Xuất khẩu thịt ì ạch vì hàng không đạt chuẩn

ANTD.VN - Thừa nhận xuất khẩu thịt lợn của Việt Nam có nhiều dư địa nhưng cũng không ít doanh nghiệp cho rằng, tiêu chuẩn chăn nuôi trong nước chưa đáp ứng được thị trường thế giới.

Đến nay, Việt Nam vẫn chưa có vùng, cơ sở chăn nuôi lợn, gia cầm được Tổ chức Thú y thế giới (OIE) công nhận. Bởi vậy, việc thúc đẩy, nâng chất lượng các sản phẩm chăn nuôi trong thời gian tới được cho là không đơn giản.

Xuất khẩu thịt ì ạch vì hàng không đạt chuẩn ảnh 1Nâng chất lượng các sản phẩm chăn nuôi trong thời gian tới là không đơn giản

Chưa có vùng an toàn dịch bệnh

Số liệu từ Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) cho thấy, cả nước mới có 8 cơ sở kinh doanh giết mổ theo dây chuyền hiện đại để xuất khẩu thịt. Trong đó, có 6 cơ sở giết mổ xuất khẩu sang Hồng Kông (Trung Quốc) và 2 cơ sở giết mổ xuất khẩu sang Malaysia. Năm 2016, sản lượng thịt lợn xuất khẩu đạt khoảng 11.000 tấn (trị giá khoảng 100 triệu USD). Trong 5 tháng đầu năm 2017, xuất khẩu thịt đạt khoảng 10.600 tấn (trị giá khoảng 46 triệu USD). Tuy vậy, trong số này chủ yếu là xuất khẩu lợn sữa và lợn choai đông lạnh. 

Ông Phạm Văn Đông, Cục trưởng Cục Thú y cho hay, ngành nông nghiệp đã nhận thức rõ việc cần đẩy mạnh xuất khẩu để tìm đầu ra cho các sản phẩm chăn nuôi đang trong tình trạng cung vượt cầu như hiện nay. Tuy nhiên, nhiều năm qua, hoạt động xuất khẩu của ngành chăn nuôi còn rất hạn chế, thua xa so với các mặt hàng nông sản khác như rau củ quả, lúa gạo, lâm sản và thủy sản… 99% sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam vẫn tiêu thụ tại thị trường nội địa.

“Các nước nhập khẩu thịt yêu cầu sản phẩm phải có nguồn gốc từ những tỉnh, cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh theo tiêu chuẩn của Tổ chức Thú y thế giới hoặc yêu cầu của nước nhập khẩu. Nhưng đây lại đang là điểm yếu của ngành chăn nuôi Việt Nam”, Cục trưởng Cục Thú y nhìn nhận.

Cụ thể, đối với chăn nuôi lợn, cả nước chưa hình thành các vành đai an toàn dịch bệnh cũng như chuỗi sản xuất thịt lợn có kiểm soát theo hình thức khép kín. Từ tháng 2-2015, Bộ NN&PTNT đã phê duyệt đề án thí điểm xây dựng vùng an toàn dịch bệnh lợn tại Thái Bình, Nam Định nhưng địa phương không có kinh phí để triển khai. “Hiện nay, Việt Nam chưa có vùng, cơ sở chăn nuôi an toàn dịch bệnh đối với lợn, gia cầm được Tổ chức Thú y thế giới công nhận”, ông Phạm Văn Đông thông tin.

Những năm qua, một số nhà nhập khẩu nước ngoài đã tìm đến thị trường Việt Nam để tìm hiểu về thịt lợn nhưng đến nay vẫn chưa có tiến triển, bởi chúng ta không đáp ứng được tiêu chuẩn nước nhập khẩu đưa ra. Cuối năm 2014, Đoàn thanh tra của Cục Kiểm dịch động thực vật Liên bang Nga (FSVPS) sang Việt Nam để đánh giá hệ thống kiểm soát an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm đối với 8 cơ sở giết mổ lợn và các trang trại chăn nuôi tại các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Hòa Bình, TP.HCM. Tuy nhiên, tất cả đều không đạt yêu cầu vệ sinh thú y và ATTP.

Thú y phải mở đường

Ông Nguyễn Đức Hoàng, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Thắng Lợi (Hải Dương) cho biết, doanh nghiệp đã xuất khẩu thịt lợn choai và lợn sữa sang Nga, Hồng Kông (Trung Quốc), Malaysia từ năm 2000, nhưng xuất khẩu sang Nga đang bị gián đoạn. Ngoài ra, công ty cũng đã hoàn thiện hồ sơ để xuất khẩu lợn sang Singapore nhưng chưa được cơ quan thú y nước này giải quyết vì Việt Nam còn tồn tại dịch lở mồm long móng.

“Để xuất khẩu được sản phẩm chăn nuôi sang các nước thì mấu chốt phải đáp ứng được hai yêu cầu của đối tác, gồm: sản phẩm an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm và cơ sở chăn nuôi, nhà máy chế biến đủ tiêu chuẩn”, ông Nguyễn Đức Hoàng chia sẻ.

 Để đáp ứng được yêu cầu này, ông Nguyễn Đức Hoàng cho rằng, Bộ NN&PTNT phải xây dựng được vùng an toàn dịch bệnh và hoạt động xúc tiến thương mại là cần thiết nhưng sẽ là vô nghĩa nếu cơ quan thú y không đi trước, dọn đường cho doanh nghiệp, hai bên không kết nối được với nhau, không giải quyết được dịch bệnh và các rào cản kỹ thuật. 

Đại diện Công ty TNHH Koyu & Unitek cũng chia sẻ, doanh nghiệp đang xúc tiến xuất khẩu thịt gia cầm sang Nhật Bản với điều kiện sản phẩm phải đảm bảo không có tồn dư kháng sinh, chất cấm bởi thị trường Nhật Bản cực kỳ khó tính.

Dù Cục Thú y cho rằng, ngành nông nghiệp đã có đề án thí điểm xây dựng vùng an toàn dịch bệnh tại 5 địa phương ở Nam bộ và 2 tỉnh khu vực đồng bằng sông Hồng nhưng các doanh nghiệp cho hay, chưa làm được bao nhiêu. Doanh nghiệp vẫn đang “khát” nguồn nguyên liệu đầu vào đảm bảo an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh để hướng tới xuất khẩu.