Nếu giá dầu xuống mức 20 USD/thùng, ngân sách có thể hụt thu gần 85.000 tỷ đồng
Về tình hình thực hiện các nhiệm vụ tài chính - ngân sách, Bộ Tài chính cho biết, tổng thu ngân sách Nhà nước thực hiện tháng 2 ước đạt 66.300 tỷ đồng, lũy kế thu 2 tháng đầu năm 2016 đạt 160.100 tỷ đồng, bằng 15,8% dự toán, tăng 2,4% so với cùng kỳ năm 2015.
Trong đó, thu nội địa thực hiện tháng 2 ước đạt 55.500 tỷ đồng, bằng 65,7% số thu tháng 1. Lũy kế thu 2 tháng đạt 139.980 tỷ đồng, bằng 17,8% dự toán, tăng 12,8% so với cùng kỳ năm 2015. Thu từ dầu thô thực hiện tháng 2 ước đạt 2.700 tỷ đồng, lũy kế thu 2 tháng ước đạt 5.770 tỷ đồng, bằng 10,6% dự toán, bằng 43,1% so với cùng kỳ năm 2015.
Cũng theo Bộ Tài chính, giá dầu thế giới vẫn trong xu hướng giảm, chủ yếu do nguồn cung dư thừa so với nhu cầu tiêu thụ. Trong tháng 2-2016, giá dầu WTI bình quân đạt 29,79 USD/thùng, giảm 6,0% so với tháng 1-2016. Nghiên cứu “Tác động của diễn biến giá dầu tới ngân sách” của Viện Nghiên cứu Kinh tế và chính sách (VEPR) đánh giá, thị trường dầu thô thế giới đang chứng khiến những biến động phức tạp. Áp lực thị trường tiếp tục gia tăng từ khu vực OPEC trong khi triển vọng kinh tế Trung Quốc và các nền kinh tế mới nổi khác có xu hướng xấu đi.
Tốc độ điều chỉnh sản lượng khai thác của ngành dầu khí Hoa Kỳ vẫn là dấu hỏi lớn cho giới phân tích. Tuy nhiên, những kịch bản khả dĩ cho thấy mặt bằng giá dầu sẽ xuống thấp hơn trong năm 2016, đi xa khỏi mức giá kỳ vọng trung bình 60 USD/thùng của cơ quan dự toán ngân sách.
Nghiên cứu của VEPR cho thấy, nếu giá dầu thô giảm xuống 1 USD, thu ngân sách từ dầu sẽ giảm tương ứng gần 1.400 tỷ đồng. Tương tự, ngân sách cũng bị ảnh hưởng từ giá xăng nhập khẩu đi xuống, ước lượng giảm xấp xỉ 760 tỷ đồng. Như vậy, nếu giá dầu giảm 1 USD, thu ngân sách từ các nguồn sẽ giảm trung bình khoảng 2.100 tỷ đồng.
Đánh giá tác động của việc giá dầu duy trì ở ngưỡng thấp tới thu ngân sách, VEPR chỉ ra rằng: “Giá dầu thô thế giới lao dốc ảnh hưởng nặng nề tới nguồn thu ngân sách. Nếu giá dầu thô ở mức trung bình 40 USD/thùng, ngân sách sẽ bị suy giảm hơn 40.000 tỷ đồng. Mức suy giảm tăng lên gần 60.000 tỷ đồng nếu giá dầu tiếp tục đứng quanh mức 32 USD/thùng trong năm 2016. Trong trường hợp xấu nhất, giá dầu xuống mức 20 USD/thùng, ngân sách có thể hụt thu gần 85.000 tỷ đồng”.
Từ những phân tích trên, VEPR đưa ra khuyến nghị: “Công tác lập dự toán ngân sách cần được thực hiện dựa trên những kịch bản phù hợp, có độ an toàn cao, tránh gây rủi ro cho kỷ luật tài khóa. Xu hướng diễn biến bất lợi của thị trường dầu thô trong năm 2016 đang tạo ra những áp lực lớn lên mục tiêu giữ mức thâm hụt ngân sách dưới mức 5% GDP. Điều này đòi hỏi những biện pháp mạnh mẽ để cắt giảm chi ngân sách, đặc biệt là chi thường xuyên”.
