống dịch tuyến đầu, nhóm tiếp theo là nhóm lao động thiết yếu - cung cấp dịch vụ và đặc thù công việc phải tiếp xúc nhiều người, sau đó mới tới nhóm người cao tuổi, có bệnh lý nền.

Lưu ý trước, trong và sau khi tiêm vaccine Covid-19

Cũng như tất cả các vaccine khác đã sử dụng, vaccine phòng Covid-19 khi được tiêm vào cơ thể có thể xảy ra những phản ứng không mong muốn. Các phản ứng có thể xảy ra sau tiêm gồm: phản ứng phổ biến đau tại chỗ tiêm, đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi, ớn lạnh, sốt… và có thể có các phản ứng hiếm gặp khác như phản ứng phản vệ, dị ứng. Do vậy các cơ sở tiêm chủng thực hiện nguyên tắc “bốn tại chỗ”, bảo đảm sẵn sàng các phương tiện phòng, chống sốc và xử trí kịp thời.

Một trong những nhân viên y tế đầu tiên được tiêm tại Bệnh viện Thanh Nhàn.

Một trong những nhân viên y tế đầu tiên được tiêm tại Bệnh viện Thanh Nhàn.

Cũng như tất cả các vaccine khác, vaccine phòng Covid-19 khi đưa vào cơ thể cũng có thể xảy ra phản ứng nghiêm trọng như phản ứng sốc (trong vòng 30 phút sau tiêm hoặc phản ứng quá mẫn muộn trong 1 đến 2 ngày đầu sau tiêm).

Vì vậy để đảm bảo an toàn tiêm chủng, người tham gia tiêm chủng trước khi đi tiêm nếu có bất cứ triệu chứng nào như sốt hoặc triệu chứng nhiễm trùng, cần thông báo cho nhân viên y tế và không đến điểm tiêm chủng.

Ngoài ra, nếu là người mắc các bệnh lý nền nặng hoặc tiến triển, cần điều trị ổn định trước khi đi tiêm chủng bởi rất dễ xảy ra trùng hợp ngẫu nhiên và có thể cho rằng nguyên nhân là do tiêm chủng. Tại thời điểm đi tiêm, người tham gia tiêm chủng cần thông báo đầy đủ cho y, bác sĩ về tình trạng sức khỏe của bản thân bao gồm tiền sử bệnh tật, tiền sử dị ứng với bất cứ tác nhân nào.

Sau khi tiêm xong, cần ở lại điểm tiêm chủng để được cán bộ y tế tư vấn và theo dõi ít nhất 30 phút. Lưu ý các dấu hiệu khó chịu, buồn nôn, phát ban, sưng tại chỗ tiêm có thể là các biểu hiện của phản ứng dị ứng.

Sau khi về nhà, người được tiêm chủng cần theo dõi sức khỏe bản thân ít nhất 2 ngày. Những điểm cần lưu ý bao gồm các dấu hiệu tại chỗ như sưng, nóng, đỏ tại nơi tiêm (chú ý tuyệt đối không đắp bất cứ thứ gì vào nơi tiêm). Theo dõi thân nhiệt, cặp nhiệt độ khi sốt, sử dụng thuốc hạ sốt đúng liều lượng và theo dõi đáp ứng với thuốc hạ sốt.

Nếu phát hiện bất thường về sức khỏe, phải báo ngay cho nhân viên y tế để được tư vấn và xử lý kịp thời. Các dấu hiệu nguy cơ bao gồm: sốt cao trên 39°C, khó hạ nhiệt độ, hoặc sốt kéo dài hơn 24 giờ; co giật; phát ban; tinh thần khó chịu, kích thích vật vã, lừ đừ, khó thở hoặc khi có biểu hiện bất thường khác về sức khỏe, cần đến ngay cơ sở y tế.

Ngoài ra cần thực hiện nghiêm túc thông điệp 5K của Bộ Y tế.

9 đối tượng nên trì hoãn tiêm vaccine Covid-19

Bộ Y tế ban hành Quyết định số 1624/QĐ-BYT về việc ban hành hướng dẫn tạm thời khám sàng lọc trước tiêm chủng vắc-xin ngừa Covid-19 của AstraZeneca. Theo đó, hướng dẫn này quy định các đối tượng đủ điều kiện tiêm và không nên tiêm:

- Người đang mắc bệnh cấp tính.

- Phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ;

- Những người bị suy giảm khả năng đáp ứng miễn dịch, ung thư giai đoạn cuối, xơ gan mất bù;

- Những người trong vòng 14 ngày trước đó có điều trị corticoid liều cao hoặc điều trị hóa trị, xạ trị;

- Những người trong vòng 90 ngày trước có điều trị immunoglobulin hoặc điều trị huyết tương của người bệnh Covid-19;

- Người tiêm vaccine khác trong vòng 14 ngày trước;

- Người mắc Covid-19 trong vòng 6 tháng;

- Người trên 65 tuổi;

- Người giảm tiểu cầu hoặc rối loạn đông máu.

Tại hướng dẫn này cũng quy định 4 đối tượng cần thận trọng tiêm chủng. Cụ thể các đối tượng như: người có tiền sử dị ứng với các dị nguyên khác; người có bệnh nền nặng, bệnh mạn tính chưa được điều trị ổn định; người mất tri giác, mất năng lực hành vi; người có bệnh mạn tính có phát hiện thấy bất thường dấu hiệu sống (Mạch dưới 60 lần/phút hoặc trên 100 lần/phút; huyết áp tăng hoặt giảm, nhịp thở trên 25 lần/phút…) phải được khám sàng lọc kỹ và tiêm chủng trong bệnh. Đặc biệt, chống chỉ định với người có tiền sử phản vệ từ độ 2 trở lên tại lần tiêm trước hoặc với bất cứ thành phần nào của vaccine.

Tính đến 16 giờ ngày 7-5-2021, tổng cộng Việt Nam đã thực hiện tiêm vaccine phòng Covid-19 đợt 1 và 2 tại các tỉnh, thành phố cho 801.957 người là cán bộ, nhân viên y tế đang trực tiếp điều trị bệnh nhân Covid-19, các nhân viên y tế thực hiện các nhiệm vụ như lấy mẫu bệnh phẩm, xét nghiệm, truy vết, thành viên các tổ Covid-19 cộng đồng, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch các cấp, các lực lượng công an, quân đội.