Yêu cầu Facebook, Google… lưu trữ dữ liệu, đặt văn phòng tại Việt Nam là phù hợp

ANTD.VN - Quy định doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ trên mạng phải lưu trữ dữ liệu, đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam… là nội dung được nhiều ĐBQH quan tâm khi thảo luận về dự án Luật An ninh mạng sáng nay, 29-5.

ĐBQH Bùi Mậu Quân (Hải Dương) thảo luận tại hội trường Quốc hội

Chống xâm phạm ANQG, TTATXH trên không gian mạng

Qua thảo luận tại hội trường Quốc hội sáng nay, đa số ĐBQH thống nhất về sự cần thiết phải ban hành Luật An ninh mạng trong bối cảnh hiện nay, nhằm đảm bảo an ninh quốc gia (ANQG), trật tự an toàn xã hội (TTATXH) trên không gian mạng. Tuy nhiên, cũng còn một số ĐB băn khoăn, cho rằng phạm vi điều chỉnh hay một số nội dung khác trong dự luật này có sự trùng với Luật An toàn thông tin mạng đã được Quốc hội thông qua trước đó.

Phát biểu liên quan đến nội dung trên, ĐB Bùi Mậu Quân (đoàn Hải Dương), Phó Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh – Bộ Công an cho biết, thực tiễn những năm gần đây đã xuất hiện ngày càng nhiều hoạt động vi phạm pháp luật trên không gian mạng, gây bức xúc trong xã hội.

Đó là các hoạt động lợi dụng không gian mạng để hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia và TTATXH như tuyên truyền chống phá nhà nước, kích động biểu tình, bạo loạn, phá rối ANTT, hoạt động gián điệp, đánh cắp bí mật nhà nước… Hay gần đây nổi lên các hoạt động lừa đảo, trộm cắp, cờ bạc, cá độ, mại dâm qua mạng; tấn công mạng, chiếm quyền điều khiển, khủng bố mạng và chiến tranh mạng; nhiều vụ để lại hậu quả hết sức nặng nề.

Những vấn đề này là một thực trạng hết sức bức xúc, nhức nhối và đang diễn ra nhưng việc xử lý còn bị động, lúng túng, kém hiệu quả vì hệ thống pháp luật của ta chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý; nhất là chưa có hành lang pháp lý để ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả những hành vi xâm phạm an ninh quốc gia, TTATXH, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trên không gian mạng.

“Chúng ta thử hình dung xem nếu hệ thống mạng máy chủ của các hãng hàng không quốc gia, hệ thống tài chính, ngân hàng, các cổng thông tin điện tử của Đảng, Chính phủ bị tấn công, chiếm quyền điều khiển hoặc bị phá hoại thì hậu quả sẽ như thế nào? Vì vậy, việc ban hành Luật An ninh mạng nhằm quy định các hoạt động bảo vệ ANQG, TTATXH trên không gian mạng là hết sức cần thiết, phù hợp và đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn” – ĐB Bùi Mậu Quân nói.

ĐB Bùi Mậu Quân cũng khẳng định, không hề có sự trùng dẫm về phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật An ninh mạng với phạm vi điều chỉnh của Luật An toàn thông tin mạng.

Lý do vì Luật An toàn thông tin mạng chủ yếu quy định những vấn đề mang tính nguyên tắc về hoạt động an toàn thông tin mạng bao gồm thông tin trên mạng, mật mã dân sự, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về an toàn thông tin mạng, kinh doanh trong lĩnh vực an toàn thông tin mạng, phát triển nguồn nhân lực an toàn thông tin mạng, quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng… mà không có quy định nào về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, TTATXH trên không gian mạng.

Mặt khác, phạm vi điều chỉnh của Luật An ninh mạng và Luật An toàn thông tin mạng dựa trên các mục tiêu, tiêu chí khác nhau, cách tiếp cận khác nhau và nhằm bảo vệ các khách thể khác nhau.

