“Xâu xé” dự án công, nhiều quan chức hầu tòa

ANTĐ - Tòa án Indonesia ngày 11-3 đã tuyên 6 năm tù giam đối với cựu Giám đốc Tài chính của Bộ Thanh niên và Thể thao nước này. Đây là nhân vật đầu tiên bị tuyên án trong loạt quan chức, chính trị gia và doanh nhân có tiếng phải hầu tòa vì tham nhũng tại dự án xây dựng trung tâm thể thao Hambalang.

Cựu Bộ trưởng Thể thao Andi Mallarangeng đang đối mặt với án 20 năm tù vì tham nhũng

“Cá bé” trần tình

Deddy Kusdinar, cựu Giám đốc Tài chính bị kết tội lạm dụng quyền lực để “mở đường” trái phép cho một số công ty xây dựng và nhà thầu phụ, trong đó có cả công ty xây dựng nhà nước Adhi Karya trúng hợp đồng công trình Hambalang. Người này bị kết án 6 năm tù và phải nộp phạt 100 triệu rupiah (tương đương 8.800 USD) do đã tham gia vào vụ tham nhũng lớn liên quan đến hàng loạt quan chức cấp cao và doanh nhân có tiếng của Indonesia. Ngoài ra, bị cáo Deddy còn phải hoàn trả công quỹ 300 triệu Rupiah tiền lại quả trong vòng 30 ngày, nếu không sẽ phải đối mặt với 1 năm tù giam. Bản án có hình phạt thấp hơn đề nghị ban đầu của công tố viên là 9 năm tù và 300 triệu rupiah tiền phạt. 

Trước đó, trong phiên xử, Deddy đã xin tòa mở lượng khoan hồng vì cho rằng bị cáo chỉ là một con cá nhỏ trong bể đầy cá mập, rằng ông ta chỉ đơn thuần là một quan chức cấp thấp bảo gì làm nấy. “Vì trung thành với cấp trên mà tôi bị đổ lỗi cho nhiều điều tôi không làm. Tôi khẩn cầu thẩm phán hãy xử phạt khoan dung”, bị cáo Deddy bày tỏ trước Tòa án.

Deddy Kusdinar cho biết, mọi điều bị cáo làm là theo mệnh lệnh của cấp trên. “Tôi không bao giờ có ý định vi phạm pháp luật, tôi làm vì sợ cấp trên. Tôi cũng quá tin tưởng vào cấp dưới của mình. Những sai lầm này đã khiến tôi có mặt tại đây hôm nay”. Về số tiền lại quả 300 triệu Rupiah, bị cáo phủ nhận khi lý giải rằng ông ta đã nhận được 250 triệu Rupiah là một khoản vay cá nhân từ nhà thầu Global Daya Manunggal nhưng khẳng định đã trả lại đầy đủ.

Cựu Giám đốc tài chính Bộ Thanh niên và thể thao Indonesia là nhân vật đầu tiên bị Ủy ban Bài trừ tham nhũng (KPK) Indonesia bắt giữ để điều tra về dự án bị tham nhũng lớn mà kết quả là công trình xây dựng vẫn đang dở dang. Ủy ban điều tra sau đó đã “sờ gáy” Andi, khi đó là Bộ trưởng Thể thao và Anas Urbaningrum, người từng là Chủ tịch của đảng Dân chủ cầm quyền của Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono. Ngoài ra còn có Teuku Bagus Mokhamad Noor, cựu giám đốc công ty xây dựng nhà nước Adhi Karya và một số chủ thầu khác. 

Thi nhau bòn rút 

Trung tâm thể thao Hambalang khởi công năm 2009, được coi như một dự án cơ sở hạ tầng đầy hứa hẹn do chính phủ tài trợ. Công trình nổi bật trên hơn 30ha đất ở chân đồi Bogor, Tây Java và nó đã được hàng loạt quan chức cấp cao và các công ty xây dựng coi là “món bở” để bòn rút. Hambalang mới xây dựng được một phần, xây trên nền đất không ổn định và nó đã trở thành “nhân chứng” cho cuộc chiến chống tham nhũng ở quốc gia này.

Tháng 10-2013, Cơ quan kiểm toán tối cao Indonesia đã liệt kê 6 vi phạm lớn do không tuân thủ điều kiện và quy định hiện hành dẫn đến nhà nước bị thiệt hại 471 tỷ Rupiah (42 triệu USD) trong dự án xây dựng Hambalang. Dự toán ban đầu của công trình là 243 tỷ Rupiah, sau đó bị đội lên gấp 10 lần, tới 2.500 tỷ Rupiah (tương đương 207 triệu USD).

Deddy bị bắt tháng 6-2013. Lời khai của Deddy cho thấy, Bộ trưởng Thể thao Andi Alfian Mallarangeng đã đòi “chia phần” 45 tỷ Rupiah trong dự án Hambalang – công trình lớn đầu tiên được trao cho Andi khi người này nhậm chức Bộ trưởng tháng 10-2009. Tháng 10-2013, Andi bị KPK ra lệnh bắt sau 6 tiếng bị thẩm vấn tại cơ quan chống tham nhũng. Vị này đã chuẩn bị sẵn tâm thế cho việc sẽ có ngày bị bắt giữ, đồng thời luôn miệng nói rằng hy vọng sẽ  được xử phân minh xem ai đúng, ai sai, sai phạm đến đâu. Cựu Bộ trưởng Andi cũng bắt đầu bị đưa ra xét xử hôm 10-3 và phải đối mặt với bản án lên đến 20 năm tù giam. 

Vụ việc tham nhũng bị đưa ra ánh sáng sau khi chính trị gia Anas Urbaningrum bị buộc tội nhận lại quả từ các nhà thầu trúng hợp đồng, tạo đà cho ông ta trở thành Chủ tịch đảng Dân chủ năm 2010. Chính trị gia Anas bị bắt tháng 1-2014. Theo tài liệu điều tra thì quan chức này đã nhận 2,21 tỷ Rupiah tiền lại quả từ dự án, sau đó dùng tiền bổ sung vào quỹ tranh cử để có thể trúng ghế Chủ tịch đảng Dân chủ. Đúng ngày nhân vật này bị bắt, trong đám đông đứng bên ngoài trụ sở KPK có một người dân từ Indramayu, Tây Java cầm sợi dây thừng màu cam cuốn thành chiếc thòng lọng treo cổ nói với các phóng viên: “Anas nói rằng nếu tham nhũng chỉ một đồng Rupiah, ông ta muốn được treo cổ tại Đài tưởng niệm quốc gia Monas, hãy để tôi giúp treo cổ ông ta”.