- Căng thẳng thương mại toàn cầu: Doanh nghiệp Việt Nam cần thích ứng linh hoạt
- Gia tăng căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc
 |
Doanh nghiệp xuất khẩu cần theo dõi chặt chẽ thông tin từ thị trường để có ứng phó phù hợp |
Sáng 4-3, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) tổ chức giao ban với hệ thống thương vụ Việt Nam tại nước ngoài tháng 2-2025.
Năm nay, mục tiêu xuất khẩu của nước ta là tăng từ 12-14% so với năm trước. Do đó, đại diện Cục Xúc tiến thương mại cho rằng, cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan quản lý cũng như sự linh hoạt, nỗ lực vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp mới có thể đạt mục tiêu này.
Hiện Trung Quốc và Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn, là thị trường xuất nhập khẩu hàng hóa lớn, quan trọng nhất của Việt Nam. Do đó, cạnh tranh Mỹ - Trung cùng các chính sách thương mại giữa hai nước đều tác động đến thương mại nói riêng và kinh tế Việt Nam nói chung cả tích cực và tiêu cực.
Ông Đỗ Ngọc Hưng- Trưởng thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết, việc các đối tác thương mại bị Mỹ áp thuế có thể tạo ra cơ hội để Việt Nam tăng cường xuất khẩu. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra nhiều thách thức cần được theo dõi chặt chẽ.
Trước hết, Việt Nam cần giám sát sát sao các diễn biến thương mại và chính sách thuế quan của Mỹ để có sự điều chỉnh kịp thời; tăng cường phối hợp và trao đổi với các cơ quan thuộc Bộ Công Thương cũng như Thương vụ Việt Nam tại Mỹ nhằm cập nhật thông tin và tìm kiếm giải pháp ứng phó phù hợp.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng kế hoạch sản xuất, kinh doanh do các quốc gia bị áp thuế có thể tăng cường các biện pháp bảo hộ thương mại, gây áp lực cạnh tranh lớn hơn cho thị trường Việt Nam.
Ông Đỗ Ngọc Hưng nhấn mạnh việc hợp tác đầy đủ với phía Mỹ trong quá trình cung cấp thông tin cho các vụ kiện thương mại cũng là điều quan trọng để bảo vệ lợi ích doanh nghiệp và tránh các rủi ro pháp lý.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần thận trọng với nguồn nguyên liệu đầu vào từ các nước đang là đối tượng bị Mỹ áp thuế, nhằm tránh nguy cơ bị điều tra về gian lận xuất xứ hoặc lẩn tránh thuế quan.
“Khó khăn lớn nhất hiện nay là Việt Nam chưa được coi là nền kinh tế thị trường đầy đủ dẫn đến bất lợi trong các cuộc điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp của Hoa Kỳ, quan ngại về xu hướng chuyển dịch sản xuất đầu tư từ một số nước sang Việt Nam để tận dụng lợi thế về chi phí lao động và môi trường cạnh tranh”- ông Đỗ Ngọc Hưng nói.
Với thị trường Trung Quốc, ông Nông Đức Lai- Tham tán thương mại Việt Nam tại Trung Quốc cho biết, căng thẳng thương mại Mỹ- Trung có thể khiến làn sóng đầu tư chuyển dịch vào Việt Nam. Các doanh nghiệp Trung Quốc và quốc tế đã tìm cách đa dạng hóa sản xuất để tránh thuế quan từ Mỹ, dẫn đến việc mở rộng đầu tư vào các quốc gia như Việt Nam.
Điều này gián tiếp thúc đẩy Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn nhờ chi phí lao động cạnh tranh và vị trí địa lý thuận lợi. Cùng đó, cơ hội tham gia vào chuỗi sản xuất của doanh nghiệp nhiều hơn. Doanh nghiệp Việt Nam cũng có thể tăng xuất khẩu sang Mỹ do được hưởng lợi từ việc Mỹ giảm nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực dệt may, điện tử, và máy móc.
Ngoài ra, đây cũng là cơ hội và động lực để Việt Nam thúc đẩy ba đột phá chiến lược (cải thiện cơ sở hạ tầng, minh bạch hóa thủ tục hành chính và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực).
Tuy nhiên, ông Nông Đức Lai cảnh báo doanh nghiệp Việt Nam có nguy cơ đối mặt với các cuộc điều tra chống bán phá giá từ Mỹ.
Tham tán thương mại Việt Nam tại Trung Quốc cũng nêu lên một số tác động tiêu cực của tình hình thị trường. Đó là việc Việt Nam có thể trở thành thị trường của hàng hóa Trung Quốc khi nước này bị hạn chế xuất khẩu sang Mỹ, gây sức ép cạnh tranh với hàng hóa sản xuất trong nước của ta.
Mặt khác, hàng hóa Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với hàng Trung Quốc tại thị trường này do dư thừa vì hạn chế xuất khẩu. Trước những tác động từ chính sách thương mại của Mỹ, Trung Quốc sẽ tiếp tục thả đồng Nhân dân tệ mất giá so với USD để thúc đẩy xuất khẩu, như vậy, áp lực hàng hóa Trung Quốc đối với Việt Nam sẽ càng lớn hơn.
Ngoài ra, khi chuyển hướng và tăng cường xuất khẩu sang các thị trường ngoài Mỹ, EU, các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ hạ thấp các tiêu chuẩn hàng hóa theo nhu cầu của thị trường hướng tới và tranh giành đơn hàng với doanh nghiệp các nước (trong đó có Việt Nam), dự báo tác động đối với doanh nghiệp Việt Nam trong trung hạn.
Để hạn chế tác động tiêu cực từ thị trường, ông Nông Đức Lai khuyến nghị doanh nghiệp Việt Nam cần tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến, động thái chính sách của các đối tác lớn (Mỹ, Trung Quốc), đưa ra dự báo và có chính sách ứng phó kịp thời, hiệu quả; Xây dựng kế hoạch dự phòng cho các kịch bản như tăng thuế quan hoặc gián đoạn chuỗi cung ứng;
Đồng thời, cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh, chất lượng sản phẩm để mở rộng thị trường.