Chia sẻ với quan điểm này, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) cho rằng, mục đích chính của Luật An ninh mạng là nhằm chống tội phạm xâm phạm ANQG, chống việc sử dụng hạ tầng không gian mạng và công nghệ cao xâm phạm vào chủ quyền ANQG, lấp khoảng trống mà Luật an toàn thông tin mạng chưa khắc phục được.

ĐB Nguyễn Hữu Cầu cho rằng yêu cầu Facebook, Google... đặt văn phòng đại diện tại Việt Nam là phù hợp thông lệ quốc tế

Doanh nghiệp mạng nước ngoài phải đặt văn phòng tại Việt Nam

Cũng qua thảo luận dự thảo Luật An ninh mạng, nội dung được nhiều ĐBQH khác băn khoăn là tại điều 26 dự thảo Luật có quy định: Cơ quan, tổ chức ngoài nước khi cung cấp dịch vụ trên không gian mạng hoặc sở hữu hệ thống thông tin tại Việt Nam phải lưu trữ tại Việt Nam đối với thông tin cá nhân của người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam và các dữ liệu quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia; đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam.

Theo một số ĐB, không gian mạng là không gian mở nên việc yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng như Google, Facebook… phải đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam cần phải cân nhắc thêm. Tuy nhiên, đa số ĐB khác cho rằng, quy định này là phù hợp và cần thiết nhằm đảm bảo an ninh mạng, an ninh quốc gia và cũng không trái với thông lệ quốc tế.

ĐB Nguyễn Hữu Cầu phân tích, Luật Thương mại, Luật Ngoại Thương được Quốc hội thông qua, đặc biệt là Nghị định 28 năm 2018 của Chính phủ quy định các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ đều phải đặt văn phòng đại diện tại Việt Nam.

“Doanh nghiệp viễn thông cũng như các doanh nghiệp trong lĩnh vực khác, đặt văn phòng đại diện là nguyên tắc, tại sao các doanh nghiệp khác đều phải đặt văn phòng đại diện còn doanh nghiệp viễn thông, thông tin lại không phải đặt. Hơn nữa, về thông lệ quốc tế, hiện Facebook đã đặt văn phòng đại diện ở 70 nơi; Google cũng tương tự như vậy. Thực tiễn là đã có 18 nước đã quy định yêu cầu lưu trữ dữ liệu trong nước như vậy và phải thực hiện…

“Như vậy, từ góc độ pháp luật của Việt Nam, thực tiễn của Việt Nam cũng như thông lệ quốc tế thì chúng ta thấy quy định này là có lý và có thể thực hiện được” – ĐB Nguyễn Hữu Cầu phân tích.

Đồng quan điểm, ĐBQH Cao Đình Thưởng (Phú Thọ) cũng tán thành với quy định doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng của nước ngoài phải đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam như trong dự thảo Luật An ninh mạng. Theo ĐB Thưởng, quy định như trên sẽ hữu ích nếu thực hiện được, nhằm kiểm soát dữ liệu người dùng, phục vụ điều tra, ngăn chặn, phòng chống tội phạm, chống xuyên tạc, phản động.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh của Quốc hội Võ Trọng Việt nhấn mạnh, quy định doanh nghiệp, tổ chức ngoài nước khi cung cấp dịch vụ trên không gian mạng hoặc sở hữu hệ thống thông tin tại Việt Nam phải đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam sẽ gắn nghĩa vụ, trách nhiệm của các doanh nghiệp này khi cung cấp dịch vụ xuyên biên giới trong việc phối hợp cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ điều tra, xác minh, xử lý vi phạm liên quan đến người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam.

Đồng thời, quy định như vậy nhằm bảo đảm tính khả thi khi phối hợp ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin chống Đảng, Nhà nước, vi phạm pháp luật của Việt Nam, ngăn chặn có hiệu quả hoạt động chống phá của các đối tượng phản động, gián điệp trong và ngoài nước sử dụng không gian mạng.