Xóa nợ thuế, có lo người nộp thuế chây ỳ để được xóa nợ?

ANTD.VN - Luật Quản lý thuế (sửa đổi) đã có quy định về việc xóa nợ thuế với những khoản nợ không thể thu hồi. Dù cần thiết nhưng vẫn có ý kiến bày tỏ lo ngại việc lợi dụng luật, chây ỳ để được xóa nợ thuế.

Gánh nặng nợ thuế không có khả năng thu hồi

Tại Chi cục Thuế Đống Đa (Hà Nội), tính đến thời điểm 30/4/2019, số nợ thuế không có khả năng thu hồi là 673,8 tỷ đồng của 17.591 doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh. Con số này chiếm 54% so với tổng nợ của Chi cục.

“Đây là số nợ không thể thu được, chủ yếu là các khoản nợ tồn tại từ khi thành lập ngành Thuế thuộc đối tượng là người nộp thuế đã chết, hoặc được pháp luật coi là đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự; người nộp thuế bỏ địa chỉ kinh doanh; người nộp thuế chờ giải thể; người nộp thuế mất khả năng thanh toán, cơ quan đăng ký kinh doanh đã thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh...” – ông Lê Quang Hùng, Chi cục trưởng Chi cục Thuế Đống Đa cho biết.

Điều đáng nói, theo lãnh đạo Chi cục Thuế Đống Đa, mặc dù không thể thu hồi được những khoản nợ thuế trên, nhưng theo Luật Quản lý thuế hiện hành thì cơ quan thuế vẫn phải theo dõi, quản lý, tính tiền chậm nộp.

Với số nợ không có khả năng thu hồi trên, mỗi tháng, Chi cụ Thuế Đống Đa phát sinh khoảng 6 tỷ đồng tiền chậm nộp. Điều này dẫn đến số nợ mà cơ quan thuế phải theo dõi trên sổ sách là rất lớn, dù thực tế đây chỉ là nợ ảo.

Vì vậy, theo ông Lê Quang Hùng, quy định khoanh nợ tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp là rất cần thiết, giúp giảm số nợ ảo, giảm chi phí quản lý, chi phí về nhân lực của cơ quan quản lý thuế.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, tính đến tháng 5, tổng số tiền thuế nợ là hơn 84,6 nghìn tỷ đồng. Trong đó, tiền thuế nợ đến 90 ngày và trên 90 ngày (có khả năng thu) là 46,4 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 54,9% tổng số tiền thuế nợ, tăng 20% so với thời điểm 31/12/2018.

Trong khi đó, số tiền thuế nợ không còn khả năng thu hồi (của người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, liên quan đến trách nhiệm hình sự, đã tự giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động sản xuất kinh doanh, không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh) cũng lên tới hơn 38 nghìn tỷ đồng, chiếm tới 45,1% tổng số nợ thuế.

Những khoản nợ không có khả năng thu hồi đang là gánh nặng của ngành thuế

Có thể thấy, với con số khổng lồ trên, nợ thuế không có khả năng thu hồi sẽ tiếp tục tích tụ qua từng tháng, từng năm, tạo gánh nặng cho ngành thuế, làm mất cân đối với cán cân thu ngân sách nhà nước.

Xóa nợ thuế, làm sao đảm bảo công bằng

Tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV vừa qua, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Tại điều 85 của Luật đã quy định rõ, những đối tượng được xóa nợ thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt.

Các đối tượng được xóa nợ bao gồm: Doanh nghiệp, hợp tác xã bị tuyên bố phá sản không còn tài sản; Cá nhân đã chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không có tài sản; Các khoản tiền thuế nợ đã quá 10 năm mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhưng không có khả năng thu hồi…

Về thẩm quyền xóa nợ thuế đối với khoản nợ của doanh nghiệp đã quá 10 năm mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhưng không có khả năng thu hồi, dự thảo luật quy định như sau: dưới 5 tỷ đồng giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh; từ 5 đến 10 tỷ đồng giao Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan; từ 10 đến 15 tỷ đồng giao Bộ trưởng Bộ Tài chính và trên 15 tỷ đồng giao Thủ tướng Chính phủ.

Liên quan đến việc xóa nợ thuế với những khoản nợ quá 10 năm, nhiều ý kiến cho rằng các quy định hướng dẫn dưới luật cần chặt chẽ để tránh tình trạng chây ì nợ thuế để 10 năm sau được xóa. Bởi trên thực tế, có nhiều chiêu trò để gian lận, tẩu tán tài sản nhằm tránh nghĩa vụ thuế.

Tuy nhiên, theo PGS.TS Lê Xuân Trường, Trưởng khoa Thuế - Hải quan, Học viện Tài chính, dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi đã quy định rõ những trường hợp cụ thể được xóa nợ thuế và thẩm quyền xóa nợ thuế.

Điều này có nghĩa, để xóa nợ thuế thì người có thẩm quyền xóa nợ phải xem xét đầy đủ hồ sơ xóa nợ thuế để xác định chính xác xem có đúng đối tượng được xóa nợ không để ra quyết định xóa nợ và chịu trách nhiệm về quyết định xóa nợ của mình.

Để phục vụ cho việc ra quyết định xóa nợ của người có thẩm quyền (Bộ trưởng Bộ Tài chính, Chủ tịch UBND cấp tỉnh, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan) có bộ máy giúp việc để tổng hợp và giải trình. Do vậy, có thể đảm bảo việc xóa nợ chặt chẽ và đúng luật.